علاوه بر عوامل برون سازمانی، عوامل درون سازمانی نیز در چگونگی ارزشیابی مدیران نقش دارند، از این رو جو سازمان به عنوان یک عامل درون سازمانی میتواند در عملکرد مدیران تأثیر مثبت یا منفی داشته باشد(سعادت،۱۳۷۹: ۲۱۷).
به طور خلاصه می توان عوامل زیر را از مهم ترین عوامل تأثیرگذار بر ارزشیابی عملکرد دانست:
-
- حساسیت های شخصی افراد
-
- وجود سوءظن نسبن به ارزشیابی به دلیل اینکه تا کنون بهانه ای برای تسویه حساب های شخصی بوده است.
۳٫ قوانین و مقررات سازمانی و دخالت اتحادیه ها به عنوان عوامل برون سازمان(عباس پور،۱۳۸۲: ۲۱۷).
۲ـ۴ مدیریت
امروزه مدیریت، یکی از مهم ترین علوم سبز فایل محسوب گردیده و روز به روز بر اهمیت آن افزوده می شود. به طور کلی، مدیریت به موازات پیچیدهتر شدن و محدود شدن منابع مالی و مادی سازمانها، اهمیت بیشتری پیدا میکند. مدیریت آموزشی، یکی از جدیدترین شاخههای علمی – پژوهشی مدیریت است که اصول و مبانی آن عمدتاً ناشی از مطالعات و پژوهشهای صاحبنظران مدیریت در زمینه صنعت، تجارت و آموزش و پرورش است(شیرازی، ۱۳۷۳ :۱۵).
۲ـ۴ـ۱ تعریف مدیریت
مدیریت در مفهوم کلی و عام، از دیدگاههای متفاوتی تعریف شده است. ماری پارکر فالت میگوید: مدیریت، هنر انجام دادن کارها به وسیله دیگران است. در این معنی هر کس بتواند کارها را با بهره گرفتن از نیروی دیگران به انجام برساند، مدیر است. به عبارت دیگر، مدیر هماهنگ کننده و کنترلکننده فعالیتهای دستهجمعی برای رسیدن به هدف مطلوب سازمان با حداکثر کارایی است(قرایی مقدم، ۱۳۷۵ :۳۳).
در تعریف جامعتر، مدیریت را هماهنگی منابع انسانی و مادی در جهت تحقق هدفهای سازمانی گفتهاند(صافی، ۱۳۷۳ :۱۳).
میتوان گفت: مدیریت، فعالیتی است منظم، در جهت تحقق هدفهای معین که از طریق ایجاد روابط میان منابع موجود، انجام دادن کار با مشارکت افراد دیگر و شرکت فعال در تصمیمگیری صورت میگیرد. به بیان دیگر، منظور اصلی مدیریت در هر سازمانی عبارت است از هماهنگسازی کوششهای افراد انسان و استفاده از منابع دیگر برای تحقق هدفهای سازمان. در مؤسسات آموزشی این هدفها مربوط به امور آموزش و پرورش و پیشبرد یادگیری است(علاقه بند، ۱۳۷۴ :۱۵).
۲ـ۴ـ۲ فراگرد مدیریت
تلقی مدیریت به عنوان “فراگرد” یا “فرایند” نسبتا تازگی دارد. مفهوم فراگرد، بر شیوه منظم انجام دادن کارها دلالت دارد و به توالی گامها یا عناصری که به هدف خاصی منجر میشود، اشاره میکند. زیرا که همه مدیران، صرفنظر از قابلیتها یا مهارتهای خاص خود، به فعالیتهای پیوسته و منظمی میپردازند تا به هدفهای معین نایل گردند. نخستین بار سقراط از مدیریت به عنوان فراگرد اجتماعی یاد کرد؛ فراگردی که متضمن یک سلسله وظایف، فعالیتها و روابط متقابل بوده و مناسبات و روابط متقابل افراد در آن نقشی اساسی دارد(علاقه بند، ۱۳۷۴ :۱۶ـ ۱۵).
۲ـ۴ـ۳ مدیریت آموزشی
منظور از مدیریت، فعالیت و عملی است که در یک موقعیت سازمان یافته برای هماهنگی و هدایت امور در جهت هدف های معینی صورت میگیرد.در محیط آموزشی، مدیریت آن است که از اهداف و فراگردهای آموزش و پرورش مطلع باشد، سازمان آموزشی و روابط غیر رسمی و رسمی آن را به درستی بشناسد، از نیروهای انسانی و مادی موجود به طور مقتضی استفاده کند، وحدت و هماهنگی لازم میان اجزا و عناصر سازمان را ایجاد کند و بالاخره همکاری و مشارکت خود و زیر دستان را در انجام دادن امور، اساس مدیریت و رهبری قرار دهد(علاقه بند، ۱۳۷۸، :۷۲).
به عبارت دیگر، مدیریت به معنی عام، برنامهریزی، سازماندهی، هدایت، هماهنگی و نظارت و ارزشیابی فرایند آموزش تعریف شده است. اما مدیریت آموزشی به معنی خاص، به صورتهای زیر تعریف میشود:
· مدیریت آموزشی، راهنمایی، مددکاری و ایجاد محیط مناسب برای فعالیت آموزشی است.
· مدیریت آموزشی، فراگردی اجتماعی است که مستلزم ایجاد، نگهداشتن، برانگیختن، کنترل کردن و وحدت بخشیدن نیروهای انسانی و مادی میباشد که به طور رسمی و غیررسمی در درون یک نظام واحد شکل و سازمان مییابند، تا هدفها و مقاصد آموزشی را تحقق بخشند.
· مدیریت آموزشی، فرایند هماهنگ کردن استعدادهای آدمی و بهرهگیری از شرایط محیطی برای اهداف آموزشی است(علاقه بند، ۱۳۷۴ :۷۰ـ ۶۹).
منظور از مدیران آموزشی، کسانی هستند که در تصمیم گیری های آموزش و پرورشی نقش دارند و رفتار و عمل آنان جریان آموزش و پرورش را مستقیماً تحت تاثیر قرار می دهدو از این رو، به ویژه رؤسای آموزش و پرورش، معاونان و کارشناسان آموزشی، مدیران مدارس، راهنمایان آموزشی، مربیان پرورشی و معلمان را در زمره مدیران آموزشی تلقی کنیم و تصدی این سمت ها تابع احراز شرایط خاص میدانیم(علاقه بند، ۱۳۷۸ :۷۲ـ۷۳).
با توجه به آنچه گفته شد، مدیریت آموزشی غالبا به معنی خاص، مورد نظر است. یعنی مدیریت آن بخشی از فعالیتهای سازمانهای آموزشی است که مستقیما با امر آموزش و پرورش و یادگیری مرتبط است. از جمله، فعالیتهای مربوط به برنامه های آموزشی، مواد و محتوای دروس، روشها و وسایل آموزشی، مشاوره و راهنمایی تحصیلی، اقدامات آموزشی مکمل، امور معلمان و دانشآموزان(علاقه بند، ۱۳۷۸ :۱۳۶).
۲ـ۴ـ۴ ضرورت مدیریت آموزشی
امروزه، عصر مدیریت و رهبری است و موفقیت نهادها و سازمانها تا حد زیادی به کارایی و اثربخشی مدیریت بستگی دارد(میرکمالی، ۱۳۷۸ :۱۵).
ساخت نظام آموزشی هر کشوری دربرگیرندهی مجموعهای از نیازهای سازمانهای رسمی آن کشور بوده و عملکرد نظام آموزش و پرورش که مدیران آموزشی اداره آن را بر عهده دارند، نه تنها از نظر پیشرفت اقتصادی و اجتماعی مهم است، بلکه از نظر تأثیری که بر تحرک شغلی و انتظارات دارد، از اهمیت تعیینکنندهای برخوردار است. همچنین آموزش و پرورش، بهترین وسیله، برای ایجاد تغییر ارزشها و رفتارها بهشمار رفته و باعث میشود که افراد، به تناسب استعداد و رغبتی که دارند برای انجام خدمتهای اجتماعی و اقتصادی و کسب مشاغل و در نتیجه آسایش فردی مهیا شوند. از اینرو، از آغاز قرن اخیر، هیچ کشوری بدون توسعه در مؤسسات آموزشی و مدیران آموزشی تحصیل کرده و مجرب، مراحل توسعه و پیشرفت را طی نکرده است(قرایی مقدم، ۱۳۷۵ :۱۳).
بنابرین، با افزایش تعداد دانشآموزان در سطوح مختلف آموزشی، تأسیس مدارس و مراکز آموزشی جدید، استخدام معلمان بیشتر و سرمایهگذاری بیشتر، ضرورت یافته است. از سوی دیگر، ضرورت در تصمیمگیری و سیاستگذاری، بهبود کیفی و ایجاد فرصتهای برابر آموزشی برای همگان، نقش خطیر مدیریت نظام آموزشی را بارزتر ساخته است(جهانیان، ۱۳۷۸ :۲۷).