۱۶۸۰

شکل۲-۲ روند تغییرات دما در منطقه مورد مطالعه در سال ۱۳۸۸.
شکل ۲-۳میانگین بارش ماهانه در منطقه مورد مطالعه در سال ۱۳۸۸.
۲-۳-صنعت
با توجه به وضعیت جغرافیایی طبیعی و به لحاظ قابلیت­ها و توانمندیهای بالقوه استان اصفهان، بستر مناسبی برای استقرار واحدهای کوچک و بزرگ صنعتی فراهم شده است و در حال حاضر استان اصفهان به عنوان دومین قطب صنعتی کشور پس از تهران شناخته می­ شود. از نظر خوشه­بندی صنعتی، در استان ۲۵ خوشه صنعتی اصلی وجود دارد که شامل سنگ، فرش دستباف، آجر، نساجی- فرش ماشینی، فلزات قیمتی و سنگهای گرانبها، نساجی- ملحفه بافی، محصولات لبنی، صنایع ریخته‌گری، کاشی و سرامیک، نساجی-کشباف و جوراب بافی، نساجی- حوله بافی، قطعات پلاستیکی تزریقی، قطعات خودرو، گلیم بافی، صنایع لوله و اتصالات پلی­اتیلن، گلاب­گیری، نساجی-گردبافی و دوزندگی، خاتم سازی، برنجکوبی، نساجی- برزنت­بافی، صنایع ریخته‌گری، مخمل­بافی، قلمکاری، منبت و معرق­کاری می‌شود. در مجموع ۵۲ شهرک صنعتی در استان اصفهان وجود دارد که در این بین ۴۰ شهرک صنعتی فعال، و ۱۲ شهرک صنعتی نیز غیر­فعال هستند. در محدوده مورد مطالعه ۱۷ شهرک صنعتی فعال به نام‌های شهرک صنعتی منتظریه، اشترجان، حسین­آباد و محمود­آباد، مورچه­خورت، دولت­آباد، مبارکه، کمشچه، جی، سگزی، جهاد، ده‌سرخ، علویجه، تیران، بزرگ اصفهان، صفه، نجف‌آباد ۱ و نجف‌آباد ۲ وجود دارد(شرکت شهرک­های صنعتی استان اصفهان، ۱۳۸۸).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

علاوه بر شهرک­های صنعتی، ۲۹ صنعت بزرگ و آلاینده از نظر پساب، پسماند و آلودگی هوا در محدوده شعاع ۵۰ کیلومتری شهر اصفهان قرار دارد.
۲-۴-منابع آلاینده­ شهری
از مهم­ترین منابع آلاینده‌ شهری می‌توان به سوزاندن فراورده‌های نفتی (سوختهای فسیلی) اشاره کرد که در صنایع مختلف برای تولید انرژی استفاده می‌شود و یا به عنوان سوخت در وسایل نقلیه موتوری به منظور حمل و نقل و سایر موارد استفاده می‌شود. بیشترین مصرف فراورده‌های نفتی در منطقه مورد مطالعه به ترتیب شامل نفت کوره با مصرف سالانه حدود ۳۱۹۹ هزار تن، نفت گاز(۲۴۴۸ هزار تن)، بنزین معمولی(۱۵۱۴ هزار تن)، نفت سفید(۱۱۷ هزار تن)، گاز مایع(۹۰ هزار تن)، سوخت هواپیما(۶۳ هزار متر مکعب)، گوگرد(۳۷ هزار تن)، بنزین سوپر(۳۰ هزار تن) و سایر فراورده‌های نفتی(مجموع ۲۱۸۸ هزار تن) می‌باشد (شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی ایران-منطقه اصفهان، ۱۳۸۷).
۲-۵-زمین شناسی منطقه
زون ایران مرکزی یکی از بزرگترین و پیچیده­ترین واحدهای زمین­ شناسی ایران زمین است که به شکل مثلثی بزرگ در مرکز ایران واقع شده است. بخش عمده حوضه آبریز گاوخونی با وسعت ۴۱۵۵۰ کیلومتر مربع تقریباً در بخش مرکزی با کمی تمایل به سمت جنوب غربی این زون واقع شده است. این حوضه آبریز از سمت جنوب و جنوب غرب،بخش هایی از واحدهای زمین­شناختی سنندج – سیرجان و زاگرس مرتفع را دربرمی­گیرد. در زیر خلاصه­ای از وضعیت زمین­ شناسی و تاریخچه تکوین زمین­شناختی در این سه واحد که بخش­هایی از حوضه آبریز باتلاق گاوخونی را شامل می­شوند، ارائه می­گردد.
۲-۵-۱-زون ایران مرکزی
زون زمین­ شناسی ایران مرکزی، قدیمی­ترین سنگ­های دگرگون شده پرکامبرین، تا آتشفشان­های فعال و نیمه­فعال امروزی را شامل می­ شود. درواقع این واحدها را می­توان قدیمی­ترین پوسته قاره­ای در ایران دانست، که حوادث زمین­شناختی فراوانی به خود دیده است. قدیمی­ترین سازندهای حوضه آبریز باتلاق گاوخونی در این واحد زمین­ شناسی شامل شیست، فیلیت، کوارتزیت، مرمر، گنیس، و سنگ­های آهکی و آتشفشانی دگرگون شده پرکامبرین است که ضخامت آنها گاهی اوقات به بیش از ده هزار متر می­رسد و بیشتر در بخش­های غربی حوضه آبریز(غرب شهرستان نجف­آباد) رخنمون دارند. این سنگ­ها در اثر حرکات فاز کوهزایی کاتانگایی(Katangan) به­شدت دگرگون شده ­اند، و از پرکامبرین پسین تا تریاس(Teriassic) رسوبات قاره­ای یا دریایی کم­ژرفا روی آن را می­پوشاند که به پوشش پلاتفرم(Platform) معروف است. رسوبات اردویسین(Ordovician) و سیلورین(Silurian) در بیشتر نقاط حوضه که در واحد زمین­شناختی ایران مرکزی قرار گرفته­اند، با نبود چینه­(Hiatus) همراه است. البته در انتهایی­ترین مرز شمالی حوضه(مرز شمالی مورچه­خورت)، رخنمون­هایی از ماسه­سنگ، دولومیت با سنگ­های آتشفشانی به سن سیلورین – دونین زیرین(Lower Devonian) مشاهده می­گردد. پیشروی گسترده دریا در دونین بالایی و ادامه آن تا کربونیفر زیرین(LowerCarboniferous) ابتدا رسوبات تخریبی و ماسه­سنگی و سپس سنگ آهک و شیل­های مناطق کم­عمق دریایی را به جای گذاشته است. با پسروی دریا در کربونیفر بالایی، بین رسوبات پرمین و سنگهای قدیمی­تر دگرشیبی به چشم می­خورد. به عبارت دیگر پس از یک دوره نبود رسوبگذاری در کربونیفر بالایی، پیشروی دریای پرمین(Permian) آغاز می­گردد. دوره پرمین همراه با رسوبگذاری رخساره ­های ماسه­سنگی، آهکی و شیلی بوده که رخنمون آنها در ارتفاعات شرقی شهرستان شهرضا، ارتفاعات مرز شمالی حوضه در محدوده مورچه­خورت و نیز شمال غربی حوضه قابل مشاهده است.
در تریاس زیرین و میانی در نواحی مرکزی و شمال شرقی حوضه رسوباتی از جنس
سنگ­آهک، آهک مارنی، دولومیت، و سنگ­آهک دولومیتی نهشته شده که به این رسوبات در تریاس بالایی در شمال غربی حوضه رسوبات شیلی اضافه می­ شود. در لیاس(Lias) رسوبات قاره­ای و دریایی کم­ژرفا، که متشکل از شیل و ماسه­سنگ می­باشد برجای گذاشته شده است. چنین استنباط می­ شود که محیط تشکیل این گونه رسوبات در تریاس بالایی، لیاس و قسمتی از ژوراسیک میانی(Doger) بیشتر محیط­های کرانه­ای و مردابی بوده و احیانأ گهگاه در اثر پسروی و پیشروی متناوب دریا، ارتباط محیط دریایی با مرداب قطع یا وصل می­شده است. پیشروی تدریجی آب دریا در دوگر و مالم(ژوراسیک میانی و بالایی) موجب تشکیل رسوبات و رخساره ­های دریایی از نوع مارن، شیل، و آهک می­ شود. اما در ژوراسیک پایانی­(Late Jurasic) با عقب­نشینی دریا رسوبات قاره­ای رنگین(قرمز­رنگ) نهشته می­ شود، که در اثر فاز کوهزایی سیمرین پسین(Late Cimerian) تشکیل شده ­اند. وجود رخساره ­های مربوط به نواحی کم­عمق دریایی در جنوب غربی اصفهان، حاکی از پیشروی دریا در کرتاسه آغازی(نئوکومین –Neocomian) می­باشد. پس از نئوکومین، دریای کرتاسه زیرین اکثر نواحی ایران مرکزی را در بر می­گیرد، و باعث نهشته شدن رسوبات کنگلومرایی، ماسه­سنگ، سنگ­آهک، و شیل­های اوربیتولین­دار می­گردد. رخنمون­های آهکی واقع در جنوب، جنوب غربی و غرب شهرستان اصفهان متعلق به همین دوره می­باشد. در کرتاسه بالایی به علت حرکات شدید
کوهزایی، و متعاقب آن فرسایش زیاد، تغیرات رخساره­ای شدید بوده ولی گسترش جغرافیایی آنها به اندازه کرتاسه زیرین نبوده­است. رخنمون­هایی از این رسوبات در نقاط مختلف حوضه به صورت پراکنده دیده می­ شود.
در ائوسن و الیگوسن(Eocen & Oligocene)، اگرچه رخساره ­های آهکی و مارن­های نومولیت­دار در برخی نواحی حوضه از جمله جنوب تا غرب شهرستان اصفهان تشکیل
شده­، ولی فعالیت شدید آتشفشانی در این دوره­ها پدیده ­های رسوبی را که عمدتأ در نواحی شمالی و شرقی حوضه رخنمون دارند تحت­الشعاع قرار داده­اند. رخساره ­های آهکی و مارنی الیگومیوسن در سطح حوضه اندک بوده، و به رخنمون­های کوچکی در شرق شهرستان شهرضا، شمال و شمال شرقی شهر اصفهان در کوه­های جعفرآباد، سفید، کفتار و شمال حوضه در میمه و مورچه­خورت، و به صورت پراکنده در جنوب حوضه محدود می­گردد.
سنگ­های نئوژن­(Neogene) بیشتر از نوع رخساره ­های خشکی است که شامل کنگلومرا، ماسه­سنگ، و مارن می­باشد. برون­زد این رسوبات با وسعت قابل توجهی در اکثر قسمت­ های حوضه گاوخونی دیده می­ شود.
از گسل­های عمده و مهم این زون که در شکل­دهی ساختار و زمین­ شناسی حوضه موثر بوده ­اند می­توان به گسل­های بافت – نائین و قم – زفره اشاره کرد، که سازند­های زمین­شناختی ارتفاعات شرق، شمال شرق، و شمال حوضه را تحت تاثیر قرار داده­اند. طول این گسل در حوضه بالغ بر ۱۰۰ کیلومتر است که توسط گسل­های فرعی به قطعات کوچکتری تقسیم شده_­اند. فعالیت­های آتشفشانی و آذرین در این زون نسبتأ زیاد است که از مهم­ترین آنها
می­توان نوار آتشفشانی سهند – بزمان را نام برد که بخشی از ارتفاعات شمالی و شرقی حوضه را تشکیل می­ دهند و عمدتأ متعلق به ائوسن و دوره­ های بعد می­باشند.
۲-۵-۲-زون سنندج – سیرجان
هرچند زون سنندج – سیرجان را می­توان در اصل جزئی از ایران مرکزی به شمار آورد، ولی با توجه به مشخصه­های ویژه آن که به صورت نوار طویل دگرگون­شده­ای در امتداد و به موازات روراندگی زاگرس قرار دارد، لازم است به آن مختصری اشاره گردد.
زون سنندج – سیرجان از نظر رسوبگذاری، و خصوصیات ساختاری، مانند ایران مرکزی است ولی جهت و امتداد کلی آن از امتداد کلی زاگرس پیروی می­ کند و به علاوه آتشفشان­های ترشیری در آن گسترش چندانی ندارد. این زون فعال­ترین زون ساختاری ایران به شمار می­رود و تا سنوزوئیک فازهای دگرگونی و ماگماتیسم مهمی را پشت سر گذاشته است(آقانباتی،۱۳۸۳).
زون سنندج – سیرجان را از ناحیه گلپایگان به دو بخش شمال غربی و جنوب شرقی تقسیم کرده ­اند. در بخش­هایی از جنوب شرقیآن کوهزایی­های پرکامبرین و تریاس میانی دگرشکلی و دگرگونی­های مهمی به وجود آورده نظیر گنیس، آمفیبولیت، دولومیت، و آهک­های دولومیتی مرمر شده، جنوب و جنوب شرقی گلپایگان و اطراف سد زاینده­رود، و سنگ­های نفوذی محلی در حوضه زاینده­رود (بخشغربی خارج محدوده مطالعاتی است). این سنگ­های دگرگون­شده، توسط ماسه­سنگ­ها و شیل­های رسین – لیاس به طور دگرشیب پوشیده شده اند. در اثر فاز کوه­زایی سیمرین پسین ماگماتیسم در این زون سبب ایجاد توده نفوذی کلاه قاضی(گرانودیوریت کلاه قاضی) شده­است. وجود دگرشیبی بین رسوبات ژوراسیک و رسوبات جدیدتر حاکی از آن است که بخش­هایی از زون سنندج – سیرجان طی تقریبأ ۳۵ میلیون سال(ژوراسیک پایانی – کرتاسه زیرین) از آب خارج بوده و این مسئله به عملکرد فاز کوهزایی مذکور مربوط می­ شود.
از گسل­های مهم مربوط به این زون می­توان به گسل سد زاینده­رود و همچنین گسل­های طولی شمال آن اشاره کرد که عمدتأ در مسیر خود سبب قطع سنگ­های دگرگونی پرکامبرین این زون شده ­اند. این گسل­ها به طور محلی در انتقال آب نقش بسزایی دارند.
۲-۵-۳-زون زاگرس مرتفع یا زاگرس رورانده
زون زاگرس چین­خورده به تدریج به سمت شمال شرق به یک منطقه رورانده منتهی
می­ شود. این منطقه به شدت خرد شده و گسل­خورده می­باشد که به صورت نوار باریک و
کم­عرض بین زون سنندج – سیرجان و زاگرس چین­خورده قرار دارد و چون مرتفع­ترین
کوه­های زاگرس را نیز شامل می­ شود به زاگرس مرتفع معروف است ولی به دلیل خرد­شدگی و روراندگی شدید، زون خرد­شده یا منطقه راندگی نیز نامیده می­ شود.
زون مزبور گودترین بخش فرورفتگی زاگرس را طی دوران مزوزوئیک و اوایل ترشیری تشکیل میداده­است. در این فرورفتگی ضخامت لایه­ های دریایی لیاس تا ائوسن به ۵۳۰۰ متر می­رسد. وجود سنگ­های تخریبی در این زون، نشانه حرکات مهمی در کرتاسه بالا – پلیوسن(فاز کو­زایی لارامین) است که سبب بالا آمدن زمین، چین­خوردگی و تخریب شده­است.
به طور کلی امتداد اصلی چین­خوردگی حوضه(در سه زون زمین­ شناسی مذکور) شمال غربی– جنوب شرقی است که به صورت محلی در برخی نواحی که در زون ایران مرکزی واقع شده به علت عملکرد گسل­های فرعی از روند اصلی چین­خوردگی تبعیت نمی­کند.
در ادامهوضعیت چینه­شناختی در حوضه آبریز گاوخونی بیان می­ شود.
قدیمی­ترین سنگ­های حوضه که بخشی از آن در حدود ۶۰ کیلومتری جنوب غربی اصفهان رخنمون دارد ارتفاعاتی را تشکیل می­دهد که شامل شیست، گنیس، آندزیت­های دگرگون شده و میان­لایه ­هایی از سنگ­آهک و دولومیت دگرگون شده پرکامبرین می­ شود. رخنمون­هایی از این سنگ­ها نیز در اطراف سد زاینده­رود مشاهده می­ شود.
هرچند در فاصله زمانی اردویسین تا سیلورین در نواحی مرکزی و جنوبی حوضه با یک نبود رسوب­گذاری مواجه هستیم ولی در انتهایی­ترین بخش­های شمالی حوضه(مورچه­خورت) در دامنه غربی کوههای کهرود و همچنین در سرمرغ رخنمون­هایی از رسوبات کربناتی و آواری سیلورین – دونین به چشم می­خورد.
رخنمون­های کوچکی از ماسه­سنگ­ها و شیل­های دونین به وسعت ۱۳ کیلومتر مربع با میان­لایه ­هایی از سنگ آهک و دولومیت ماسه­ای در مناطق جنوبی و غربی اسفنداران و در زردکوه(شمال خاوری روستای زفره) وجود دارد که معادل سازند پادها است و همبری زیرین آنها گسلی است.
با شروع پیشروی دریای پرمین، ابتدا رسوبات شیلی و ماسه­سنگی و نهایتأ سنگ­آهک و دولومیت نهشته می­گردد. رسوبات شیلی و ماسه­سنگی این دوره با وسعت بیش از ۵۱ کیلومتر مربع عمدتأ در نواحی جنوبی منطقه لنجانات و اسفنداران، و نواحی شمالی کوهپایه – سگزی برونزد دارند، در صورتی که سنگ­های آهکی و دولومیتی این دوره در اکثر مناطق از گسترش قابل توجهی برخوردار است.
در لیاس مانند تریاس بالایی رسوبات قاره­ای و دریایی کم­عمق شیل و ماسه­سنگ در مناطقی از حوضه نهشته شده­است. پیشروی تدریجی آب دریا در دوگر و مالم(ژوراسیک میانی و بالایی) موجب تشکیل رسوبات و رخساره ­های دریایی از نوع مارن، شیل، و آهک می­ شود. اما در ژوراسیک پایانی با عقب­نشینی دریا رسوبات قاره­ای قرمزرنگ نهشته می­ شود که موید فاز کوهزایی سیمرین پسین می­باشد. گسترش رسوبات ژوراسیک در کل حوضه حدود ۱۳۹۰ کیلومتر مربع است که عمدتأ در محدوده غرب، جنوب غربی، و مرکز حوضه رخنمون دارند.
در کرتاسه آغازین(نئوکومین) دریا پیشروی چشمگیری در آن بخش از حوضه که در زون ایران مرکزی واقع شده است نداشته­است. ولی در برخی نقاط از جمله جنوب غربی اصفهان باعث نهشته شدن رخساره ­های دریایی کم­عمق شده­است. در حالی که در همان زمان در آن بخش از حوضه که در زون زمین­شناختی زاگرس مرتفع قرار دارد رسوبات ضخیمی شامل
ماسه­سنگ و شیل قرمز با میان­لایه ­هایی از سنگ آهک رسی، آهک ریفی، و آهک
اوربیتولین­دار نهشته شده­است که با رسوبات کرتاسه زیرین و بالایی، عمده ارتفاعات این محدوده را تشکیل می­ دهند.
پس از نئوکومین دریای کرتاسه زیرین با پیشروی وسیع خود اکثر نواحی حوضه را دربرمی­گیرد و رسوبات کنگلومرایی، ماسه­سنگی، آهکی و شیل­های اوربیتولین­دار در اکثر نقاط حوضه برجای می­ گذارد و سرانجام در کرتاسه بالایی، به علت حرکات شدید کوهزایی و فرسایش زیاد، تغییرات رخساره­ای شدید بوده، ولی گسترش جغرافیایی آنها به اندازه کرتاسه زیرین نبوده­است.
در نواحی شمالی حوضه آبریز گاوخونی اثری از رسوبات کرتاسه بالایی به چشم نمی­خورد که یا موید توقف رسوب­گذاری در سنومانین و تورونین است، و یا ناشی از فرسایش شدید در ائوسن می­باشد. بنابراین نهشته­های دوران سوم مستقیمأ روی رسوبات کرتاسه زیرین قرار می­گیرند.
در محدوده جنوب و جنوب­شرقی حوضه رسوبات کرتاسه در نواری عریض و طویل به موازات زاگرس مرتفع شامل شیل­های هوازده، سنگ آهک تخریبی، و سنگ­آهک توده­ای اوربیتولین­دار می­باشد. رسوبات دوران سوم با توجه به عملکرد فاز کوهزایی لارامید در پالئوسن، با کنگلومرا، ماسه­سنگ، و رسوبات مردابی شروع می­ شود. طی ائوسن و الیگوسن رخساره آهک و مارن­های نومولیت­دار در برخی مناطق حوضه نهشته شده­است اما فعالیت شدید آتشفشانی در این دوره­ها پدیده ­های رسوبی را تحت­الشعاع قرار داده­اند. رسوبات نئوژن که بیشتر از نوع رخساره ­های خشکی بوده بیشتر شامل ماسه­سنگ، مارن، و کنگلومرا است که موید حوضه رسوبی کم­عمق است.
سنگ­های ائوسن در محدوده شمال و شمال شرق حوضه شامل ۱۲۰ و ۷۰۰ متر کنگلومرا، آهک کنگلومرایی، آهک ماسه­ای، مارن ماسه­ای قرمز، و مارن سفید به سن ائوسن زیرین است، که روی رسوبات قدیمی­تر از آلبین تا لیاس قرار گرفته­اند که می­توان گفت معادل کنگلومرای کرمان و فجن است. نهشته­های ائوسن در جنوب غربی اصفهان با ۱۰۰ تا ۳۰۰ متر کنگلومرا و سنگ­آهک شروع می­ شود. برونزد این رسوبات در یال شمالی کوه پنجه و یال جنوبی کوه شالرا دیده می­ شود. در این ناحیه رسوبات کرتاسه توسط ۵۰ تا ۳۰۰ متر کنگلومرا همراه با میان­لایه ­هایی از سنگ­آهک کنگلومرایی، مارن، و سنگ آهک مارنی واقع در قاعده توالی رسوبی ائوسن را تشکیل می­ دهند به صورت دگرشیبی پیوسته­نما پوشیده می­ شود. در شمال شرقی اصفهان در کوه­زرد نیز رخنمون­هایی از این رسوبات وجود دارد. در حدود ۸ کیلومتری شمال نجف­آباد در کوه کاسه­کام برونزدی از سنگ­آهک نومولیتی با میان­لایه ­هایی از کنگلومرا و سنگ­آهک کنگلومرایی مشاهده می­ شود.
رسوبات الیگو – میوسن در ناحیه اصفهان وسعت چندانی نداشته و به صورت توده­های پراکنده­ای در شمال و شمال شرقی اصفهان در محدوده اصفهان – برخوار و
کوهپایه – سگزی رخنمون دارند. وسعت رسوبات الیگومیوسن در جنوب شرقی حوضه نسبت به نواحی مرکزی آن بیشتر بوده و شامل آهک، مارن، و آهک مارنی است.