مقدمه و پیشینه تحقیق
۱- مقدمه
۱-۱- کلیات
کشاورزی یکی از بخش های اصلی اقتصاد ایران است که به سبب سهم آن در تولید ناخالص ملی به میزان ۲۳ درصد، در صادرات غیر نفتی معادل ۲۰ درصد و در تامین نیازهای غذایی به میزان ۷۵ درصد باید در سیاست های تجاری مورد توجه خاصی قرار گیرد (آمارنامه وزارت جهاد کشاورزی، ۱۳۸۶).
محصولات کشاورزی به دلیل نقش مهمی که در تأمین امنیت غذایی دارند، در تمام کشورهای دنیا از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. اکثر کشورها سیاست‌های حمایتی و یارانه ای را در بخش کشاورزی دنبال می‌کنند. وجود شرایط آب و هوایی چهارفصل و موقعیت جغرافیایی ایران بستر مناسبی را برای افزایش تولید محصولات کشاورزی برای تأمین نیازهای داخلی و صادرات فراهم ساخته است. بخش کشاورزی در عرصه اقتصاد و امنیت غذایی دارای جایگاه ویژه ای است. از دیدگاه توسعه اقتصادی، بخش کشاورزی در فرایند رشد و توسعه کشور وظایف مهم و اساسی را برعهده دارد.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

ایران یکی از بزرگترین تولیدکنندگان مهم محصولات کشاورزی در جهان است بطوریکه در صدر تولید کنندگان پسته در جهان معرفی شده و رتبه نخست تولید این محصول را به خود اختصاص داده است اما در زمینه تولید ۲۱ محصول دیگر جزء هفت کشور نخست دنیا قرار دارد. جایگاه دومین تولید کننده خرما و دومین تولید کننده زردآلوی جهان به ایران اختصاص دارد. رتبه سومی تولید بادام، گیلاس، خیار، و هندوانه نیز در جهان به ایران اختصاص داده شده است و این کشور در زمینه تولید چهار محصول سیب، به، گردو و صمغ طبیعی نیز در رتبه چهارم جهان قرار گرفته است( فائو، ۲۰۰۶).
آمارهای فائو نشان می دهد ایران از نظر تولید پیله کرم ابریشم و انجیر نیز رتبه پنجم جهان، از نظر تولید هلو، لیموترش، و پیاز رتبه ششم و از نظر تولید گوجه فرنگی، فندق، پرتقال، آلو، کیوی، و نعناع رتبه هفتم جهان را به خود اختصاص داده است. رتبه جهانی ایران در تولید ۷ محصول دیگر به این شرح اعلام شده است: عسل طبیعی ۱۱، چای،بادمجان و سیب زمینی ۱۴، گندم ۱۸، جو و سویا رتبه۲۰ را داراست. بدین ترتیب ایران در تولید ۲۹ محصول مهم کشاورزی در میان ۲۰ کشور نخست دنیا قرار گرفته است. این در حالی است که محصول مهم زعفران که ایران بزرگترین تولید کننده آن در جهان است در آمارهای فائو لحاظ نشده است(فائو، ۲۰۰۶).
صادرات غیرنفتی کشورهای در حال توسعه غالبا به یک یا چند محصول عمده کشاورزی و منابع طبیعی خام محدود می شود که میزان آن بیشتر بین ۹۰-۸۰ درصد ارزش کل صادرات است. بنابراین با شروع نوسانات قیمتی در بازار جهانی آن محصولات تراز پرداخت های کشور مربوطه دچار عدم موازنه می شود که می بایست با اتخاذ سیاست های مناسب و تنوع صادراتی این مشکل را مرتفع نمود (پیری و صبوحی، ۱۳۸۶).
صادرات محصولات تولیدی یک کشور بعنوان پارامتری مهم در چرخه اقتصادی دارای اهمیت بوده و منجر به ارزآوری جهت رفع نیاز واردات و تولید و اشتغال و رونق اقتصادی می گردد، در کشورهایی که صادرات به عنوان سیاست جایگزین واردات عمل نموده موفقیت چندانی حاصل نشده چرا که تولید صرفاً به جای واردات محصول مد نظر بوده و صادرات از مازاد تولید حاصل می شود، ولی مما لکی با رویکرد صادرات و بر اساس مطالعات بازار هدف اقدام به تولید می نمایند ( همانند کشورهای آلمان و کره جنوبی) توانسته اند گام های مؤثری در این زمینه بردارند ، لذا پیش از هر چیز اهمیت مطالعه بازار هدف و سلایق مصرف کنندگان و همچنین کیفیت و قیمت محصول می تواند عامل مهمی در رقابتی نمودن محصولات صادراتی باشد (معزی و ترکمانی، ۱۳۸۶).
در سنوات اخیر با توجه به اهداف سند چشم انداز و همچنین برنامه های توسعه اقتصادی و اجتماعی اهمیت رویکرد صادرات تعیین و اقدامات مناسبی در این زمینه همچون تجهیز گمرکات و ایجاد مرز رسمی با شمال کشور و همچنین اعزام هیئت های تجاری و برگزاری نمایشگاه توانمندی ها و یادداشت ها و تفاهم نامه ها انجام شده که نشانه اهیمت موضوع از سوی دست اندرکاران را نشان می دهد. ضمناً توسعه این اقدامات در کنار اطلاع از بازار کشورها و تولید محصولات با امکان رقابت هم به لحاظ کیفیت و هم قیمت می تواند نقش موثری ایفا نماید. در مقایسه صادرات سال ۱۳۹۱ نسبت به مدت مشابه سال قبل مسائل زیر قابل اهیمت می باشد (آمارنامه جهاد کشاورزی استان فارس، ۱۳۹۱):
۱ – در بحث صادرات خشکبار، خرما و انجیر خشک به لحاظ تناژ و ارزش از افزایش قابل توجه برخوردار می باشند.
۲ – در بحث میوه ها و سبزی ها نیز رشد روند صادرات و افزایش قیمت ها وجود دارد
۳ – در بخش گیاهان صنعتی و داروئی افزایش قابل توجه حجم و ارزش صادرات وجود دارد.
۴ – در بخش محصولات حیوانی افزایش صادرات مشاهده می گردد.
۵ – با توجه به استعداد استان در تولید محصولات شیلاتی روند صادرات نیز افزایش نسبت به مدت مشابه سال قبل نشان می دهد.
۶ – صادرات حبوبات با افزایش صادرات مواجه است.
۷ – در صنایع تبدیلی نیز افزایش حجم و ارزش صادرات وجود دارد.
انجیر میوه ای منحصر به فرد با خواص غذایی و دارویی فراوان طرفــداران بسیاری در دنیا دارد و در عین حال میوه ای مقـدس در جوامـع مختلف بشمار می رود که ادیان مختلف تأکید گسترده ای برای تولید و مصرف آن کرده اند. این محصول به عنوان ماده غذایی اصلی، انرژی زا و سالم به ویژه در مناطق محروم می باشد و افزایش تولید آن منجر به ایجاد اشتغال در مناطق جنوبی کشور بویژه استان فارس می شود و به افزایش ضریب امنیت ملی در این نواحی کمک می کند. امکان توسعه سطح زیر کشت و افزایش تولید به دلیل وجود شرایط اقلیمی مناسب و پتانسیل های بالقوه آب وخاک و از همه مهمتر امکان صادرات و ارزآوری، نقش اساسی در ایجاد فضای سبز مطبوع و دلپذیر در مناطق کوهستانی بایر و فاقد پوشش گاهی مناسب دارد. موقعیت خاص ایران از لحاظ جغرافیایی به عنوان پلی بین آسیا و اروپا و دسترسی به آبراهه های بین المللی وداشتن مناطق مستعد کشت و پرورش انجیر آنرا به عنوان یکی از قطب های بالقوه تولید و صادرات این محصول قرار داده است (سازمان جهاد کشاورزی استان فارس، ۱۳۹۰). از ارقام مختلف انجیر می توان به دانه سفید، پوزدنبالی، کوهکی، تو مسجدی، ویل وحشی، خرمایی و شاه انجیری اشاره کرد. خشکسالی در چند سـال اخیر شرایطی را برای شهرستـان استهبـان فارس به عنوان قطب انجیـر جهان بوجود آورده که کمک های موردی استانی و ملی هم تاکنون این خسارات و بحران ها را جبران نکرده است (سازمان جهاد کشاورزی استان فارس، ۱۳۹۰). این محصول یکی ار محصولات مهم و پر فروش ایران در بازارهای جهانی می باشد. ایران با دارا بودن شرایط مناسب برای کشت انجیر، بر اساس آمار موجود از نظر سطح زیر کشت دارای مقام اول جهان را داراست، همچنین از نظر تولید و صادرات با رقمی بالغ بر ۳/۲۷ درصد صادرات جهان، دارای مقام سوم می باشد (فائو، ۲۰۰۶).
استان فارس با تأمین بیش از نیمی از انجیر مصرفی کشور بزرگترین تولیدکننده انجیر به شمار می رود. این استان با وسعت کشت ۴۶ هزار هکتار و تولید سالانه ۳۷ هزار تن محصول انجیر خشک در سال با بارندگی مناسب، نخستین تولیدکننده انجیر خشک در ایران است. براساس اظهارات کارشناسان فائو، ایران رتبه اول تولید انجیر خشک در دنیا را به خود اختصاص داده است. از مجموع ۴۵ هزار هکتار ۲۲ هزار هکتار آن در استهبان، ۸۰۰۰ هکتار در نی ریز، داراب ۴۸۰۰ هکتار، جهرم ۳۸۰۰ هکتار، کازرون ۳۲۰۰ هکتار، فیروزآباد ۱۵۰۰ هکتار و یک هزار هکتار در شیراز و مابقی در سایر شهرستان ها قرار دارند (سازمان جهاد کشاورزی، آمارنامه محصولات کشاورزی، ۱۳۹۰).
شهرستان استهبان در جنوب شرقی شیراز و به فاصله ۱۷۵ کیلومتری آن قرار گرفته و با شهرهای فسا‚ نی ریز ‚ داراب و شیراز مجاور است. این شهرستان با دارا بودن بیش از ۲۵۰۰۰۰۰ (دو میلیون و پانصدهزار) اصله درخت انجیر دیم در سطح بیش از ۲۰۰۰۰ (بیست هزار) هکتار، اولین و مهمترین منطقه انجیر خیز در ایران و جهان محسوب می شود. در حال حاضر تولید انجیر دیم (خشک) در این منطقه بیش از ۲۰۰۰۰ (بیست هزار) تن می باشد که بدین ترتیب بالاترین رقم تولید این نوع انجیر در جهان به شمار می رود. از لحاظ نوع انجیر و کیفیت، انجیر استهبان در جهان بی نظیر است. در این شهرستان ۱۶ واحد فرآوری و بسته بندی انجیروجود دارد به همین دلیل یکی از اقلام مهم صادرات در زمینه خشکبار، انجیر استهبان می باشد (آمارنامه محصولات کشاورزی جهاد کشاورزی استان فارس،۱۳۹۰).
تولید محصول انجیر خشک در فارس به طور میانگین سالانه ۳۷ هزار تن و در سال های اخیر به دلیل خشکسالی های پی در پی حدود ۱۴ الی ۱۶ هزار تن بوده است. استهبان با سطح زیر کشت حدود ۲۲ هزار هکتار و تولید انجیر خشک ۱۷ هزار تن بطور میانگین و ۶ الی ۸ هزار تن در سال های اخیر، نخستین تولید کننده انجیر خشک در ایران می باشد. اکثریت مردم این شهرستان به صورت مستقیم و غیر مستقیم در فعالیت هایی چون حفظ و نگهداری باغات انجیر دیم و فعالیت های جانبی مشغول می باشند (آمارنامه محصولات کشاورزی جهاد کشاورزی استان فارس،۱۳۹۰).
محصول انجیر شهرستان استهبان به صورت ارگانیک تولید می شود. در انجیرستان استهبان و نی ریز و سایر مناطق استان هیچگونه کود شیمیایی و یا سموم استفاده نمی شود که این به معنای ارگانیک بودن این انجیرستان هاست. تا کنون برای ۴۰۰ هکتار از این انجیرستان ها توسط شرکت هلندی کنترل یونین گواهی ارگانیک صادر گردیده و پی گیری در جهت اخذ گواهی برای بقیه نیز ادامه دارد (مدیریت جهاد کشاورزی استهبان، ۱۳۹۱).
ایجاد تحول جدی در صنایع تبدیلی و صنایع جانبی برای این محصول ضروری به نظر می رسد. ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی انجیر در منطقه استهبان می تواند انجیر با ارزش این شهرستان را با ارزش افزوده بیشتر در سطح بین المللی و ملی عرضه کرده و ضمن کاهش هزینه های فرآوری و حمل و نقل، مانع از رشد ضایعات محصول نیز شود. از آن جایی که انجیر یکی از اقلام صادراتی منحصر به فرد استان است، توسعه واحدهای بسته بندی و فرآوری آن از اولویت های سازمان جهاد کشاورزی است. در راستای نیل به این هدف و توسعه هر چه بیشتر صادرات، طرح جایگزینی ازن به جای «متیل بروماید» در برنامه های مدیریت صنایع کشاورزی قرارداده شده است. این طرح هم از لحاظ اقتصادی مزایای بسیاری برای واحدها دارد و هم با توجه به ممنوعیت استفاده از «میتل بروماید» در سال ۲۰۱۲ مشکلات مربوط به صادرات این محصول مرتفع می گردد.
با این حال، چند سالی است که باغ های انجیر استهبان به عنوان بزرگ ترین و مرغوب ترین مرکز تولیـــد انجیر جهان به علت خشکسالی با خطر نابودی روبرو شده اند، باغ هایی که با ۳۰۰ سال سابقـه مهم ترین محل درآمد مردم استهبان است. در سال هایی که میزان بارندگی بیش از۳۵۰ میلیمتر باشد ۱۷هزار تن انجیر به ارزش ۳۰۰ میلیارد ریال تولید می شود اما در خشکسالی های اخیر به باغ های انجیر ۸۰ درصد خسارت وارد شده به گونه ای که میزان برداشت سال اخیر به ۵ هزار تن رسیده است. با توجه به وابستگی شدید اقتصاد منطقه به تولید انجیر، کاهش تولید آن اثر بسیار نامطلوبی بر زندگی مردم منطقه می گذارد. با این وجود در سال ۱۳۹۱ حدود ۱۰هزار تن انجیر خشک برداشت شده است که نسبت به سال قبل افزایش دو برابری داشته است (مدیریت جهاد کشاورزی استهبان، ۱۳۹۱). از نظر صادرات نیز این محصول با یک کاهش ۷۰ درصدی از لحاظ ارزش روبروست. در سال۹۱، تقریبا ۷۳۹ تن انجیر خشک از استان فارس به خارج از کشور صادر شده که از نظر وزن هم ۷۲ درصد کاهش یافته است. مهمترین علت کاهش صادرات این محصول در سال زراعی گذشته کاهش تولید ناشی از خشکسالی و افزایش قیمت بازار داخلی بود. خشکسالی اخیر بیش از ۸۰ میلیارد تومان به باغداران این شهرستان خسارت وارد کرده است. با توجه به بی سابقه بودن خشکسالی های اخیر لازم است همه افراد و سازمان های تأثیرگذار چاره اندیشی کنند که این سرمایه ملی حفظ شود و مشکلات جدی که در امرار معاش مردم بوجود آمده است به نحو مطلوبی برطرف شود(مدیریت جهاد کشاورزی استهبان، ۱۳۹۱).
ضعف سیستم بسته بندی، بازاریابی و تبلیغات در بخش صادرات انجیر از سوی صادرکنندگان ایرانی سبب شده که واردکنندگان این محصول را از ایران، به قیمت های پایین تری خریداری کرده و سپس با بسته بندی مجدد و تبلیغات مناسب، به قیمت های بالاتر در بازار جهانی به فروش برسانند. لذا توجه بیشتر در زمینه اجرای سیاست های مناسب برای معرفی بهتر این محصول و بهبود شرایط صادرات آن، ضروری به نظر می رسد. با توجه به تأثیرپذیری تجارت جهانی محصولات مختلف به ویژه محصولات کشاورزی از تغییرات نرخ ارز در سطح دنیا، این فاکتور به عنوان یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار در تجارت جهانی مطرح شده و نقش قابل توجهی در این زمینه می تواند ایفا کند(پیری و صبوحی، ۱۳۸۶). در مطالعه حاضر با توجه به این که قیمت صادراتی انجیر بر فرایند تصمیم گیری صادرکنندگان آن نقش مهمی دارد، اثر تغییرات نرخ ارز بر قیمت صادراتی آن بررسی شده است
بر اساس گزارش وزارت بازرگانی، صادرات انجیر ایران در طی سنوات گذشته همواره در نوسان بوده، به طوری که در اکثر سال ها دارای رشد منفی بوده است (آمارنامه وزارت بازرگانی، ۱۳۹۰). کاهش میزان بارندگی و بروز پدیده خشکسالی در سال‌های اخیر، موجب کاهش کیفیت و کمیت محصول انجیــر، اصلی ترین قطب تولید انجیر کشور -شهرستان استهبان- شده است به گونــه ای که برداشت محصول با ۵۳ درصد کاهش به حدود ۱۵ هزار تن رسیده است.
سازمان خوار بار کشاورزی(FAO) ایران را برترین کشور تولید انجیر خشک ارگانیک و استهبان را به عنوان بزرگترین قطب تولید کننده انجیر خشک در جهان معرفی نموده است. علت برتری محصول استهبان نسبت به کشورهای دنیا این است که از هیچگونه کود و سمی استفاده نمی شود. مهمترین اقلام انجیر در کشور انجیر منجیفی(کرمانشاه)، زردپوست پیازی (ساوه) سیاه(لرستان) و سبز(استهبان فارس) می باشند. از کل انجیر صادراتی ایران تنها ۳ درصد در بسته بندی های کمتر از یک کیلوگرم و با رعایت کلیه شرایط استاندارد به بازارهای جهانی عرضه می شود و بقیه به صورت بسته بندی ۱۰ کیلویی فله صادر می شود. کشورهای تولیدکننده انجیر در دنیا عبارتند از: ایران، اسپانیا، الجزایر، ایالات متحده، ایتالیا، پرتقال، ترکیه، تونس، سوریه، روسیه، فرانسه، فلسطین، قبرس، لیبی، مراکش، هند و یونان. بطور متوسط سالانه ۸ هزارتن انجیر به کشورهای چین، انگلیس، مالزی، سنگاپور، استرالیا، کانادا، آلمان، هلنئ، کشورهای حاشیه خلیج فارس و جمهوری آذربایجان صادر می شود. همانطور که پیشتر گقته شد ایران از نظر تولید و سطح زیرکشت انجیر دارای مقام سوم جهانی است. سطح زیرکشت انجیر در کشور پرتغال ۸۶ هزار، ترکیه ۶۵ هزار و در ایران ۴۹ هزار هکتار است (هفته نامه سلامت، ۱۳۹۱).
میزان صادرات این محصول در یک دوره ۵۰ ساله شامل سال های ۱۳۴۹ تا سال ۱۳۸۹ (۲۰۱۰-۱۹۷۰ میلادی) در نمودار (۱-۱) نشان داده شده است. تغییرات میزان صادرات انجیر در طول سال های اخیر حاکی از یک روند نزولی در صادرات این محصول می باشد. رشد صادرات انجیر خشک ایران در دهه ۷۰ نمود بیشتری داشته است، به طوری که بالاترین میزان صادرات با رقمی بالغ بر ۱۰۱۸۴ تن محصول انجیر خشک مربوط به سال ۱۳۷۹ بوده است.

مأخذ: فائو، ۲۰۱۱٫
در مقایسه ای میزان صادرات انجیر خشک ایران با میانگین سایر کشور ها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این بررسی در نمودار (۱-۲) مشاهده می گردد.

مأخذ: فائو، ۲۰۱۱٫
با توجه به نمودار (۲-۱)، منحنی فوقانی صادرات جهانی و منحنی تحتانی صادرات ایران را نشان می دهد. همانطور که مشاهده می گردد در سال ۱۳۷۹ صادرات انجیر خشک ایران ۱۰۱۸۴ تن و مقدار جهانی ۷۸۷۹۷ تن بوده است. به عبارتی در این سال ۹۲/۱۲ درصد یا از صادرات جهانی انجیر خشک مربوط به ایران بوده است. با یک محاسبه آماری ساده مشخص گردید در یک بازه زمانی ۴۰ ساله شامل سال های ۱۳۴۹ تا ۱۳۸۹ ایران بطور میانگین، سالانه ۴ درصد از کل صادرات انجیر در جهان را به خود اختصاص داده است.
۱-۳- اهداف تحقیق
با توجه به مطالب یاد شده هدف مطالعه به شرح زیر است:
بررسی عوامل موثر، در بلند مدت و کوتاه مدت، بر صادرات انجیر خشک ایران،
۱-۴- فرضیه های تحقیق
با توجه به هدف مورد تعقیب می توان فرضیات زیر را ارائه نمود:
افزایش تولید انجیر خشک تأثیر مثبت بر صادرات آن دارد.
افزایش قیمت داخلی انجیرخشک باعث کاهش صادرات این محصول شده است و
افزایش (کاهش) نرخ ارز تأثیر مثبت (منفی) بر صادرات انجیر خشک دارد.
۱-۵- مروری بر مطالعات انجام شده
در مطالعه حاضر سعی شده است عوامل تأثیرگذار بر تغییرات قیمت صادراتی انجیر خشک استان فارس مورد تحلیل قرار گیرد. قبل از طرح تئوری مورد استفاده در این بخش ابتدا به برخی از مطالعات صورت گرفته در زمینه صادرات محصولات کشاورزی اشاره شده است.
وار و والمر(۱۹۹۶) رابطه تقاضا برای صادرات روغن نارگیل فیلیپین را بررسی کردند . هدف اصلی مطالعه آنها بررسی نحوه تاثیر فیلیپین ، به عنوان بزگترین صادرکننده روغن نارگیل، بر قیمت این محصول در سطح جهانی بود. نتایج مطالعه مبین این امر بود که فیلیپین در زمینه صادرات روغن نارگیل قیمت پذیر نمی باشد و این کشور توانسته است به عنوان یکی از مهمترین قطب های صادر کننده این محصول ، در قیمت گذاری نقش مهم و اساسی ایفا نماید.
تاننسد ونیتریت (۱۹۹۸) ارتباط بلند مدت میان سیاست های کلان اقتصادی و متغیرهای بخش کشاورزی در کشورهای آفریقا را بررسی و با بهره گرفتن از مدل خود توضیح برداری، سه رابطه بلند مدت میان متغیر های کلان اقتصادی ومتغیر های صادرات، قیمت واقعی محصولات و درآمد خالص بخش کشاورزی را برآورد نمودند و نتیجه گرفتند که رابطه یک طرفه از متغیر های اقتصاد کلان به متغیر های کشاورزی وجود دارد.
سوبرانا سامانتا (۱۹۹۸) در مقاله ای تحت عنوان “نوسانات نرخ ارز و تجارت خارجی در یک کشور در حال توسعه” با بهره گرفتن از داده های سری زمانی در کشور هند به مطالعه شدت و نحوه تأثیرگذاری عدم اطمینان حاصل از نوسانات نرخ ارز بر صادرات و واردات این کشور پرداخته است. وی تحقیق خود را براساس دو مدل، یکی برای صادرات و دیگری برای واردات بنا نهاده است که هر کدام از مدل های فوق را در مقطع زمانی کوتاه مدت و بلندمدت تخمین زده است. دوره مطالعاتی در این تحقیق، سال های ۸۹-۱۹۵۳ می باشد و نتایج بدست آمده حاکی از آن است که نوسانات نرخ ارز تنها در یک مورد، تجارت خارجی را متأثر ساخته اند و آن معادله واردات کوتاه مدت است و در سایر معادلات نوسانات نرخ ارز بر تجارت خارجی بی تأثیر بوده است.
گارگبو(۲۰۰۰) در مطالعه خود نشان داد متغیرهای درآمد، نرخ ارز، سیاست های پولی و تجاری در کنار تغییرات سطح تولید مواد غذایی تأثیر قابل ملا حظه ای بر قیمت مواد غذایی دارد که استفاده از سیاست های کلان اقتصادی را به منظور ایجاد اصلاحات در زمینه سیاستهای مرتبط با امنیت غذایی مورد تأکید قرار می دهد.
مطالعه متسون و همکاران (۲۰۰۴) نشان داد که، عوامل موثر برصادرات گوشت گاو وخوک ازکانادا به آمریکا شامل نرخ ارز، تولید کانادا، تفاوت قیمت کانادا-آمریکا ومحدودیت تجاری در موافقتنامه آزاد تجاری کانادا-آمریکا در سال ۱۹۸۹ می باشد.
نگوین و گروت (۲۰۰۴) به تحلیل سیاست‌های داخلی و تجاری در بخش کشاورزی ویتنام با بهره گرفتن از معیار حمایت قیمتی بازار و شاخص حمایت از تولیدکننده پرداختند. در این مطالعه جهت محاسبه حمایت قیمتی بازار و شاخص حمایت از تولیدکننده ۹ محصول، برنج، قهوه، چای، کائوچو، فلفل، شکر، بادام زمینی، بلارد^[۱] و گوشت خوک مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این مطالعه نشان داد که اکثر محصولات کشاورزی در فاصله اواسط دهه ۸۰ تا ۹۰ میلادی مالیات پرداخت کرده‌اند. آنها علت این امر را عدم کارایی گسترده در تولید و فرآوری محصولات کشاورزی، تسلط و انحصار دولتی، سیاست‌های تجاری محدودکننده مانند سهمیه‌ها و مجوزهای وارداتی و صادراتی و تحریف قیمت‌ها و بازارها در این کشور می‌دانند. اما اصلاحات صورت گرفته در اوایل دهه ۹۰ باعث شد که حمایت از کشاورزی در این کشور افزایش یابد و در بیشترین مقدار آن درصد شاخص حمایت از تولیدکننده به ۴/۲۱% افزایش یابد که در مقایسه با سایر کشورها مقدار متعادلی است.