۲-۱-۱۴ طبقهبندی گرین برگ از عدالت
گرین برگ طبقهبندی دیگری از عدالت ارائه میدهد تا نقش فاکتورهای اجتماعی را در مفهومسازیهای موجود از عدالت وضوح ببخشد در این طبقهبندی بین تعیین کنندگان ساختاری و اجتماعی تمایز قائل میشود و آن را به مثابه یک بعد در نظر گرفته و با طبقهبندیهایی از عدالت به صورت زیر ترکیب می کند.
جدول (۲-۲): طبقهبندی انواع عدالت سازمانی (گرین برگ، ۱۹۹۳، به نقل از امیرخانی، ۱۳۸۴: ۴۶)
عدالت توزیعی
عدالت رویهای
تعیین کنندگان اصلی
عدالت موقعیتی
عدالت سیستماتیک
ساختاری
عدالت بین فردی
عدالت اطلاعاتی
اجتماعی
عدالت موقعیتی به نوعی از عدالت توزیعی اشاره دارد که از طریق ابزارهای ساختاری به دست میآید. بدین معنی که روش توزیع پاداشها ممکن است یا به وسیله نیروهایی برای تطبیق با هنجارهای موجود از قبیل تساوی و برابری ساختار داده شده است و یا اینکه تمایل به دستیابی به بعضی از هدفهای ابزاری از قبیل حداقل کردن تعارض با ارتقای بهرهوری باعث ساختار دادن به توزیع پاداشها گردد. از طرف دیگر عدالت بین فردی اشاره به جنبههای اجتماعی عدالت توزیعی دارد. منظور از عدالت بین فردی توجه نشان دادن به افرادی است که پیامدهای عدالت توزیعی را دریافت میکنند.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
عدالت سیستماتیک اشاره به آن نوع از عدالت رویهای دارد که از طریق ابزارهای ساختاری بدست میآید. در بحث عدالت سیستماتیک بیان میگردد که پیامدهایی که از رویههایی ناشی میشوند که اجازه کنترل بر فراگردها را به کارکنان میدهند نسبت به تصمیماتی که نتیجه رویهها هستند که کنترل بر فراگردها را انکار میکنند منصفانهتر درک شده و بهتر مورد پذیرش قرار میگیرند. همچنین شش ویژگی بیان شده توسط لوندال برای اینکه رویهها منصفانه ارزیابی گردند. جزء مباحث عدالت سیستماتیک قرار میگیرند. البته لوندال اعتقاد دارد که افراد هر کدام از این قوانین عدالت رویهای را به طور انتخاب، در زمانهای متفاوت و وابسته به شرایط گوناگون به کار میگیرند به عبارت دیگر هر کدام از این قوانین در موقعیتهای گوناگون در قضاوت فرد در مورد عدالت رویهای به طور متفاوتی وزن خواهند گرفت.
به نظر گرین برگ عدالت اطلاعاتی اشاره به تعیین کنندگان اجتماعی عدالت رویهای دارد. عدالت اطلاعاتی از طریق ارائه اطلاعات لازم در مورد رویهها به دست میآید و نشان دهنده توجه به افراد است که افرادی که پیامدهای منفی را دریافت می کنند، هنگامی که تشریحات منطقی به آنها ارائه میشود، احتمال بیشتری وجود دارد تا این پیامدها را به صورت منصفانه بپذیرند. همچنین گرین برگ در مییابد هنگامی که اطلاعات عددی همراه با تشریحات لازم به کارکنانی که مورد ارزیابی عملکرد قرار گرفتهاند داده شود، آنها نتایج ارزیابیها را بهتر میپذیرند. بنابراین یافتهها قویاً بیان می دارند که در کنار رویههای استفاده شده برای تعیین پیامدها، تشریحاتی هم که درمورد این رویهها ارائه میگردد بر ادراکات عدالت رویهای موثر است (گرین برگ ۱۹۹۳ به نقل از امیرخانی ۱۳۸۴، ۴۶).
۲-۱-۱۵ کانون های عدالت سازمانی
کارهای جدید در این حوزه نشان می دهد که کارکنان حداقل با دو منبع در مورد اجرای عدالت در سازمان یا نقض آن مواجه هستند.
-
- سرپرست یا مدیر مستقیم پرسنل
این سرپرست نسبت به زیردست اختیار تام دارد. او می تواند بر پیامد های مهمی از قبیل افزایش پرداختها یا فرصتهای ترفیع زیردست اثر بگذارد.
-
- سازمان
منبع دومی که کارکنان ممکن است این عدالت یا بیعدالتی را به آن منسوب کنند، خود سازمان به عنوان یک کل است. گر چه این منبع نامحسوستر است، ولی توجه به آن نیز مهم است. اغلب اوقات افراد سازمانهایشان را به عنوان عاملان اجتماعی مستقلی در نظر می گیرند که قادر به اجرای عدالت یا نقض آن هستند. برای مثال زمانی که کارفرمایان (سازمانها) قراردادها را نقض کنند، کارکنان نیز به این عمل واکنش نشان میدهند (کروپانزانو و راپ ۲۰۰۲، ۳۵۲).
۲-۱-۱۶ عوامل مؤثر بر درک عدالت در سازمان
پیامدهایی که شخص از سازمان دریافت می کند.
رویه های سازمانی
درک عدالت در سازمان
خصوصیات ادراک کننده
ویژگیهای شخصیتی
ویژگیهای جمعیت شناسی
شکل (۲-۲): عوامل مؤثر بر درک عدالت در سازمان (امیرخانی ۱۳۸۷، ۹۳)
۲-۱-۱۶-۱ پیامدهایی که شخص از سازمان دریافت می کند
درک عدالت میتواند مبتنی بر پیروی سازمان از قوانین عدالت توزیعی (مثل برابری مساوات یا نیاز ) و همچنین توسط ارزش پیامدها باشد. بنابراین عدالت حداقل تا اندازه ای توسط ادراک مثبت یا منفی پیامد ها از سوی ادراک کننده تعیین میشود.
۲-۱-۱۶-۲ رویه های سازمانی
درک عدالت همچنین وابسته به پیروی سازمان از قوانین عدالت رویهای است. برای مثال رویهای که به مشارکت کنندگان اجازه میدهد تا مطالب خود را بیان کنند، عادلانه تر از یک رویه ای در نظر گرفته میشود که مانع از این عمل میشود.