(دولت آبادی، ۱۳۷۳، ص ۲۹)

شعر شیرین و داستان با ما
خسته از کار، لیک خنده به لب
(همان، ص ۲۸)

میبینیم که در دو بیت بالا، شاعر شعر را که شنیدنی است با صفت شیرین که از مقولهی چشایی است آورده؛ اگر چه واژهی شیرین، ایهام نیز میتواند داشته باشد. امّا باید توجه داشته باشیم که کودکان کمتر از این مسایل آگاهند. البته بدون آگاهی علمی کودکان از زیباییهای درونی شعر، باز از این گونه شعر لذت میبرند.

نگاهش رفته تا آن سوی خانه
لب یک ظرف خالی، پای دیوار
میان برفها پیچیده امروز
صدای تلخ هق هقهای دیوار
(شعبان نژاد، ۱۳۷۶، ص ۱۰)

در این شعر شاعر صفت تلخ را که از مقولهی چشایی است برای صدا که مخصوص شنوایی است آورده است.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۱۴-۲- نقش زبان در شعر کودک
بیتردید، زبان درشعر نقش فراوانی دارد ؛ البته زبان شعر با زبانی که هر روز با آن تکلم میکنیم متفاوت است. برخی از ناقدان و صاحب نظران شعریت شعر را در حوزهی زبان میبینند. «چنان که یاکوبسن شعر را «کارکرد زیبایی شناسیک زبان» و یا «هجوم سازمان یافته و آگاه به زبان هر روزه»
میداند.» (احمدی، ۱۳۷۲، ص ۶۸)
هدف بیان زیبایی شناسیک، روشن کردن سریع و مستقیم معانی نیست، بلکه آفرینش حس تازه، ویژه و نیرومندی است که خود آفرینندهی معانی تازهای میشود . درواقع با ورود واژه و موضوع شعری به قلمرو «ادراک حسی تازه» آشناییزدایی آغاز میشود.
آشنازدایی و هنجارگریزی در شعر کودک، چه در حوزهی زبان و چه درحوزهی محتوا، جایگاه ویژهای دارد. خلق فضاهای شاعرانه و شخصیت بخشیدن به اشیاء و جاندار انگاری، همه میتواند جزئی از این مسأله باشد . شاید کودک معنی «من نور خواهم خورد» را نفهمد و شاید در ذهنش خطور نکند که آیا نور خوردنی است، امّا برایش زیباست و هر چیز در دنیای کودکان امکان پذیر است.

میچشم از بوسه های گرم او
بوسههای گرم اونوشیدنی است
(احمدی، ۱۳۷۶، ص ۲۰)

همان طور که میدانیم، بوسه نه چشیدنی است و نه نوشیدنی، ولی شاعر از دو فعل «نوشیدن و چشیدن» برای بوسه استفاده کرده است و این گونه عدول از زبان معیار و هنجارگریزی در شعر کودک
میتواند جایگاهی داشته باشد. به هرحال، توجه به زبان در شعر کودک، ارزش فراوانی دارد و زبان ادبی که سرشار از عاطفه و شور و هیجان است، دنیای شعر کودک را زیباتر مینماید. عباس یمینی شریف دربارهی نقش زبان در شعر کودک این چنین میگوید: «من نمیتوانم با آن عده که میگویند زبان شعر باید همیشه زبانی از ابهامها، مرموز و منحصراً خیال انگیزباشد، هم عقیده باشم، به خصوص در مورد زبان شعر کودک. زبان شعر مانند زبان نثر، زبانی قابل کاربرد برای اندیشه شاعر و بیان نظر او، دربارهی هر چیزی از چیزها و امری از امور و موضوعی از موضوعات است. اگر به نثر میتوان موضوعی را بیان، مطلبی را عنوان کسی را راهنمایی کرد، چیزی را مورد انتقاد قرار داد، تشویق به امری ونهی از چیزی وصفی کرد، به طنز گفت، به جد گفت، ابراز شادی کرد و بیان غم کرد، بیان آنها به زبان شعر نیز مجاز است. این که عدهای حدود شعر را محدود و دامنهی آن را کوتاه میکنند کاری به جا نیست. در حالی که زبان شعر، زبانی زیبا، موزون، خوش آهنگ ، جالب و جاذب، سریع التأثیر و تیز نفوذ است. چرا از آن برای امور زندگی استفاده نشود.» (یمینی شریف ، ۱۳۶۸، ص ۲۹)
– سادگی زبان
سادگی زبان، یکی از ویژگیها و امتیازات برجسته در شعر کودک میباشد و شاعرانی موفق
بودهاند شعرخوبی برای کودکان بسرایند، که به ساده بودن زبان توجه داشتهاند. البته سادگی زبان در اذهان برخی از شاعران، بسیار ساده جلوه کرده است و آنها راه را اشتباه رفتهاند. «برخی شاعران فکر کردهاند هر کلامی که ساده باشد و یا با زبانی ساده بیان شده باشد و یا موزون باشد، در قلمرو شعر کودک قرار میگیرد که بیگمان این گونه نیست.» (علی پور، ۱۳۸۳، ص ۱۴۰) سادگی زبان در شعر کودک یک اصل است و دقت و ممارستی میخواهد تا یک شاعر به آن نکته برسد.

چه مهربونه
داداشمونه
دوستش داریم ما
خودش میدونه
لَباش یه شاتوت
لُپاش دو سیبن
سه تایی با هم
دل میفریبن