۳) تحلیلی (تحلیل محتوا) : به منظور توصیف عینی و کیفی محتوای مفاهیم به صورت نظام دار انجام می شود. در واقع قلمرو این تحقیق را متنهای مکتوب، شفاهی و تصویری درباره موضوعی خاص تشکیل می دهد
۳-۲ تعریف و تعیین جامعه و نمونه آماری
جامعه آماری به کلیه افرادی گفته می شود که از جهات خاص مربوط به نقطه نظرهای تحقیق دارای صفات مشترک بوده و مشمول نتایج پژوهش مورد نظر باشند.
محقق باید قبل از آغاز کار پژوهش، چارچوب آماری آن تحقیق را مشخص و روشن کند تا هم تکلیف خودش معلوم باشد و هم بتواند آنرا به سادگی به دیگران معرفی نماید. جامعه آماری را جامعه هدف نیز می گویند. جامعه آماری عبارت است از کلیه افرادی، وقایع یا چیزهایی که محقق بخواهد می خواهد به تحقیق در مورد آنها بپردازد به طوریکه حداقل در یک صفت مورد نظر مشترک باشند(سکاران، ۱۳۸۳). با توجه به تعریف بیان شده در این تحقیق، جامعه آماری عبارت است از تعدادی از خبرگان شهرداری استان آذربایجان غربی که در قسمت عمرانی شهرداری دارای اطلاعات و تجارب کافی در زمینه بررسی و انتخاب پیمان کار می باشند. در مجموع ۱۰ نفر خبره در شهرداری انتخاب و پرسشنامه مقایسات زوجی برای اهمیت معیارها و زیر معیارها تکمیل کردند.
۳-۳ ابزارهای جمع آوری داده ها
گردآوری داده های مورد نیاز تحقیق، یکی از مراحل اساسی آن است. ابزار سنجش و اندازه گیری وسایلی هستند که محقق به کمک آنها میتواند اطلاعات مورد نیاز تحقیق خود را گردآوری، ثبت، و کمی نمیاد. بنابراین برای بدست آوردن داده ها ابزار گوناگونی مانند مشاهده، مصاحبه، پرسشنامه و مدارک و اسناد وجود دارند. جهت جمعآوری داده ها و اطلاعت مورد نظر برای تحقیق حاضر از دو روش کتابخانهای و میدانی استفاده شده است. روش و ابزار گردآوری اطلاعات دراین تحقیق برای جمع آوری مبانی نظری تحقیق از مطالعات کتابخانه ای استفاده شده است .همچنین به منظور جمع آوری داده ها از مطالعات میدانی استفاده شده است. در این تحقیق برای گرد آوری اطلاعات از پایگاه های اینترنتی علمی معتبر ، فیش برداری و برای استفاده از نظر خبرگان از پرسش نامه استفاده شده است.
۳-۴ تحلیل داده ها
تجزیه و تحلیل به عنوان فرآیندی از پژوهش علمی، یکی از پایه های اساسی هر روش تحقیق است. به طور کلی، تجزیه و تحلیل عبارت از روشی است که از طریق آن کل فرایند پژوهشی، از انتخاب مسئله تا دسترسی به یک نتیجه هدایت میشود (دلاور، ۱۳۸۵، ص.۲۴۵). در این پژوهش بعد از اینکه معیارها و زیر معیارها شناسایی شدند، پرسشنامه مقایسات زوجی برای تعیین اهمیت معیارها و زیر معیارها طراحی شده و سپس در اختیار خبرگان قرار گرفتند تا اهمیت معیارها و زیر معیارها بوسیله روش سلسله مراتبی فازی مشخص گردد. بعد از اینکه اهمیت معیارها مشخص گردید از تکنیک تاپسیس برای ارزیابی و انتخاب پیمانکاران استفاده می شود. در کل الگوریتم تحلیل در پژوهش حاضر به صورت خلاصه بصورت زیر می باشد.
شناسایی و انتخاب معیارهای مهم و موثر در ارزیابی و انتخاب پیمانکاران با بهره گیری از ادبیات پژوهش
محاسبه اهمیت نسبی شاخص ها و وزن دهی آنها با بهره گرفتن از FAHP
بکارگیری روش های TOPSIS برای ارزیابی و انتخاب پیمانکاران
۳-۵منطق فازی
عدم اطمینان موجود در قضاوتهای ترجیحی، عدم اطمینان اولویت بندی آلترناتیوها را افزایش می دهد و به همان نسبت، تعیین توافق )ثبات منطقی( اولویت ها را مشکل می سازد .( Leung, and Chao2000). عدم قطعیت در واقعیت در همه جا وجود دارد که توصیف و تشریح پارامتر ها را با مشکل مواجه می کند و یا حتی غیر ممکن میسازد. بطور مثال تخمین تقاضای مشتریان ، زمان سفر، نرخ تورم و غیره. در این پژوهش ما فرض میکنیم که اطلاعات دقیقی از میزان اهمیت معیارهای موجود پیرامون ارزیابی عملکرد در دسترس نمی باشد. بنابراین اهمیت ها بوسیله دانش افراد خبره تخمین زده شده اند. در این بخش برخی از تعاریف اصلی مجموعه های فازی، اعداد فازی ارائه می شود. تعاریف و نمادهای ارائه شده در این قسمت در بخشهای بعدی استفاده خواهند شد.
تعریف ۳-۱ . مجموعه فازی، مجموعهای است که ارزش بین ۰ و ۱ به اعضا نسبت میدهد. اگر X یک مجموعه مرجع باشد که عناصر آن {X} باشند، سپس یک مجموعه فازی با تابع عضویت آن به صورت تعریف میشود که مقدار هر عضو آن بین [۰,۱] است (شکل۱).
تعریف ۳-۲ . مجموعه فازی محدب است اگر
تعریف ۳-۳٫ مجموعه فازی نرمال است اگر .
تعریف ۳-۴ . اعداد تقریبی را میتوان به کمک عدد فازی مثلثی نمایش داد، مانند: ” تقریبا ۶” را میتوان بصورت {۸، ۶، ۴} تعریف کرد که تابع عضویت ۶ برابر۱ و برای ۴و۸ برابر صفر میباشد. تابع عضویت اعداد بین ۶و۴، ۸و۶ عددی بین صفر و یک میباشد. در حالت کلی عدد فازی مثلثی بصورت زیر تعریف می شود (شکل۱).
شکل ۳-۱: تابع عضویت مثلثی
تعریف ۳-۵ . با فرض اینکه و اعداد فازی مثلثی تعریف شوند در اینصورت اعمال جبری روی این اعداد بصورت زیر تعریف میشود.
معرفی روش های تصمیم گیری چند معیاره مورد استفاده در پژوهش
۳-۶-۱ روش FAHP
عدم اطمینان موجود در قضاوتهای ترجیحی، عدم اطمینان اولویت بندی آلترناتیوها را افزایش می دهد و به همان نسبت، تعیین توافق )ثبات منطقی( اولویتها را مشکل می سازد .( Leung, and Chao2000). مطالعات زیادی از جنبه های مختلف انجام شد و در نهایت منجر به ارائه روش AHP فازی شد. AHP فازی برای اجتناب از این مخاطرات عملکردی توسعه یافت تا مسایل سلسله مراتبی دارای ابهام را حل کند.
در این روش بر اساس جواب هایی که تصمیم گیرندگان به سئوالات می دهند، مقادیر مثلثی فازی، جایگزین داده های مبهم می شوند و برای یک سطح خاص سلسله مراتب، ماتریس مقایسات زوجی تشکیل میشود. در رویکرد منطق فازی، برای هر مقایسه زوجی، نقطه تقاطع پیدا می شود و سپس مقدار عضویت نقطه با وزن آن برابر می شود.
بعد از تعریف معیارها، یک پرسشنامه تهیه می شود تا سطوح اهمیت این معیارها تعیین شود. برای ارزیابی سئوالات، افراد تنها معیار توصیفی مربوطه را انتخاب می کنند، سپس گزینه های منتخب، به مقیاسهای زیر جدول۳-۳ که شامل اعداد فازی مثلثی است، تبدیل میشوند (Chang,1996). و برای انجام محاسبات و تحلیل نتایج، تعمیم داده می شوند. شکل توزیع اعداد فازی در زیر آورده شده است.
شکل ۳-۲: اعداد فازی
جدول شماره ۳-۳: اعداد فازی برای محاسبه اوزان
اعداد فازی مثلثی
اعداد فازی
اعداد معمولی