طبری در نقل اسرائیلیات، راه افراط را در پیش گرفته است و بسیاری از مفسران پس از وی با تکیه به شخصیت طبری این روایات را نقل کردهاند.
از نظر علامه طباطبایی، منشأ نقل به معنا، ممنوعیت کتابت حدیث و بدفهمی و اجتهاد راویان است که در روایات داستانی به‌ویژه روایات اسباب نزول، شایع‌تر است.

1. 1. 1. علامه با توجه به آثار نقل به معنا در روایات، برای رفع آثار منفی آن روش‌های متفاوتی اتخاذ کرده‌اند:

      ( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

* هر گاه الفاظ متفاوت، در معانی روایات و فهم درست آموزه‌های اصیل دینی خللی پدید نیاورده است، با توجه به مضمون یکنواخت روایات متفاوت، یکی از نقل‌ها را اصل قرار داده، برای تأکید و تأیید محتوای آن، سایر نقل‌ها را نیز یادآور شده‌اند.
* اگر الفاظ متفاوت موجب اختلاف و تحریف در احادیث شود به گونه ای که مفهوم روایات، با قرآن و اصول مسلم اعتقادی متعارض گردد، علامه، با دقت و قدرت آن‌ها را بررسی و نقد می‌کنند.
* البته در مواقعی نیز الفاظ متفاوت، موجب اختلاف در مفهوم روایات شده اما منجر به تعارض با قرآن و اصول اعتقادی نشده است. در این موارد اگر ترجیح بین این روایات ممکن نباشد، حتی المقدور بین روایات مختلف را جمع کرده و روش اجمال و تفصیل را برگزیده‌اند؛ یعنی روایتی را تفصیل روایت دیگر دانسته یا به مفهوم مشترکی که بین آن‌هاست، بسنده کرده‌اند.

1. 1. علامه طباطبایی، به بحث اختلاف قرائت بیتوجه نیستند، بلکه- بر اساس روش تفسیری (قرآن به قرآن)، مشی کلی‌شان در المیزان (رعایت اختصار و طرح مسایل تفسیری) و اطمینان بر قرائت صحیح مشهور- در مواردی که اختلاف قرائت در تفسیر آیه مؤثر است به آن پرداختهاند؛ در اغلب موارد قرائات شاذ را مطرح نکردهاند و به ذکر قرائات مشهور اکتفاء کرده و کوشیدهاند در مواردی که همه یا بیش از یکی از قرائات مشهورند با استناد به عرف، لغت، قرآن، روایات و موافقتر بودن قرائت با قضیهای که در خارج اتفاق افتاده، قرائت صحیح را تعیین کنند؛ وی، سیاق را اصلی اساسی در ترجیح بین قرائات میدانند. بررسی‌های علامه درباره اختلاف قرائات از نظر اتقان و دقت و رعایت اختصار، با محوریت قرآن کریم بی‌نظیر است.

1. 1. نقادی عالمانه روایات تفسیری در المیزان بر اساس قرآن، سنت قطعی، عقل سلیم، تاریخ و علم قطعی و به دور از تعصبات مذهبی، این تفسیر را از سایر تفاسیر متمایز کرده است؛ بی‌شک قرآن شریف، مهم‌ترین معیار نقد نزد علامه می‌باشد؛ ایشان در معیار قرآن؛ از سیاق آیات، در معیار سنت؛ از عصمت و شأن نبی و در معیار تاریخ؛ از تاریخ نزول آیات بیش‌تر استفاده کرده‌اند.

فهرست منابع
* قرآن کریم
الف) منابع فارسی:
‌ اوسی، علی. روش علامه طباطبایی در تفسیر المیزان. سید حسین میر جلیلی، بی جا: مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، (۱۳۷۰ ش)
‌ نفیسی،‌شادی. علامه طباطبایی و حدیث (روش‌شناسی نقد و فهم حدیث از دیدگاه علامه طباطبایی در المیزان). تهران:‌ شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، (۱۳۸۴ ش)
ابن خلدون، عبدالرحمن. مقدمه ابن خلدون. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، (۱۳۶۶ ش)
اسعدی، محمد و همکاران. آسیب شناسی جریان های تفسیری. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، (۱۳۸۹ش).
انجمن پخش کتب مقدسه. کتاب مقدس(کتب عهد قدیم و عهد جدید). بی جا: ۱۹۸۲م.
ایازی، محمد علی. تفسیر پژوهی ابوالفتح رازی؛ گزارش کتاب ها و پایان نامه ها. قم: دارالحدیث، (۱۳۸۸ش)
بابایی، علی اکبر. روش شناسی تفسیر قرآن. تهران: سمت و پژوهشکده حوزه و دانشگاه، (۱۳۷۹ ش)، ج ۱٫
بابایی، علیاکبر. مکاتب تفسیری.ج ۲،تهران: پژوهشکده حوزه و دانشگاه و سمت،(۱۳۸۱ش)
خمینی، روح اله، تفسیر سوره حمد. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، (۱۳۷۵ش).
جوادی آملی، عبدالله. تسنیم. قم: مرکز نشر اسراء، (۱۳۸۷ ش)
حجتی، محمد باقر. پژوهشی در تاریخ قرآن کریم. قم: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، (۱۳۶۰).
حسینی طهرانی، سید محمدحسین. مهر تابان.‌ (یاد نامه و مصاحبات تلمیذ و علامه طباطبایی)، مشهد: علامه طباطبایی‌ ، (۱۴۱۷ ق)
دیاری بیدگلی، محمدتقی ، آسیب شناسی روایات تفسیری، (مجله مطالعات اسلامی، دانشگاه معارف اسلامی، ش ۶، بهار۹۰).
دیاری بیدگلی، محمدتقی. پژوهشی در باب اسرائیلیات در تفاسیر قرآن. تهران: دفتر پژوهش و نشر سهروردی، (‌۱۳۷۹ش.)
رازى، ابوالفتوح حسین بن على، روض الجنان و روح الجنان فى تفسیرالقرآن (مشهد. بنیاد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى، (۱۴۰۸ ق )
رستم‌نژاد، مهدی. استقلال قرآن در بیان و نقش روایات در تفسیر از منظر علامه؛ قرآن شناخت. ش ۸ ،(۱۳۹۰ش).
رفیعی، ناصر. درسنامه وضع حدیث. قم: مرکز جهانی علوم اسلامی، (۱۳۸۴ ش)
سبحانی، جعفر. سیمای فرزانگان. قم: موسسه امام صادق(ع)، چاپ اول، (۱۳۷۹ش).
شفاعی، زهرا. فخر رازی و تفسیر کبیر. تهران: خانه کتاب، (۱۳۸۹ش)
شهیدی، سید جعفر. ترجمه نهج البلاغه. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، (۱۳۷۳ ش)
صفری فروشانی، نعمت الله. غالیان؛ کاوشی در جریان ها و برآیندها. مشهد: آستان قدس رضوی، (۱۳۸۷ ش.)
طباطبایی،‌ سید محمدحسین. قرآن در اسلام قم: دفتر انتشارات اسلامی. (۱۳۷۲ ش)
عبدالهادی، فضلی. مقدمه ای بر تاریخ قرائات قرآن کریم. قم: نشر زائر،۱۳۷۳ش
عسکری، سید مرتضی. نقش ائمه در احیای دین. تهران: مؤسسه اهل البیت(ع)، (۱۳۶۱ ش)
عقیقی بخشایشی، عبد الرحیم. طبقات مفسران شیعه. قم: دفتر نشر نوید اسلام، (۱۳۷۶ ش)
فاکر، محمد. اختلاف قرائات وعلامه طباطبایی. قرآن شناخت، ش ۸ ، (۱۳۹۰ش).
فرجاد، محمد. داستان پیامبران در تفسیر ابوالفتح رازی. پژوهش‌های قرآنی، ش ۴۱، (بهار ۱۳۸۴).
فصیحی، علی. اسباب نزول در مجمع‌البیان. پژوهش‌های قرآنی، ش ۱، (تابستان ۱۳۷۴).
کلانتری ارسنجانی، علیاکبر. نقش دانش رجال در تفسیر و علوم قرآن. قم: بوستان کتاب، (۱۳۸۲)
گلی زواره، غلامرضا.‌ جرعه‌های جانبخش. قم: انتشارات حضور، چاپ دوم (‌۱۳۷۷ش)
محمدی ری شهری، محمد. میزان الحکمه. قم: دفتر تبلیغات اسلامی، (۱۴۰۲ ق- ۱۴۰۵ ق)
مدیر شانه‌چی، کاظم. علم الحدیث. قم: دفتر تبلیغات اسلامی، (۱۳۶۴ ش)