جامعه انسانی همواره ارزش بسیاری برای زیبایی بدن انسانی قائل بوده است. اما این زیبایی در همه فرهنگ ها و در سراسر تاریخ تعریف واحدی نداشته است. تصویر بدنی از خود تا حدودی نتیجه تجربیات شخصی، شخصیت و عوامل متنوع اجتماعی و فرهنگی از جمله تعریف زیبایی است. احساس فرد نسبت به ظاهر فیزیکی وی در چشم دیگران یا ایده آل های فرهنگی که در آن می زید تصویر بدنی او را از خودش شکل می‌دهد. مهم است بدانیم که درک فرد از ظاهر خود می‌تواند از درک دیگران از ظاهر او یا ازاستانداردهای اجتماعی متفاوت باشد. (شکوری، ۱۳۹۱)

تصویر ذهنی فرد از بدن خویش می ­تواند تحت تأثیر عواملی چون رشد جسمانی، تعامل فرد با محیط اجتماعی، سوانح، آسیب و جراحات بدنی قرار گیرد و نگرانی از تصویر بدنی را در فرد ایجاد کند. (ساگر، ۱۹۹۳) عوامل دیگری نیز در شکل­ گیری نارضایتی از تصویر بدن نقش دارند، مانند فشارهای فرهنگی- اجتماعی که از طرق مختلف نظیر والدین و خانواده، همسالان و رسانه، برداشتن اندامی لاغر به عنوان اندام ایده آل تأکید دارند. شیوع نارضایتی از تصویر بدنی، یک نگرانی عمده محسوب می­ شود، چرا که با اختلالات و نقص­های روانی مانند کاهش عزت نفس، افسردگی، اضطراب اجتماعی، اختلالات خوردن، سوء مصرف مواد و جراحی های زیبایی در ارتباط است.

تصویر بدنی، یک مفهوم محوری برای روانشناسی سلامت است. (زنجانی و گودرزی، ۲۰۰۸) و به نظر می‌رسد افرادی که احساس خوبی نسبت به خود دارند، معمولاً احساس خوبی نیز نسبت به زندگی خواهند داشت. کیفیت و رضایت از زندگی نیز با تصویر بدنی افراد در ارتباط است. در واقع، تصویر مثبت از جسم خویش سبب ایجاد یک حس ارزشمند در فرد می شود (نوغانی، منجمد، بهرامی و قدرتی، ۲۰۰۶).

مورد دیگر که در تبیین ارتباط تصویر بدنی و کیفیت زندگی دارای اهمیت می‌باشد، نقش اعتماد به نفس در این افراد است. به نظر می­رسد افرادی که اعتماد به نفس کمتری دارند، بر تصویر بدن خود به عنوان یک منبع خودارزشمندی، سرمایه گذاری بیشتری ‌می‌کنند. هنگامی که ‌به این افراد، بازخوردهای منفی داده می­ شود، عزت نفس و احساس خودارزشمندی آن ها تهدید می­ شود و آن ها تلاش ‌می‌کنند تا با تمرکز و تأیید زیاد بر ظاهر و بدن خود، احساس خود- ارزشمندی را حفظ کنند. از آنهایی که ممکن است فرد، نقص بدنی را احساس کند و یا به هر دلیلی از تصویر بدن خود راضی نباشد، منبع اصلی اعتماد به نفس او به طور نابسنده احساس می­ شود و چون مبنای دیگری برای ارجاع و ذخیره سازی مجدد عزت نفس وجود ندارد، دچار فقدان عزت نفس شده که این عامل به نوبه­ خود، بر کیفیت زندگی و کاهش رضایت از زندگی فرد تأثیر می­ گذارد. (میکائیلی و گلی زاد و کیامرثی، ۲۰۱۳)

تصویر بدنی از خود، طیف وسیعی از تأثیرات روانی و فیزیکی را بر فرد می‌گذارد.

تصویر بدنی جنبه­ های مختلفی دارد:

۱- آن گونه که فرد خود را می­بیند (جنبه مفهومی)؛ تصویر ما از بدنمان همیشه آن طوری نیست که واقعا بدنمان هست. برای مثال بسیاری بدن خود را چاق­تر یا لاغرتر یا بزرگ­تر از آن که هست می­بینند.

۲- احساسی که فرد درباره بدن خود دارد (جنبه احساسی)؛ هرکدام ما احساس خاصی نسبت به ظاهر بدن خود داریم. تصویر احساسی از بدن به میزان رضایت و یا عدم رضایت فرد از ظاهر عمومی، وزن، فرم ویا حتی قسمت های خاصی از بدن وی بر می­گردد.

۳- تفکرات و باورهایی که فرد درباره بدنش دارد (جنبه شناختی)؛ احساسی که ما درباره بدنمان داریم غالبا با باورها و افکار خاصی همراه هستند. ما وقتی درباره بدن خودمان ناراضی هستیم که فکر می‌کنیم شکل، رنگ یا سایز خوب و متوازن و زیبایی ندارد. یعنی تعریف و باور خاصی نسبت به درست، خوب، زیبا، متناسب و جذاب بودن بدن یک دختر یا پسر و یا یک زن و یا مرد در سن خودمان داریم.

۴- کارهایی که فرد به دلیل تصور بدنی ای که از خود دارد انجام می‌دهد یا نمی دهد (جنبه رفتاری)؛ غالبا احساسات منفی و نارضایتی نسبت به بدنمان می‌تواند باعث شود که ما از برخی کارها و فعالیت ها کناره بگیریم مثل ورزش کردن یا شنا کردن با دیگران و یا حتی انجام کارها و فعالیت هایی که در آن ها خوبیم چون ما را در مرکزنگاه و توجه دیگران قرار می­دهد.

آن چه درباره تصویر بدنی مهم است این است که چگونگی آن یک امر حتمی و غیر قابل تغییر نیست بلکه تحت تاثیر دنیای پیرامونی ما در معرض تغییر است. یعنی ممکن است که تصویر بدنی خودمان را بهبود ببخشیم یا از طریق ایجاد تغییر در آن چه می­بینیم، تماشا می­کنیم، می­خوانیم ، می­شنویم و گوش می­کنیم و یا از تغییر رویکرد خودمان نسبت به آن چه می بینیم، تماشا می­کنیم، می­خوانیم ، می­شنویم و گوش می‌کنیم. (شکوری، ۱۳۹۱)

۲-۲-۱ عوامل مؤثر در شکل گیری تصویر بدنی از خود

مردم تحت فشار عوامل متعددی هستند تا ظاهر خود را با آن چه ایده آل جامعه است تطبیق دهند. ایده ها و باورها ‌در مورد «بدن ایده آل» درطول تاریخ تغییر ‌کرده‌است. برای مثال در قرون وسطی بدن تپل و برجسته زنان بشدت جذاب تلقی می شد چون نشانه ثروت و توانایی بارداری دانسته می شد. در حالی که در فرهنگ غالب این دوران بدن باریک برای زنان و عضلانی برای مردان جذاب تلقی می شود.
این که فرد فکر می‌کند که ظاهر او چگونه باید باشد را دوستان و خانواده ، اطلاعاتی که در رسانه ها در اختیار گذاشته می شود و ویژگی های شخصیتی فرد شکل می‌دهند.

تصویر فرد از بدن خود به نحو عمده ای به وسیله ی تاثیرات اجتماعی ایجاد می شود. پیام های اجتماعی که توسط والدین، خواهران و برادران، دوستان، همسالان و معلمان به فرد داده می شود تاثیر مثبت و یا منفی زیادی بر فرد دارد. به طور خاص والدین تاثیر شگرفی بر تصویر بدنی فرد از خود دارند. زیر نظر گرفتن بدن دیگران و صحبت در باره انواع رژیم ها و کاهش وزن نیز تاثیر جدی بر این موضوع دارد.تصویری که بدین ترتیب فرد از بدن خود می‌سازد اغلب غیر صحیح است. برای مثال فرد فکر می‌کند که چاق است در حالی که با احتساب سن و قدش کاملاً اندازه است.

ایده آل­های موجود غالبا غیر واقع بینانه و غیر قابل دسترس هستند و فقط با مراقبت های شدید و دقیق قابل کسب هستند. آن ها برای سلامت فیزیکی و روانی مردم و بخصوص نوجوانان مضرند. این ایده آل ها از طریق انتشار تصاویر متعدد ی که بسیاریشان به نحو تصنعی و با بهره گرفتن از انواع متدها و نرم افزارها ساخته و پرداخته شده اند تا کالاهای خاصی را به فروش برسانند در رسانه های جمعی در معرض دید زنان و مردان قرار می گیرند.

افزون بر این موارد، ویژگی های شخصیتی نیز از عوامل مؤثر درشکل گیری و رشد تصویر بدنی مثبت یا منفی هستند. برای نمونه افراد کمال گرا، بشدت اثر پذیر، مقایسه کننده و کسانی که به نظر دیگران اهمیت زیادی می‌دهند بیشتر در معرض یافتن تصویر بدنی منفی هستند. سن، جنسیت و عوامل فرهنگی نیز از دیگر عوامل تاثیرگذارند. (شکوری، ۱۳۹۱)

۲-۲-۲ تأثیر جنسیت بر تصویر بدنی از خود