عوامل محیطی، ‌عواملی نظیر فرهنگ، ‌خانواده و طبقه اجتماعی و وضع جغرافیایی در انتخاب شغل فرد موثر هستند (شفیع آبادی، ۱۳۷۵، ص۶۹).
انتخاب شغل یک فرایند پیچیده و مبهم است و به عوامل متعددی بستگی دارد و نیز با مشکلاتی همراه است. هر فردی ممکن است در هر کدام از مراحل انتخاب خود با مشکلاتی مواجه شده و نگرانی‌هایی داشته باشد.
هاپاک ^[۹] (۱۹۵۷، به نقل از حسینی، ۱۳۷۱). حداقل ۵ دلیل عمده را در انتخاب یک شغل دارای اهمیت می‌داند که عبارتند از:
۱-انتخاب شغل در زندگی افراد تعیین کننده است.
۲- انتخاب شغل موفقیت یا شکست افراد در مراحل بعدی را باعث می‌شود.
۳-انتخاب یک شغل برای فرد لذت یا نفرت به همراه خواهد داشت (درصورت انتخاب درست، لذت و انتخاب نادرست، نفرت در پی خواهد داشت).

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۴-انتخاب شغل تک بعدی نیست و بر روی تمام جنبه‌های زندگی افراد تاثیر می‌گذارد.
۵- نحوه انتخاب شغل درجامعه ای که افراد آن از آزادی برخوردار هستند، میزان استفاده آن جامعه از نیروی انسانیش را تعیین می‌کند.
پرستاری نظامی ‌بی نظیر در راستای ارتقاء سلامت است که شامل ارائه خدمات بر مبنای دانش و مهارتهایی است که برای دیگران فراهم می‌گردد. پرستاری حرفه ای پویا است که حیطه عمل آن به طور مداوم در حال تحول است شغلی با ماهیت انسانی و مقدس که هدف آن کمک و خدمت به بشریت است از آنجا که هدف اصلی مشاوره شغلی تسهیل رشد حرفه ای و هدایت شغلی است و با توجه به مسئولیت خطیر و سنگین این عزیزان، لزوم دانستن دغدغه ها و نگرانیهای آنها در راه مسیر رشد شغلشان ضروری به نظر می‌رسد.
۱-۲ شرح و بیان مساله پژوهشی
انتخاب در واقع عملی جاری و مستمر است نه حادثه ای اتفاقی. این اصطلاح باید به همه انتخابهایی دلالت کند که گاه با حذف برخی از عوامل و یا ابقاء پاره ای از آنها ادامه دارند، تا جایی که نتایج محدود به مواردی شوند که می‌توان آن را انتخاب شغل نامید. سیر شغلی را می‌توان جنبه ای از رشد فرد دانست. رشد شغلی برای دلالت برمیزان پیشرفت، ‌بکار رفته است یعنی جایی که در سیر شغلی مداوم از اکتشاف تا انحطاط پیموده می‌شود.
به عقیده سوپر، ‌خویشتن پنداری بر اثر تعامل بین انسان و عوامل محیطی رشد و نمو نموده و تکامل می‌یابد. همچنین نظر دوستان و نحوه ارزشیابی‌و قضاوت دیگران موجب میگردد که فرد نقش خود را در قبال اطرافیان تعیین کند و به ایفای آن نقش بپردازد، گرچه انسان ارزشهای دیگران را به طور کامل نمی‌پذیرد، ولی تمایل دارد بخاطر کسب مقبولیت اجتماعی بخشی از ارزشها را قبول کند.
سوپر شش بعد بلوغ حرفه ای را که تصور می‌کرد به نوجوانان مربوط می‌شود و برای آنان مناسب است را طرح ریزی کرد :
۱-جهت گیری انتخاب حرفه، ‌تعیین بعد نگرشی به این ترتیب که فرد برای انتخاب نهایی شغلش دغدغه داشته باشد.
۲-اطلاعات و طرح ریزی، بعد قابلیتی مرتبط با اطلاعات تخصصی افرادی که قبلا دغدغه تصمیم گیری شغلی برای آینده را داشته و در گذشته طرح ریزی خود را محقق ساخته‌اند.
۳-ثبات ترجیحات شغلی به معنای تحکیم ترجیحات شغلی فرد است.
۴-تبلور ویژگی‌ها، ‌پیشرفت فرد به سمت شکل دهی خودپنداره.
۵-استقلال حرفه ای، ‌مانند تجربه کاری مستقل.
۶-ترجیحات شغلی عاقلانه، ‌بعد مرتبط با توانایی فردی، ‌برای داشتن ترجیحات شغلی واقع بینانه که با وظایف فردی همخوان است (سوپر، ۱۹۷۴، نقل از زونکر، ۲۰۰۶).
سوپر معتقد است که فرد در ذهن خود تصویری از مشاغل دارد و به طرف مشاغلی می‌رود که با خواسته‌های درونی او نزدیک تر باشد. او برای رشد شغلی معتقد به مراحلی است و برای هر یک از این مراحل تنوع پیشرفت شغلی قایل است. سوپر عقیده دارد که فرد در اوایل جوانی (۱۴ تا۱۸ سالگی) در مشاغلی که برایش اهمیت دارند به تشخیص و موشکافی می‌پردازد و در دوره جوانی (۱۸ تا ۲۱ سالگی) شغل دلخواه خود را انتخاب می‌کند و در اواخر جوانی (۲۱ تا ۲۵ سالگی) می‌کوشد انتخابش را تکمیل کند و برای همیشه به آن اشتغال ورزد. سوپر عقیده دارد که بین دختر و پسر در مراحل رشد شغلی تفاوت وجود دارد و معتقد است که هر چه بلوغ شغلی وسیع تر باشد کاوش برای کسب اطلاعات بیشتر و در نتیجه انتخاب شغل صحیح تر انجام می‌گیرد (حسینی، ۱۳۷۱، ص۱۱۶).
بر اساس نظریه سوپر سه مشخصه اصلی در باره تفاوت‌های بین افراد و مشاغل آنها وجود دارد. افراد در توانایی‌ها، ‌ویژگی‌های شخصیتی و ارزشهایشان با هم متفاوت هستند. همچنین افراد می‌توانند ویژگی‌های متناسب با مشاغل متنوع داشته باشند و شغل هیچ فردی نشان دهنده تنها گزینه مناسب او نیست بعبارت دیگر هر فردی فقط شایسته برای شغل خاصی نیست. سوپر پنج مرحله مشخص زندگی را که هریک وظایف رشدی مخصوص به خود دارند مطرح کرد او همچنین اعلام کرد که الگوهای حرفه ای با ویژگیهای شخصی و محیطی گوناگونی تعیین می‌شوند وی مفهوم بلوغ یا پختگی شغلی را مطرح کرد،که منظور از آن آمادگی فرد برای سازگاری با درخواست‌های محیط است. سوپر معتقد است که افراد نقش‌های متفاوتی را در زندگیشان می‌گیرند که از نظر اهمیت در طول مراحل زندگی تغییر می‌کند. درحقیقت افراد می‌توانند رضایت کمی‌در نقش کاری شان بیابند اما ممکن است در یک نقش دیگر زندگی کاملا راضی باشند.۵ مرحله زندگی از نظر سوپر عبارتند از:
۱- رشد^[۱۰] (سنین ۱۳-۴ سالگی) ۲- اکتشاف^[۱۱] (سنین۱۴- ۲۴سالگی) ۳- استقرار و ثبات^[۱۲] (سنین۴۴-۲۵ سالگی) ۴- ابقاء^[۱۳] (سنین ۶۵-۴۵ سالگی) و ۵- افول یا رکود^[۱۴] (سنین بالای ۶۵). سوپر این مراحل را بعنوان علیت خطی و قابل پیش بینی اما نه ثابت دسته بندی کرده است. بعبارت دیگر او یک سری از مراحل را که اشخاص معمولا آن را طی می‌کنند شرح داده است، اما معتقداست که همه به یک صورت یا در سنین خاصی در این مرحله پیشرفت نمی‌کنند. (سوانسون، ترجمه موسوی، ۱۳۸۱).
در اجتماعات امروز به تناسب پیشرفت اجتماعی، تامین بهداشت و سلامت مردم از وظایف مهم محسوب می‌گردد. در این میان بعضی از افراد که بدین منظور آموزشهایی را دریافت می‌دارند نقش اساسی تری را ایفاء می‌کنند تا اهداف خود را در جهت عالی ترین خدمات با توجه به نیازهای فردی مددجویان متجلی سازند. حرفه پرستاری نیز یکی از حرفه های موجود در سیستم بهداشت و درمان جامعه است و مانند پزشکی و سایر حرفه های وابسته با بهره گرفتن از علوم و مهارتهای خاص، هدف واحدی را که بهبود شرایط زندگی مددجو، بازیافتن سلامت وی، پیشگیری و ارتقاء سلامت از نظر جسمی، روانی و اجتماعی است دنبال می‌کند ( ذوالریاستین، ۱۳۷۵، ص۱۷)
کانلی (۱۹۹۴)وظایف پزشک و پرستار را با هم مقایسه می‌کند و می‌نویسد که مسئولیت پزشکان تشخیص بیماری و برنامه ریزی و تجویز دارو بر اساس آن می‌باشد در حالی که مسئولیت پرستاران تعیین تشخیصهای پرستاری است که بر اساس آن برنامه ریزی نموده و تصمیم به اجرای یک سلسله اعمال پرستاری می کند که به حل مشکلات بیمار کمک می‌کند و این اعمال عبارت از پیشگیری از بیماری، مراقبت های بالینی و توانبخشی و پیشبرد وضعیت سلامت فرد است. مجمع بین المللی پرستاری، مسئولیتهایی را شامل چهار مرحله می‌داند که شامل تامین ۱- خدمات بهداشتی، ۲- پیشگیری از بیماریها، ۳- باز گرداندن سلامتی و ۴- تسکین آلام می‌باشد.
امروزه پرستار از بیمار مراقبت می‌کند او شخص ماهری است که انجام مقدار قابل توجهی از کارهای پیچیده را نیز بر عهده دارد. او به بیمار اهمیت می‌دهد و اهمیت دادن به سرنوشت پرستاران از مسئولیتهای مدیران بیمارستانها می‌باشد تا در جهت جلب رضایت آنها تلاش کنند. ما در این پژوهش درصدد آن هستیم که با توجه به نظریه رشدی سوپر دغدغه و نگرانیهای این عزیزان را بشناسیم و مشخص کنیم که پرستاران شاغل در بخشهای مختلف در کدام ۴ مرحله از مراحل رشد شغلی سوپر قرار دارند و در هر مرحله با چه نگرانیهایی دست به گریبانند. تا ضمن کمک به آنها زمینه برای انتخاب رشته از سوی دانشجویان این شاخه هموار گردد.
۱-۳ اهمیت تحقیق
۱-۳-۱ اهمیت نظری
یک طرح نظام دار از مداخلات، برای رفع نگرانی های شغلی ضروری است. همپوشی مشکلات فردی و شغلی حکایت از آن دارد که مداخلات باید به نحوی طراحی شوند که برای مشکلات هر دو دسته راه حل پیدا شود. مشکلات پرستاران از این حیث مستثنی نیست. با توجه به اینکه پرستاری، شغلی است که مستقیماً با سلامت افراد جامعه در ارتباط است، شناخت نگرانیهای آنها و سعی در رفع و کاهش آنها منجر به رفع نگرانی بیماران و سلامت کل جامعه می‌شود
۱-۳-۲ اهمیت کاربردی
این تحقیق به دلایل زیر اهمیت دارد:
اهمیت انتخاب شغل در زندگی افراد و دغدغه‌های موجود در مسیر شغلی افراد.
کمک به رفع موانع کارکردی و ساختار شغلی پرستاران در بیمارستانهای شهر اصفهان
کاربرد نتایج تحقیق در حوزه‌های دیگر مانند سنجش انطباق شغلی فرد با شغل و سازمان مربوطه در انتخاب رشته دانشجویان پرستاری.
راهگشا بودن این تحقیق برای پژوهش‌های بعدی.
۱-۴ اهداف
هدف کلی: مقایسه دغدغه های شغلی پرستاران ( شامل پرستاران رسمی‌و غیر رسمی، مجرد و متاهل، بخش های مختلف و سابقه کاری ) در بیمارستانهای تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی.
۱-۴-۱ اهداف تحقیق
اهداف تحقیق به صورت زیر اصلاح شود:
۱-تعیین میزان دغدغه های شغلی پرستاران بر حسب متغییرهای جمعیت شناختی: جنسیت، سن، سابقه کار، درآمد، محل کار، تاهل،وضعیت استخدام وتحصیلات)
۲-تعیین میزان دغدغه های شغلی پرستاران بر حسب محل کار ( بخش )
۳-تعیین میزان دغدغه های شغلی پرستاران بر حسب ثابت و متغیر بودن شیفت کاری
۱-۵ سوالات تحقیق
۱-آیا دغدغه های شغلی پرستاران بر حسب متغییرهای جمعیت شناختی (وضعیت استخدام -رسمی‌یا پیمانی، جنسیت، سن، سابقه کار، درآمد، محل کار، تاهل، وتحصیلات تفاوت دارد؟
۲-آیا دغدغه های شغلی پرستاران بر حسب محل کار ( بخش ) تفاوت دارد؟
۳-آیا دغدغه های شغلی پرستاران بر حسب ثابت و متغیر بودن شیفت کاری تفاوت دارد؟
۱-۶ تعریف اصطلاحات
۱-۶-۱ دغدغه شغلی
تعریف مفهومی: دغدغه مسیر شغلی حسی مهم برای آینده است که دیدگاه‌های خوش بین را به احساس نگرانی نسبت به آینده وا می‌دارد تا از وظایف مسیر شغلی خود آگاه شده و برای آینده آماده باشند.
تعریف عملیاتی: دغدغه شغلی در این پژوهش، نمره ای است که فرد در پرسشنامه دغدغه های شغلی بزرگسالان سوپر بدست می‌آورد.
۱-۶-۲ تعریف پرستاری:
پرستاری مجموعه فعالیتهایی است که شخص پرستار،برای کمک به بیمار به منظور بهبود بیماری و نجات جان او انجام می‌دهد. پرستار رابط میان بیمار و پزشک است.(شفیع آبادی، ۱۳۸۶، ص ۲۳۳).
۱-۶-۳ تعریف کار^[۱۵]:
کار درلغت، به معنای شغل، عمل و آنچه از شخص یا شی صادر شود (فرهنگ فارسی معین، ۱۳۸۱).