جمعبندی و پیشنهادات:
-
- مرحله ضدعفونی:
فرایند ضدعفونی سطحی مواد گیاهی یکی از مهمترین مراحل در انجام طرحهای کشت بافت و انتقال گیاهچه به محیط کشت میباشد که اگر گیاه دچار آلودگی سیستمیک نباشد بهترین، سریعترین و کم هزینهترین روش برای انتقال گیاهچه به محیط کشت و عاری از آلودگی (ویروس، قارچ و باکتری) نمودن ریز نمونهها نسبت به روشهای کشت مریستم و باززایی از کالوس میباشد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
با مطالعه منابع مختلف متوجه شده که هر محققی نحوه خاص و یا مقدار متفاوتی از مواد را نسبت به دیگر محققان برای ضدعفونی مواد گیاهی پیشنهاد مینماید که علت این امر مربوط به زمان یا فصل انجام آزمایشها، نوع بافت ریزنمونه، سن فیزیولوژیک، شرایط نگهداری و سلامت گیاه و میزان آلودگی گیاه با عوامل ایجاد آلودگی میباشد.
با توجه به جمیع شرایط پیشنهاد مینماید که برای انجام فرایند ضدعفونی به ترتیب زیر عمل نمایید:
-
- انتخاب گیاه مادری سالم برای تهیه ریزنمونه و تا حد امکان عاری از آلودگی
-
- شستشوی ریزنمونهها با آب جاری و دو قطره مایع دستشویی به مدت ۳۰ دقیقه
-
- ضدعفونی ریزنمونهها با الکل ۷۰% به مدت ۶۰ ثانیه
-
- ضدعفونی گیاه با هیپوکلریت سدیم و دو قطره توین ۸۰ (نکته قابل توجه اینکه میزان یا درصد استفاده از هیپوکلریت سدیم و همچنین زمان استفاده از آن بسته به شرایط ریزنمونه که پیشتر گفته شد متفاوت میباشد و نمی توان مقدار ثابتی را برای آن پیشنهاد نمود).
-
- سه مرتبه آب شویی با آب مقطر استریل شده.
-
- تعیین پروتکل مناسب تولید گیاهچه:
پروتکل مناسب رشد گیاهچه برای رشد بهینه در هر رقم گیاه سیبزمینی متفاوت و مخصوص به خود آن رقم میباشد. نتایج آزمایشهای انجام شده نشان داد که هورمونهای رشد اثرهای مفیدی بر روی فاکتورهای رشد داشتند. استفادهی همزمان هورمونهای NAA و GA3 موجب افزایش بیشتر در فاکتورهای رشد گردید، اما استفاده از هورمون BAP بطور همزمان همراه با سایر هورمونها موجب اثرات منفی بر روی فاکتورهای رشد شد.
استفاده از تعداد بیشتر از دو هورمون در محیط کشت اثرات منفی بر فاکتورهای رشد داشت. تجزیه واریانس داده ها نیز نشان داد که اثرات سه گانه بر روی فاکتورهای رشد بیمعنا بوده و اثر مثبتی نداشتهاند که موجب حذف این اثرها هنگام انتخاب مدل آماری برای آنالیز داده ها گردید. علت این امر را میتوان به نوعی سردرگمی گیاه در استفاده از این هورمونها بیان نمود. همچنین حضور این هورمونها بطور همزمان در گیاهچه باعث خنثی نمودن اثر همدیگر و از بین بردن انرژی گیاه شد.
در این آزمایش برای دستیابی به غلظتهای بهینه هورمونها در محیط کشت جهت حصول حداکثری فاکتورهای رشد مطلوب گیاهچه از طرح آزمایشی رویه پاسخ استفاده گردید. اساس طرح رویه پاسخ بر این اصل استوار است که بر اساس الگوریتم خاصی که نرمافزار دارد با وارد نمودن کرانهای بالا و پایین غلظت مطلوب هورمونهای برتر مرحله تک به تک اقدام به طراحی آزمایش مینماید. پس از انجام آزمایش و تجزیه واریانس داده ها با بهینهسازی نتایج بهترین ترکیب هورمونی برای استفاده در محیط کشت را معرفی مینماید، که ممکن است این ترکیب جزء ترکیبات آزمایشی نباشد؛ اما بر اساس نتایج حاصل از آنها بهینه گریده است. در مرحله بعد نرمافزار برای بهینهسازی بیشتر اقدام به طراحی طرح آزمایشی جدید با غلظتهای پیشنهادی مینماید. این روند بهینهسازی تا حصول به بهترین نتایج ادامه مییابد.
پیشنهاد می شود محققین گرامی که علاقه به فعالیت در این زمینه دارند با توجه به نتایج حاصل از این آزمایشها اقدام به انجام آزمایشهای تکمیلی نمایند. جداول ۴-۲۵، ۲۶، ۲۷ و ۲۸ طراحی آزمایش بر اساس طرح رویه پاسخ توسط نرمافزار Design Expert نسخه ۸ میباشند.
-
- تعیین پروتکل مناسب تولید ریزغده:
در این آزمایش برای دستیابی به غلظتهای بهینه هورمونها در محیط کشت جهت حصول حداکثری فاکتورهای رشد مطلوب گیاهچه از طرح آزمایشی رویه پاسخ استفاده گردید. اساس طرح رویه پاسخ بر این اصل استوار است که بر اساس الگوریتم خاصی که نرمافزار دارد با وارد نمودن کرانهای بالا و پایین غلظت مطلوب هورمونهای برتر مرحله تک به تک اقدام به طراحی آزمایش مینماید. پس از انجام آزمایش و تجزیه واریانس داده ها با بهینهسازی نتایج بهترین ترکیب هورمونی برای استفاده در محیط کشت را معرفی مینماید، که ممکن است این ترکیب جزء ترکیبات آزمایشی نباشد؛ اما بر اساس نتایج حاصل از آنها بهینه گریده است. در مرحله بعد نرمافزار برای بهینهسازی بیشتر اقدام به طراحی طرح آزمایشی جدید با غلظتهای پیشنهادی مینماید. این روند بهینهسازی تا حصول به بهترین نتایج ادامه مییابد.
پیشنهاد می شود محققین گرامی که علاقه به فعالیت در این زمینه دارند با توجه به نتایج حاصل از این آزمایشها اقدام به انجام آزمایشهای تکمیلی نمایند. جداول ۴-۴۷، ۴۸، ۴۹ و ۵۰ طراحی آزمایش بر اساس طرح رویه پاسخ توسط نرمافزار Design Expert نسخه ۸ میباشند.
-
- استفاده از روش ایروپونیک جهت بهینهسازی تولید بذر عاری از ویروس سیبزمینی و مقایسه این دو روش با یکدیگر.
-
- از نرمافزار Design Expert و طرحهای رویه پاسخ به منظور کاهش سطوح آزمایشی و حصول نتایج بیشتر استفاده گردد.
اینشاءالله نتایج این تحقیق بتواند جهت پیشبرد اهداف متعالی بشریت مفید فایده قرار گیرد. به امید روزی که هیچ گرسنهای در دنیا نباشد.
فهرست منابع:
اسعدی، س. س. امیدی، م. و داودی، ۱۳۸۵٫ ریزغده زایی سیبزمینی با بهره گرفتن از مواد جایگزین ارزان قیمت به روش درون شیشه. پژوهش و سازندگی، ۲: ۷۱٫
اطرشی، م. مرادی، ک. و نبینژاد، ع. ۱۳۸۹٫ بررسی تاثیر هورمونهای رشد در شرایط درون شیشه بر رشد و تولید گیاهچه و غدهچه در سیبزمینی. زیستشناسی گیاهی، ۲: ۵٫
افشاریپور، س. ۱۳۷۲٫ مبانی کشت بافت گیاهی. دانشگاه علوم پزشکی اصفهان. ص ۳۴۲٫
حسنپناه، د. ۱۳۸۹٫ اثر بسترهای مختلف کاشت در تولید مینیتیوبر ارقام مختلف سیبزمینی در شرایط گلخانهای. مجله اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی و علفهای هرز، ۱۵: ۱۳۸-۱۲۷٫
حسنپور اصطهباناتی، ا. غفاری، ه. و مدیری، م. ۱۳۶۷٫ تولید ریزغدههای عاری از ویروس در سیبزمینی به روش کشت بافت. موسسه تحقیقات اصلاح بذر و نهال، تهران.
خزاعی، ح. ر. و ارشدی، م. ج. ۱۳۸۷٫ بررسی اثر مدیریت کود سرک نیتروژن با بهره گرفتن از کلروفیلمتر بر عملکرد و خصوصیات کیفی سیبزمینی رقم آگریا در شرایط آب و هوایی مشهد. مجله علوم باغبانی، ۲۲: ۶۳-۴۹٫
خواجهپور، م. ر. ۱۳۸۳٫ گیاهان صنعتی. انتشارات جهاد دانشگاهی واحد صنعتی اصفهان. ۵۸۰ ص.
رضایی، ع. و سلطانی، الف. ۱۳۷۵٫ زراعت سیبزمینی. تالیف اچ. پی بیوکما و دی. ای وان درزاگ. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، ص ۱۷۹٫
عبادی، م. ایرانبخش، ع. و بخشی خانیکی، غ. ۱۳۸۶٫ حجیم شدن ریزغده سیبزمینی (Solanum tuberosum L.) و رشد ناهمگن یاختههای پارانشیمی در شرایط کشت بافتی. پژوهش و سازندگی، ۱: ۷۸٫
کریمی، م. دانش، د. و سپاهی، ع. ر. ۱۳۶۷٫ بررسی تاثیر نور و تنظیم کننده رشد بنزیل آمینوپورین در تشکیل غدهچه. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان.
معینی، ا. و کهریزی، د. ۱۳۸۲٫ کشت بافت گیاهی. انتشارات بسیج دانشجویی، ۱۶۳ص.
موحدی، ز. ۱۳۹۰٫ بررسی اثر رقم و عوامل محیطی بر روی ریزغده زایی گیاهچههای درون شیشه ای سیبزمینی در شرایط هواکشت. رساله دکترا، دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس.
Akita, M. and Takayama, S. 1988. Mass propagation of potato tuber using jar fermantor. Acta horticulture: No. 230.
Akita, M. and Takayama, S. 1994. Induction and development of potato tubers in a jar fermantor. Plant cell tiss. Org. Cult 36: 177-182.
Almekinders, C. J. M. and Struik, P. C. 1996. Shoot development and flowering in potato (Solanum tuberosum L.). Potato research 39: 581-607.
Alsadon, A. A., Knutson, K. W. and Wilkinson, J. C. 1988. Relationships between microtuber and minituber production and yield characteristics of six potato cultivars. potato Abs 14(10).
Andedrade, L. B., Echeverrigaray, S. E., Fracaro, F., Pauletti, G. F. and Rota, L. 1999. The effect of growth regulators on shoot propagation and rooting of common lavender. Plant cell tiss. Org. Cult 56: 79-83.
Aslam, A. and Iqbal, J. 2010. Combined effect of cytokinin and sucrose on in vitro tuberization parameters of two cultivars i.e., DiamantI and Red Norland of potato (Solanum Tuberosum). Pakistan J. Bot 2: 1093-1102.
Babbar, S. B. and Jain, N. 1998. Isubgol as an alternative gelling agent in plant tissue culture media. Plant Cell reports 17: 318-322.