با توجه به اینکه پژوهش های اندکی در ایران در زمینه مدیریت کلاس انجام شده و قریب به اتفاق آن ها از لحاظ نظری متکی بر سبک‌های مدیریت برگرفته از تئوری های مدیریت اند؛ تا اینکه مبتنی بر نظریه های مدیریت کلاس و روانشناسی یادگیری باشند؛ وبا توجه به اینکه مفهوم سبک مدیریت کلاس و یادگیری خود تنظیمی از جمله موضوعات مهم در تعلیم و تربیت می‌باشند که بر روی یادگیری و پیشرفت تحصیلی تأثیر بسزایی دارند؛ و به دلیل اهمیت شناخت سبک های مدیریت در طراحی و برنامه ریزی رشد حرفه ای مدرسان، و از سویی به دلیل اهمیتی که یادگیری فرایند های خود تنظیمی در ایجاد خود باوری و پیشرفت تحصیلی دانشجویان دارد، بنابرین می توان امید داشت که با مطالعه این مباحث بتوان زمینه پیشرفت سازمان های آموزشی را فراهم کرد.
۱-۵٫ سؤال ها یا فرضیه های تحقیق
۱-۵-۱٫ فرضیه اصلی
– آیا سبک مدیریت کلاس با یادگیری خود تنظیمی و پیشرفت تحصیلی دانشجویان رابطه دارد؟
۱-۵-۲٫ فرضیه های فرعی
– آیا سبک مدیریت کلاس با یادگیری خود تنظیمی رابطه دارد؟
– آیا سبک مدیریت کلاس با پیشرفت تحصیلی رابطه دارد؟
– آیا یادگیری خود تنظیمی با پیشرفت تحصیلی رابطه دارد؟
– آیا سبک تعامل گرا با یادگیری خود تنظیمی رابطه دارد؟
– آیا سبک تعامل گرا با پیشرفت تحصیلی رابطه دارد؟
– آیا مدیریت کلاس و یادگیری خودتنظیمی می‌توانند پیشرفت تحصیلی دانشجویان را پیش‌بینی کنند؟
– آیا بین مدیریت کلاس اساتید بر اساس ویژگی های دموگرافیک تفاوت وجود دارد؟
– آیا بین یادگیری خودتنظیمی دانشجویان بر اساس جنسیت تفاوت وجود دارد؟
– آیا بین پیشرفت تحصیلی دانشجویان بر اساس جنسیت تفاوت وجود دارد؟
۱-۶٫ تعریف مفاهیم مطرح شده در سؤال ها یا فرضیه های تحقیق
۱- سبک مدیریت کلاس:
تعریف نظری: کلیه تلاش‌های معلم برای سرپرستی فعالیت‌های کلاس که شامل تعاملات اجتماعی، رفتار دانش آموزان و یادگیری است ( ولفگانگ و گلیکمن، ۱۹۸۶ ).
تعریف عملیاتی: نمره ای که مدرس از پرسشنامه ی محقق ساخته ی مدیریت کلاس به دست می آورد.
– سبک مداخله گرا:
تعریف نظری: در سبک مداخله گرا معلم تصمیم گیرنده اصلی است، موظف است قوانین و مقررات را وضع کند، پاداش و تنبیه در دست معلم است. معلم نظارت مداوم بر یادگیری دانش آموزان و هدایت گروه ها را بر عهده دارد.
تعریف عملیاتی: نمره ای که مدرس از سوالات مربوط به سبک مداخله گرا در پرسشنامه ی سبک مدیریت کلاس به دست می آورد.
– سبک غیر مداخله گرا:
تعریف نظری: در این سبک مداخله معلم در حل مشکلات کلاس بسیار اندک است. هدف اصلی ارتقای رشد فردی دانش آموزان و آزادی آنان است. معلم دارای حداقل اقتدار است. دانش آموزان مسئولیت نظارت بر یادگیری خود را بر عهده دارند و در پیروی از علایق خود آزادند.
تعریف عملیاتی: نمره ای که مدرس از سوالات مربوط به سبک غیر مداخله گرا در پرسشنامه ی سبک مدیریت کلاس به دست می آورد.
– سبک تعامل گرا:
تعریف نظری: در این سبک، معلم نظرات دانش آموزان را مد نظر قرار می‌دهد. معلم و دانش آموزان در تعیین اهداف درسی، برنامه کلاسی، سازماندهی مواد آموزشی و تعیین قوانین کلاس مشارکت دارند.
تعریف عملیاتی: نمره ای که مدرس از سوالات مربوط به سبک تعامل گرا در پرسشنامه ی سبک مدیریت کلاس به دست می آورد.
۲- یادگیری خود تنظیمی:
تعریف نظری: نظریه یادگیری خود تنظیمی بر این اساس استوار است که دانش آموزان چگونه از لحاظ فراشناختی، انگیزشی و رفتاری، یادگیری خود را سامان می بخشند ( زیمرمن و مارتینز- پونز، ۱۹۹۰).
تعریف عملیاتی: نمره ای که دانشجو از ۲۲ سؤال مربوط به یادگیری خود تنظیمی در پرسشنامه ی راهبردهای انگیزشی یادگیری (MALQ) به دست می آورد.
۳- پیشرفت تحصیلی:
تعریف نظری: پیشرفت تحصیلی مفهومی است که ناظر به انجام تکلیف و نیز میزان موفقیت فرد در گذراندن دروس یک مقطع تحصیلی و نیز میزان موفقیت وی در امر یادگیری است.
تعریف عملیاتی: معدل دانشجویان در سال تحصیلی ۹۲-۹۱
فصل دوم
مبانی نظری و پیشینه پژوهش
مقدمه
در این فصل به بررسی مبانی نظری تحقیق پرداخته می شود. پس از بررسی مبانی نظری، چکیده ای از مطالعات مرتبط با نتایج تحقیقات انجام گرفته در داخل و خارج از کشور بیان شده است، تا برآوردی از دانش موجود درباره موضوع پژوهش به دست آید.
۲-۱٫ مبانی نظری
۲-۱-۱٫ تعریف مدیریت
مدیریت در مفهوم کلی و عام آن، به گونه ها و با دیدگاه های متعدد تعریف شده است. به طوری که باید گفت به تعداد نویسندگان این رشته، از مدیریت تعریف به عمل آمده است. با این همه اندیشمندان مدیریت در یک نکته اتفاق نظر دارند و آن، اداره کردن سازمان با استفاده صحیح و منطقی از منابع انسانی و مادی برای رسیدن به هدف سازمان می‌باشد ( قرائی مقدم، ۱۳۸۲).
از مدیریت تعاریف متعددی ارائه شده است و عمدتاًً آن را شامل « برنامه ریزی، سازماندهی، کارگزینی، هدایت و رهبری، کنترل و نظارت » دانسته اند، اما با توجه به تحولات چند ساله اخیر و نظر به اینکه توجه به اخلاقیات و منابع انسانی در مدیریت امروز جایگاه خاصی پیدا کرده‌است، تعریف زیر برای مدیریت در شرایط حاضر، مناسبتر به نظر می‌رسد. از نگاه برخی صاحب‌نظران، مدیریت ترکیبی از علم و هنر برای پدید آوردن محیطی مناسب می‌باشد که در آن همفکری و همکاری با دیگران به منظور شکل دادن به فرایندی کارساز امکان پذیر می‌گردد و همچنین طی آن، استفاده بهینه از منابع، برای عرضه خدمات یا کالاهایی قابل رقابت، جهت جلب رضایت متقاضیان آن ها، با پرهیز از بروز هر گونه عواقب نامطلوب تحقق می‌یابد ( رحمان سرشت، ۱۳۸۴ ).
« کیمبل وایلز[۳۲]» در تعریف مدیریت و رهبری آموزشی می‌گوید: « رهبری آموزشی عبارت است از یاری و مدد به بهبود کار آموزشی و هر عملی که بتواند معلم را یک قدم پیش تر ببرد». همچنین به نظر او نقش مدیر و رهبر آموزشی عبارت است از « حمایت، تقویت، یاری و مساعدت و سرانجام همکاری کردن، نه دستور دادن و هدایت کردن » ( قرائی مقدم، ۱۳۸۲ ).
مدیریت، فرایند به کارگیری مؤثر و کارآمد منابع مادی و انسانی در برنامه ریزی، سازماندهی، بسیج منابع و امکانات، هدایت و کنترل است که برای دستیابی به اهداف سازمانی و بر اساس نظام ارزشی مورد قبول صورت می‌گیرد. تاکنون تعاریف متعددی برای مدیریت ارائه شده است. برخی از مهمترین تعاریفی که ارائه شده، به قرار زیر است:
-
- هنر انجام امور به وسیله دیگران
-
- فرایندی که طی آن تصمیم گیری در سازمان ها صورت می پذیرد
-
- انجام وظایف برنامه ریزی، سازماندهی، رهبری، هماهنگی و کنترل
