چهار نوع ورودی مندرج در جدول شماره ۳-۳
راهکار غیر مستقیم
اتکا به تدابیر و ویژگی‌های منحصر به فرد روش نظریهپردازی دادهبنیاد (GT)
حساسیت نظری پژوهشگر
ثبت ایده‌ها تحت عنوان «یادداشت‌های نظری»
۳-۶-۳- ارتباط مراحل روش با سؤالات تحقیق
مطابق با مراحل مذکور در نقشه راه پژوهش روش و ابزار گردآوری اطلاعات در این تحقیق را به تفکیک سؤالات اصلی و فرعی به شکل زیر است.
جدول شماره۳-۵: روش‌ها و ابزارهای روش دادهبنیاد، متناسب با سؤال‌های اصلی و فرعی تحقیق
موضوع سؤال‌های اصلی و فرعی
ابزار گردآوری اطلاعات
ابزار تجزیه و تحلیل
سؤال فرعی ۱: عوامل مؤثر بر تدوین خط مشی‌ها
سؤال فرعی ۲: بازیگران مؤثر در تدوین خط مشی‌ها
سؤال فرعی ۳: فرایند تدوین خط مشی‌های زیست‌محیطی
سؤال فرعی ۴: ابرخط مشی‌های حاکم بر تدوین خط مشی‌ها
۱۶ مصاحبه‌های تخصّصی
۲ مطالعه تاریخی و اسلامی
فرایند کدگذاری باز
فرایند کدگذاری محوری
سؤال اصلی: الگوی بومی تدوین خط‌مشی‌های زیست‌محیطی کشور
فرایند کدگذاری انتخابی
۳-۷- اعتبارسنجی نتایج تحقیق
۳-۷-۱- مفاهیم و کلیات اعتبارسنجی پژوهش کیفی
بعضی محققان کیفی معتقدند که سراسر قواعد یا استانداردهایی که برای قضاوت مطالعات کمّی به کار گرفته می‌شوند، برای مطالعات کیفی نامناسب‌اند. اما بیشتر محققان کیفی معتقدند که دست کم باید قواعد تغییر یابند تا برای ارزیابی تحقیق کیفی مناسب شوند. نظریه‌پردازان کیفی براین باورند که قواعد معمولِ «تحقیق علمی مناسب» را باید نگاه داشت اما خواهان بازتعریف آنها هستند تا با واقعیت‌های تحقیق کیفی، و پیچیدگی‌های پدیدهای اجتماعی تحت مطالعه منطبق گردند. قواعد علمی معمول عبارتند از: معنی‌دار بودن. سازگار بودن نظریه و مشاهده، قابلیت تعمیم، انسجام، قابلیت تکرار، صراحت، دقت و اعتبار.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
خطری که وجود دارد و محققان کیفی باید ضمن استفاده از اصطلاحات فوق مراقب آن باشند این است که آن قواعد، بار اثبات‌گرایانه[۱۳۸] دارند. در ضمن دلیلی هم وجود ندارد که این واژه‌ها را منطبق با تعاریف و کاربردشان در تحقیقات کیفی علوم اجتماعی تعریف کنیم. هر شیوه کشف استانداردهای خاص خود را می‌طلبد. مهم این است که همه این معیارها را به صراحت بیان کنیم.
به عنوان مثال در خصوص اصل تعمیم‌پذیری در روش دادهبنیاد باید گفت هدف مشخص کردن شرایطی است که موجب یک سلسله کنش، کنش متقابل ویژه مربوط به پدیده و پیامدهای حاصل از آن می‌شود. طبیعتاً، هرچه نمونه‌گیری نظری منظم و جامع باشد، به همان نسبت شرایط و تنوعی که پیدا می‌شود و در نظریه منظور می‌گردند، بیشتر خواهد بود، و بنابراین نظریه از قابلیت تعمیم‌پذیری (و همچنین صراحت و قابلیت پیش‌بینی) بیشتری برخوردار خواهد بود. (Strauss & Corbin, 1990, p.248-250)
در نهایت این مهم است که مشخص شود که آیا تبیین نظری شما برای مشارکت‌کنندگان معنی‌دار و معقول است و برگردان دقیقی از وقایع و توالی آنها در [خود] فرایند است. کرسول قائل است که در نظریهپردازی دادهبنیاد، اعتبارسنجی، بخشی فعال از فرایند پژوهش است. برای مثال، در خلال انجام تطبیق‌های مستمر در کدگذاری باز، پژوهشگر، بین داده‌ها و اطلاعات و مقوله‌های در حال ظهور، کثرت[۱۳۹] ایجاد می‌کند. همین فرایند چک کردن داده‌ها در برابر مقوله‌ها، در مرحله کدگذاری محوری روی می‌دهد. پژوهشگر پرسش‌هایی مطرح می‌کند که مقوله‌ها را ربط می‌دهد و سپس به داده‌ها بازگشته و به دنبال مدرک، پیشامد و وقایع می‌گردد. پس از تدوین یک نظریه، نظریهپرداز دادهبنیاد، فرایند را به وسیله مقایسه آن با فرایندهای موجودی که در پیشینه تخصصی یافت می‌شود، اعتبارسنجی می‌کند.
۳-۷-۲- روش اعتبارسنجی تحقیق
اعتبار و روایی در پژوهش حاضر نیز همانند آنچه در تحقیقات کیفی مرسوم است «با تأکید بر قابلیت اعتماد[۱۴۰]، اصالت داده‌ها، مربوط بودن، و موثّق بودن» انجام می‌گیرد (هومن، ۱۳۸۵، صص ۶۰-۶۲). به همین منظور سعی می‌شود از روش‌های مختلفی برای گردآوری اطلاعات استفاده شود تا با بهره گرفتن از ترکیب مصاحبه و تحلیل اسناد، موضوع از چند منظر گوناگون بررسی شود تا بتوان به یافته‌ها اعتماد بیشتری داشت. (جدول شماره ۳-۳) مسیر کسب اطلاعات و پردازش و تحلیل آنها نیز به‌طور دائمی و مشروح ثبت می‌شود تا فرآیندهای فکری حاکم بر کار پژوهش، قابلیت بازبینی را دارا باشد و دقت نتایج نیز قابل ارزیابی باشد». همچنین پژوهشگر تلاش می‌کند تا افزون بر «درگیری طولانی با طرح پژوهش»[۱۴۱] (بیش از دو سال) و «توصیف دقیق و عمیق[۱۴۲]»، پیشرفت کار گردآوری و تحلیل اطلاعات را مستمراً زیرنظر اساتید مربوط به انجام برساند تا افزون بر تدقیق بیشتر، همواره امکان ا
صلاح مراحل وجود داشته باشد (هومن، ۱۳۸۵: ۷۰ و ۷۹). در تحلیل و ارزیابی اطلاعات نیز سعی می‌شود از «معیارهایی چون توازن، انصاف، و کامل‌بودن[۱۴۳] برای گریز از عینیت» استفاده شود (سیدامامی، ۱۳۸۴: ۱۸۷).
علاوه بر موارد مذکور که استحکام درونی تحقیق را موجب خواهد شد، روش تحقیق دادهبنیاد دارای تدبیر خاص و منحصر به فردی درون خود به نام «مقایسه و سنجش مستمر» می‌باشد به این شکل که پژوهشگر با انتخاب مورد نخست و جمع آوری و تحلیل داده‌های آن به مقوله‌هائی ابتدائی دست می‌یابد که ناپخته و خام اما در عین حال راهنمائی برای ادامه پژوهش و انتخاب مورد بعدی است (نمونه‌برداری نظری).
