کاربرد مدلهای اندازگیری IRTنسبت به شیوهای روانسنجی نظریه کلاسیک آزمون ( CTT ) چند مزیت دارد. با درنظر گرفتن این مزایا ،تعدادی از مولفان، کاربرد مدلهای IRT برای مطالعه ویژگیهای روانسنجی مقیاسهای خاص شخصیت و معدودی از مقیاس های نگرش را آغاز کردند. در میان اهداف اصلی این رشته از پژوهشها، اثبات قابلیت کاربرد مدلهای IRT برای داده های عملکرد نوعی و بررسی اینکه از این کاربردها چه فوایدی میتوان به دست آورد مورد توجه بوده است. بیشترین کاربرد مدلهای IRT در مورد مقیاسهای شخصیت و نگرش که در گذشته تدوین شده اند معطوف بوده است، و تا آنجا که میدانیم، روش های IRT برای پرورش ابزارهای شخصیت و نگرش پُر استفاده به کار نرفته است(امبرتسون،رایس،۱۳۸۸).
از آنجای که رشد خودمختاری در افراد جامعه بر ۱- بهبود عملکرد ۲- موفقیت بیشتر ۳- ادراک شایستگی بیشتر۴- عزت نفس بیشتر ۵- قایل شدن ارزش بیشتر برای خود ۶- خلاقیت بیشتر ۷- مفهوم آمیزی بیشتر ۸- انعطاف بیشتر در تفکر ۹- پردازش اطلاعات فعالتر۱۰- ترجیح چالش بهینه ۱۱- لذت بردن از چالش بهینه ۱۲- حال و هوای هیجانی مثبت ۱۳- ادراک کنترل نیرومندتر ۱۴- اعتماد بیشتر در روابط ۱۵- ادامۀ تغییر رفتاری ۱۶- یادسپاری طولانی تر ۱۷- فرسایش کمتر و یادسپاری بیشتر، تاثیر بسزایی دارد(ریو،۱۳۸۱).
بنابرین پژوهش حاضر با هدف هنجاریابی فرم اصلی پرسشنامه رشد خودمختاری آیووا استفاده از مدل IRT و CTT انجام گرفته است و در نتیجه سوال اصلی پژوهش این است که آیا پرسشنامه رشد خودمختاری آیووا در جامعه دانشجویان ایرانی دارای پایایی و اعتبار مناسب برای سنجش رشد خودمختاری میباشد؟
۱-۳ اهمیت و ضرورت تحقیق:
پیامدهای مثبت محیط حامی خودمختاری:۱- بهبود عملکرد ۲- موفقیت بیشتر ۳- ادراک شایستگی بیشتر۴- عزت نفس بیشتر ۵- قایل شدن ارزش بیشتر برای خود ۶- خلاقیت بیشتر ۷- مفهوم آمیزی بیشتر ۸- انعطاف بیشتر در تفکر ۹- پردازش اطلاعات فعالتر۱۰- ترجیح چالش بهینه ۱۱- لذت بردن از چالش بهینه ۱۲- حال و هوای هیجانی مثبت ۱۳- ادراک کنترل نیرومندتر ۱۴- اعتماد بیشتر در روابط ۱۵- ادامۀ تغییر رفتاری ۱۶- یادسپاری طولانی تر ۱۷- فرسایش کمتر و یادسپاری بیشتر، از دیدگاهی که میگوید وقتی محیط نیاز افراد به خودمختاری را ارضا میکند، فواید زیادی عاید آن ها میشود، حمایت تجربی میکند. هر یک از این مطالعات تجربی، یک یا دو روش را به کار گرفتند. ابتدا پژوهشگران با بهره گرفتن از یک پرسشنامه، تفاوتهای فردی در خودمختاری را ارزیابی کردند. برای مثال، از کودکانی که به مدرسه میروند پرسیدن: (( چرا تکلیف مدرسه را انجام میده؟)) دلایل خودمختاری به این سوال میتوانست از این قبیل باشد (( چون انجام دادن تکالیف جالب یا مهم است)) یعنی، کاری است که من دوست دارم آن را انجام دهم، در حالی که دلایل کنترل شده میتوانست از این قبیل باشد (( چون آن را از من خواستهاند، یا برای اینکه پدر و مادرم را خوشحال کنم)) یعنی، کاری که دیگران از من میخواهند انجام دهم. بعداً پژوهشگران پیامدهای افراد مثل، عملکرد، خلاقیت، و حال و هوایی هیجانی را ارزیابی کردند. یافته ها همواره نشان میدهد که کیفیت انگیزش افراد یعنی اینکه انگیزش آن ها تا چه اندازه ای خودمختاری است، کیفیت تعامل آن ها با تکلیف را پیشبینی میکند، که در موارد فوق نمونهای از آن ها را میبینید. در روش دوم، پژوهشگران با اسنفاده از دستکاری آزمایشی، اثر محیطهای حامی خودمختاری و محیطهای کنترلکننده را برانگیزش افراد بررسی میکنند. برای مثال، از کودکان میخواهند کتاب خاصی را بخوانند برای اینکه ببینند تا چه اندازهای جالب است ( دستکاری حامی خودمختاری) یا به آن ها گفته میشود آن کتاب را بخوانند چون بعداً از مطالب آن امتحان گرفته میشود (دستکاری کنترلکننده) بعداً پژوهشگران کیفیت انگیزش و عملکرد افراد را در این شرایط ارزیابی میکنند. یافته ها همواره نشان میدهد که کیفیت انگیزش و عملکرد افراد تحت شرایط خودمختاری بهتر میشود و تحت شرایط کنترل شده اُفت میکند( ریو،۱۳۸۱).
با توجه به مطالب ذکر شده باید به ابزارهای اندازگیری تأکید فزاینده ای نمود زیرا که اندازگیری مهمتری اقدام در پژوهش است و اقداماتی که در زمینه افزایش کیفیت اندازگیری در پژوهشهای روان شناختی صورت میگیرد بسیار با حائز اهمیت هستند، پژوهشهای که به هنجاریابی، پایایی، اعتبار، استانداردسازی و ساختارسازی پرسشنامههای روان شناختی معطوف است، میتواند شرایط مناسبی برای تحقیقات بنیادی و کاربردی فراهم آورد به خاطر اینکه انتخاب و بهروری از ابزارهای مناسب و دقیق از گامهای اصلی در مبادرت ورزیدن به تحقیقات بنیادی و کاربردی به حساب میآید. زمانی که ابزارهای اندازگیری مناسبی در اختیار متخصصین امورباشد، شاهد کسب اطلاعات دقیقتر و به کارگیری مناسبتر از منابع غنی خواهیم بود، و میتوان توان سیستمهای مرتبط با علم روانشناختی را افزایش داد، علاوه براین ایجاد فضاهای مناسب در حیطه پژوهش با شکلگیری مناسب مباحث نظری فراوان و مرتبط با ابزارهای روانشناختی روبرو بوده و این وضعیت توان نظریه دانشپژوهان را افزایش میدهد. پس واضح و مبرهن است که هنجاریابی و بررسی ویژگیهای روان سنجی این پرسشنامه این امکان را فراهم میآورد که در مطالعات آینده در زمینه پیشبینی میزان خودمختاری بزرگسالان با توجه به موقعیتهای جمعیتشناختی از قبیل: سن، جنس، تحصیلات استفاده نمایند. بنابرین توسعه و گسترش مطالعات در این زمینه ضروری به نظر میرسد چرا که در برنامه های تحقیقاتی و پژوهشی میتوان از آن بهرهبرد.
با توجه به اهمیت و محدودیتهای موجود مبنی براینکه در جامعه ایران ابزارهای دقیق ، معتبر و جدیدی که بتواند میزان رشد خودمختاری بزرگسالان را ارزیابی کند بسیار اندک است، پژوهش حاضر برای نخستین بار برای جامعه ایران در قالب نظریه های IRT و CTT صورت گرفته است .
۱-۴ اهداف کلی:
هنجاریابی و بررسی ویژگیهای روانسنجی پرسشنامه رشدخودمختاری آیووا با بهره گرفتن از مدلهای چند ارزشیIRT
اهداف جزئی:
۱-تعیین پایایی پرسشنامه رشد خودمختاری آیووا
۲-تعیین اعتبار پرسشنامه رشد خودمختاری آیووا