عموما سرمایه گذاران و سهامداران، کسب سود و افزایش ثروت را هدف نهایی خود می دانند. یکی از تصمیماتی که میتواند سود دهی و ثروت سهامداران را تحت تاثیر قرار دهد، تصمیمات مربوط به انتخاب شیوه های تامین مالی و ترکیب آن در شرکت هاست.
آگاهی از تاثیرات تامین مالی بر قیمت و بازده سهام این شرکت ها، این امکان را به سرمایه گذاران بالفعل و بالقوه خواهد داد تا عملکرد شرکت را در راستای حداکثرسازی ثروت ایشان مورد ارزیابی قرار دهند.
همچنین آنچه تامین کنندگان مالی و مالکان منابع مالی از جمله سرمایه گذاران، اعتبار دهندگان و بانک ها را تشویق میکند تا منابع خود را در شرکت ها به کار اندازند، عملکرد مطلوب آن شرکت است.
در این تحقیق با بررسی تاثیر روش های مختلف تامین مالی بر قیمت و بازده سهام شرکت ها سعی شده است اطلاعات جدیدی راجع به شرکت ها (با توجه به اینکه از چه روش تامین مالی استفاده میکنند) به سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان و مهمتر از آن به مدیران شرکت ها داده شود.
با این وجود این تحقیق بر آن است که:
۱) اثر سود انباشته (اندوخته) را بر قیمت سهام مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد.
۲) اثر استقراض را بر قیمت سهام مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد.
۳) اثر سود انباشته (اندوخته) را بر بازده سهام مورد بررسی قرار دهد.
۴) اثر استقراض را بر بازده سهام مورد بررسی قرار دهد.
۵)با بهره گرفتن از آزمون های مورد نظر بازده سالانه شرکت هایی که از طریق استقراض تامین مالی کردهاند را بازده سالانه شرکت هایی که از طریق سود انباشته(اندوخته) تامین مالی نموده اند مقایسه نماید.
۱-۵ متغیرهای مستقل و وابسته
متغیر مستقل، متغیری است که توسط محقق اندازه گیری، دستکاری یا انتخاب می شود تا اثر آن یا ارتباط آن با متغیر دیگری معین شود(حسن زاده، رمضان،۱۳۸۷). با توجه به تعریف بالا در تحقیق حاضر متغیرهای مستقل سود انباشته(اندوخته) و استقراض میباشند که اثر آن بر متغیرهای وابسته مورد بررسی قرار میگیرد. متغیر وابسته، متغیری است که تغییرات آن تحت تاثیر متغیر مستقل است و بر اساس اندازه گیری و دستکاری متغیر مستقل، اندازه گیری و مورد مشاهده قرار میگیرد (حسن زاده، رمضان،۱۳۸۷). که در این تحقیق قیمت سهام و بازده سهام متغیرهای وابسته میباشند.
متغیر مستقل متغیر وابسته
قیمت سهام
سود انباشته
استقراض
بازده سهام
نمودار (۱-۱): رابطه نظری متغیرهای تحقیق
۱-۶ فرضیات تحقیق
هر تحقیق علمی با مسئله ای آغاز می شود و محقق برای حل مسئله و پاسخگویی به سئوال، فرضیه ای تدوین می کند. بنابرین فرضیه، ابزار نیرومند و با اهمیت یک پژوهش علمی است که پژوهشگر به کمک آن به جستجوی یک تبیین می پردازد.
در تحقیق علمی، فرضیه حدس زیرکانه ای در خصوص پارامترهای جامعه میباشد. در هر پژوهش علمی، محقق ابتدا باید برای خود چند فرضیه را مشخص کند تا بتواند پژوهش خود را بر مبنای آن انجام داده و از تنش و پراکندگی در انجام تحقیق جلوگیری نماید. بنابرین فرضیه، پژوهشگر را در بررسی نتایج و تجارب به دست آمده کمک میکند. با توجه به اینکه در تحقیق حاضر بررسی تاثیر روش های مالی با بهره گرفتن از چهار متغیر سود انباشته (اندوخته)، استقراض، بازده و قیمت سهام صورت گرفته لذا فرضیه های تحقیق به صورت زیر بیان میگردند:
۱- تامین مالی از طریق سود انباشته (اندوخته) بیشتر از استقراض بر قیمت سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس (صنایع غذایی) تاثیر دارد.
۲- تامین مالی از طریق سود انباشته (اندوخته) بیشتر از استقراض بر بازده سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس (صنایع غذایی) تاثیر دارد.
۳- میانگین بازده کل سالانه شرکت هایی که از طریق سود انباشته (اندوخته) تامین مالی نموده اند بیشتر از میانگین بازده کل سالانه شرکت هایی است که ازطریق استقراض تامین مالی نموده اند.
۱-۷ روش تحقیق
در حوزه علوم رفتاری روش های تحقیق را بر اساس معیارهای خاصی تقسیم بندی میکنند.
روش های تحقیق را بر حسب هدف به دو دسته بنیادی[۴]۱ و کاربردی[۵]۲، بر حسب موقعیت به دو دسته آزمایشگاهی[۶]۳ و میدانی[۷]۴ و بر حسب زمان به دو دسته گذشته نگر[۸]۵ و آینده نگر[۹]۶ تقسیم میکنند. لذا بر اساس ماهیت مسئله مطرح شده، نوع تحقیق کاربردی، میدانی و گذشته نگر است. لازم به ذکر است که در تقسیم بندی تحقیق ها بر مبنای روش، نوع تحقیق همبستگی۷ میباشد که در آن هدف اصلی مشخص کردن رابطه بین چند متغیر است.
۱-۸ قلمرو تحقیق
۱-۸-۱ قلمرو موضوعی تحقیق
قلمرو موضوعی در تحقیق حاضر، بررسی ارتباط بین روش های تامین مالی، بازده و قیمت سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران (مطالعه موردی صنایع غذایی) میباشد. که از میان روش های تامین مالی خارجی استقراض و از میان روش های تامین مالی داخلی سود انباشته (اندوخته) را در بر میگیرد.
۱-۸-۲ قلمرو زمانی تحقیق
در این تحقیق برای تأیید یا رد فرضیهها، شرکت های موجود در این صنعت از سال مالی ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۸ مورد بررسی قرار می گیرند.
۱-۸-۳ قلمرو مکانی تحقیق
قلمرو مکانی تحقیق مجموعه شرکت های متعلق به صنایع غذایی که در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده اند را شامل می شود.
۱-۹ روش گردآوری اطلاعات
اطلاعات مورد نظر بخش ادبیات تحقیق از کتب و مجلات تخصصی فارسی و انگلیسی و مقالات استخراج شده از اینترنت گردآوری شده است. داده های مورد نیاز برای آزمون فرضیه های تحقیق از
طریق مراجعه به سازمان بورس اوراق بهادار تهران و استفاده از صورت های مالی سالانه (ترازنامه) و یادداشت های توضیحی شرکت های پذیرفته شده در بورس، گزارشات بورس و سایت های اینترنتی به دست آمده است.
۱-۱۰ روش تجزیه و تحلیل اطلاعات
در این تحقیق با بررسی مبانی نظری و پیشینه تحقیق، جمع آوری و بررسی مقالاتی که تاکنون در این زمینه نوشته شده اند و جمع آوری داده های مورد نظر و سپس تجزیه وتحلیل آن ها، فرضیات تحقیق بررسی میگردند.
در این تحقیق اطلاعات جمع آوری شده از نمونه ها وارد رایانه شده و با بهره گرفتن از نرم افزار STATGRAF مورد پردازش و تجزیه و تحلیل قرار خواهند گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها در دو بخش آمار توصیفی (طبقه بندی داده ها، تعیین شاخص مرکزی و پراکندگی) و آمار استنباطی از ضریب همبستگی به منظور رابطه بین متغیرهای تحقیق و همچنین از آزمون T به منظور اختلاف دو میانگین مورد استفاده قرار گرفته است.
۱-۱۱ محدودیت های تحقیق
۱- جدید بودن موضوع تحقیق و عدم دسترسی به کارهای تحقیقاتی مشابه قبلی بخاطر اینکه: اولاً؛ مقایسه بین دو روش تامین مالی داخلی و خارجی (تاکنون بیشتر تحقیق بر روی منابع خارجی بوده است) و ثانیاًً؛ مطالعه موردی در مورد صنایع غذایی میباشد.
۲- به علت عدم دسترسی به بانک اطلاعاتی جامع و کامل در سازمان بورس اوراق بهادار تهران
جمع آوری اطلاعات مورد نیاز، مستلزم صرف وقت زیادی بوده است.