از جمله ویژگی های مطالعه علمی که هدفش حقیقتیابی است استفاده از یک روش تحقیق مناسب میباشد و انتخاب روش تحقیق مناسب به هدف ها، ماهیت و موضوع مورد تحقیق و امکانات اجرایی بستگی دارد و هدف از تحقیق دسترسی دقیق و آسان به پاسخ پرسشهای تحقیق است (خاکی ،۱۳۸۸).
با توجه به دو دسته روش های تحقیق منتجه از آن ها بنامهای روش های کمی و کیفی، تحقیق حاضر در هر گروه اول قرار می گیرد. با توجه به ویژگی آزمایشی و یا غیرآزمایشی بودن تحقیقات، روش تحقیق حاضر، روش غیرآزمایشی پیمایشی محسوب میشود. در تقسیم بندی دیگر، روش تحقیق را کتابخانهای و میدانی در نظر گرفتهاند که در تحقیق حاضر از هر دو این روشها استفاده خواهد شد. در جمعبندی نهایی اینکه، در تحقیقات مدیریتی به دو روش فرضیات(سؤالات) تأیید و یا رد خواهند شد که عبارتند از: استفاده از فنون آماری، و استفاده از فنون غیرآماری مانند تحقیق در عملیات (آذر و مومنی، ۱۳۹۰) که در این پژوهش از فنون آماری استفاده شده است.
۳-۲٫ روش شناسی تحقیق
هر تحقیقی را به دو منظور متفاوت انجام میدهند. نخست حل مشکلاتی که در حال حاضر در محل کار وجود دارد و دوم، افزودن به مجموعه دانش بشری در زمینهی خاصی که مورد علاقه محقق است. هنگامی که با هدف برخورداری از نتایج یافته ها برای حل مسائل موجود در سازمان به تحقیق میپردازیم آن را تحقیق کاربردی مینامیم. اما وقتی اساساً برای بهبود درک خود مسائل بخصوصی که به طور معمول در محیطهای سازمانی روی میدهند و نیز چگونگی حل آن ها تحقیق میکنیم آن را تحقیق بنیادی یا پایهای میخوانیم که تحقیق محض نیز نامیده می شود. یافته های چنین تحقیقی به افزایش دانش در زمینههای مختلف مدیریت کمک میکند (سکاران ،۱۳۹۲).
تحقیقات علمی را بر اساس هدف تحقیق به سه دسته تقسیم میکنند: تحقیقات بنیادی، کاربردی و تحقیق و توسعه (بازرگان و همکاران، ۱۳۹۰). تحقیق حاضر نیز قصد دارد تا به “ بررسی نقش فرهنگ یادگیری پویا بر موفقیت کسب و کارهای کوچک و متوسط برای شروع فعالیت در بازار خارجی ” بپردازد و لذا روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی مورد استفاده قرار میگیرد. تحقیق حاضر از نظر گردآوری داده ها و اطلاعات و روش تجزیه و تحلیل یک تحقیق توصیفی و غیر آزمایشی میباشد که سعی پژوهشگر بر این است تا یک مسئله و پرسش واقعی که در عمل وجود دارد طی یک فرایند تحقیق پاسخ دهد، زیرا تحقیقات علمی بر حسب گردآوری اطلاعات به دو دسته تقسیم میشوند: ۱) تحقیقات آزمایشی ۲) تحقیقات توصیفی. از آنجا که هدف تحقیق توصیفی توصیف کردن شرایط یا پدیدههای مورد بررسی است (بازرگان و همکاران، ۱۳۹۰).
تحقیق حاضر بر حسب نحوه اجراء از نوع پیمایشی است. روش تحقیق، روش احراز صحت در امری است که به آن «شدن» میگوییم؛ لذا صرفاً با ملاحظه مفاهیم نظری کار نمیکنیم. به طور مثال، اگر موضوع تحقیق ما یک سیب است که از شکوفه کردن آن تا مرحله رسیدن شده آن سه ماه طور میکشد، باید بدانیم که این تحقیق به جهت این که تحولات و شدن این موضوع خارجی سر و کار دارد طبیعتاً به همین اندازه یعنی سه ماه طول خواهد کشید. بر این اساس روش تحقق میخواهد کاری کند که «شدن»، بر پایه درستی انجام بگیرد (سریع القلم, ۱۳۹۰).
به دلیل اینکه مهمترین هدف این پژوهش بررسی و توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص خواهد بود، از لحاظ هدف در شاخه تحقیقات کاربردی قرار میگیرد. روش گردآوری داده های پژوهش ملاک دیگری است که در تقسیم بندی روشهای پژوهش به کار میرود. به دلیل اینکه این پژوهش به شناخت بیشتر شرایط موجود می پردازد، در زمره تحقیقات توصیفی میگنجد و چون این توصیف برای بررسی توزیع ویژگیهای یک جامعه آماری به کار میرود، روش پژوهش توصیفی پیمایشی روشی است که این پژوهش با بهره گرفتن از آن انجام گرفتهاست. (سرمد، بازرگان، و حجازی، ۱۳۹۰).
۳-۳٫ جامعه آماری تحقیق
یک جامعه آماری عبارت است از مجموعهای از افراد یا واحدها که دارای حداقل یک صفت مشترک باشند. صفت مشترک صفتی است که بین همه عناصر جامعه آماری مشترک و متمایز کننده جامعه آماری از سایر جوامع باشد. (آذر و مومنی، ۱۳۹۰).
جامعه آماری مورد نظر در این پژوهش، مدیران ارشد شرکت های بینالمللی صنعت غذایی در شهر تهران میباشند. پرسشنامه های مورد نظر در این پژوهش، در بین اعضای هیئت مدیره این شرکت ها که نقش مهمی در فرایندهای اجرایی سازمان دارند، پخش شد. شرکت های منتخب، همه کسب و کارهایی هستند که در حدود یک تا ۲۵۰ نفر کارمند داشته و در حوزه مواد غذایی در شهر تهران و در بازارهای خارجی فعالیت دارند. در ذیل لیست فعالیت هایی که شرکت های مختلف در این زمینه ها به فعالیت می پردازند و تعداد شرکت ها آورده شده است. لیست فهرست های ذیل با همکاری مسئولین سایت اتاق بازرگانی و نیز جستجو در تحقیقات مرتبط به دست آمده است.
جدول ۳-۱٫ لیست فعالیت های شرکت های صنایع غذایی در شهر تهران
نوع فعالیت
تعداد شرکت ها
شرکت های صادراتی
حبوبات
۳۰
۲۰
مواد گوشتی
۱۹
۱۲
ماکارونی، رشته و …
۱۱
۷
بیسکوییت، کیک و …
۱۱
۷
بستنی و فرآورده های لبنی
۱۰
۴
آرد و گندم
۱۳
۰
صنایع منجمدسازی
۹
۰
خوراک دام و طیور
۷
۳
قند، شکلات و شیرینی
۱۲
۶
نمک
۶
۰
آدامس، تافی و …
۷
۴
سایر تولیدات
۲۲
۰
کل
۲۰۲
۶۳
شرکت های منتخب فعال در عرصه صنایع غذایی، شامل تمامی کسب و کارهایی بودند که بین ۱ تا ۲۴۹ مدیر داشته و در حوزه مواد غذایی در شهر تهران در بازارهای بینالمللی فعالیت داشته اند. تعداد شرکت های مورد نظر نیز، حدود ۶۳ شرکت بوده است. بر اساس فرمول کوکران، نمونه مورد نظر در این پژوهش، ۱۴۸ نفر میباشند.
حجم نمونه با توجه به فرمول کوکران محاسبه شده است:
n=
n=حجم نمونه آماری؛
N=جمعیت جامعه آماری؛
t=ضریب اطمینان ۹۵ درصد= ۹۶/۱؛
p=نسبت وجود صفت در جامعه آماری ۵۰/۰؛
q=نسبت عدم وجود صفت در جامعه آماری ۵۰/۰؛
d=درصد خطا یا اطمینان قابلقبول برابر با ۵ درصد
در فرمول فوق حرف N حجم جامعه با احتساب حدود ۹۵ درصد (۹۵ درصد = α -۱) و با احتمال اشتباه ۵ درصد (۵ درصد =α) مقدار عددی حرف t با بهره گرفتن از جدول منحنی توزیع نرمال مساوی ۹۶/۱ در نتیجه t2 برابر ۸۴/۳ محاسبه میگردد، p نسبت وجود صفت در جامعه آماری برابر است با ۰٫۵۰، q نسبت عدم وجود صفت در جامعه آماری۵ درصد، d درصد خطا یا اطمینان قابلقبول برابر با ۵ درصد حجم نمونه محاسبه گردیده است.
n=