۲ـ ۳ آثار توبه از دیدگاه قران وتفاسیر
۲ـ ۳ـ ۱ توبه وپاکی
توبه پاک کنندۀ تائب از آلودگی است.
ابوعبدالله علیه السلام می فرماید: «خداوند رحمت کند بنده ای را که قبل از مردنش به سوی خداوند متعال توبه و بازگشت کند چه توبه پاک کننده آدمی از چرک گناه و نجات دهنده اوست از بدبختی هلاک » (طبا طبایی،۱۳۶۶،ج۷،ص۱۷۵)
«زنی در زمان پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم دزدی کرد و دست راستش بریده شد، گفت یا رسول الله آیا می توانم توبه کنم، فرمود آری تو امروز از گناهانت همچون روزی که از مادر متولد شدی پاک گشتی» (طباطبایی، ۱۳۶۶، ج۵، ص۵۱۱).
۲ـ ۳ـ۲توبه و آسایش
ثمرۀ توبه زندگی خوش همراه با آسایش و نعمت است
«استغفروا ربکم ثم توبوا الیه یمتعکم متاعاّ حسنا الی اجلٍ مسمی» (هود، ۳)؛ از پروردگار خویش آمرزش طلبید سپس به سوی او باز گر دید تا شما را تا مدت معیّنی،(از مواهب زندگی این جهان)به خو بی بهره مند سازد. «وقتی از خدا آمرزش خواستید و بدرگاهش توبه کردید شما را در دنیا از نعمتِ آسایش، خوشی و وسعت تا هنگامی که مرگتان مقدر شده بهره مند می کند». (طبرسی، ۱۳۵۱، ج۱۲، ص۷).
۲ـ ۳ـ۳ توبه و فراوانی نعمت ها
از فواید توبه، ریزش باران و زیاد شدن نیروی مادی ومعنوی است.
«و ان استغفروا ربکم ثم توبوا الیه یرسل السماء علیکم مدارارا و یزدکم قوه الی قوتکم». (هود، ۵۲) ؛ ای قوم من، ازپروردگا رتان طلب آمرزش کنید ؛سپس به سوی او باز گردیدتا (باران) آسمان را پی در پی بر شما بفرستد ونیرویی برنیرویتان بیفزاید.
«یزدکم عزا الی عزکم»؛گفته شده عزت شما را با جمعیت و مال و اولاد شما می افزاید»(میبدی، ۱۳۷۱، ج۴، ص۴۰۱)؛ چون باران نمی آمد و زنان باردار نمی شدند پس هود به آنان وعده داد؛ در صورتی که توبه کنند برایشان از آسمان باران نا زل وفرزندانشان زیادشود.
( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
۲ـ ۳ـ۴ توبه و بهشت
بهشت قرارگاه پاکان است؛ سالک با توبه پاک و شایستۀ بهشت می شود.
ربنا و ادخلهم جنات عدن التی وعدتهم….(غافر، ۸)؛«پروردگارا آن ها رادر باغ های جاویدان بهشت که به آن ها وعده فر مو ده ای وارد کن.
«الاّ من تاب وآمن وعمل صا لحاّ فاولئک یدخلون الجنه »(مریم،۶۰)؛مگر آنان که تو به کنند وایمان بیا ورند وکا ر شایسته ا نجام دهند چنین کسانی داخل بهشت می شوند.
«ولکم فیها ما تشتهی انفسکم ولکم فیها ما تدّعون» وبرای شما هر دلتان بخواهد فراهم است وهر چه طلب کنید به شما داده می شود. «مگر کسی که توبه کند و ایمان آورد و کاری شایسته پیشه کند اینانند که وارد بهشت می شوند» (خرمشاهی، ص۳۰۹).
۲ـ ۳ـ۵ توبه و استقامت
ازموارد استقامت، توبه است؛ترک نکردن توبه ،پایداری است.
ان الذین قالوا ربنا الله ثم استقاموا تتنزل علیهم الملائکه الّا تخافوا و لا تخزنوا… (فصلت، ۳۰).
«بی گمان کسانی که گویند پروردگار ما خداوند است سپس پایداری ورزند، فرشتگان بر آنان نازل شوند و گویند که مترسید و اندوهگین مباشید و مژده باد شما را به بهشتی که به شما وعده داده بودند». (خرم شاهی،۱۳۷۴ ،ص۴۸۰).
«و قیل استقاموا علی التوبه» که مراد از استقامت در این آیه توبه است» ؛توبه اندوه را بر طرف می کند «و لا تخزنوا علی ما فاتکم من الاعمال فقد تدارکها الله تعالی لکم بالتوبه» (مکی، ۱۹۹۵، ص۳۸۱)؛به سبب توبه کارهای فوت شده جبران می شود.
«نحن اولیاء کم فی الحیوه الدنیا و فی الاخره و لکم فیها ما تشتهی انفسکم و لکم فیها ما تدَّعون» (غافر، ۳۱).
ما دوستداران شما در دنیا و در آخرت هستیم و در آنجا برای شما هر چه دلهایتان بخواهد و هر آنچه بطلبید هست (همان جا)؛فرشتگان الهی یاران تائب هستند.
. «فاستقم کما امرت و من تاب معک» (هود، ۱۱۲)؛ « پس همان گونه که فر مان یافته ای استقامت کن وهم چنین کسانی که با تو به (سوی خدا )آمده اند باید استقامت کنند.
تسلیم مقدمه ای برای رسیدن به قرب الهی است که بنده با توبه به آن می رسد.
«تاب در این آیه به معنای تسلیم شدن آمده است یعنی چنانکه فرمان داده شدی استقامت کن و کسانی که تسلیم شدند». (میبدی، ۱۳۷۱، ج۲، ص۴۵۱).
۲ـ ۴ توبه در احادیث ائمّۀ معصوم(ع)
۲ـ ۴ـ ۱ توبه و پذیرش الهی
از نعمت های بزر گ ، که خداوند برای بندگان گنهکار قرار داده،توبه است. اگر بندگان از این نعمت محروم بودند ادامۀ زندگی میسّر نبودو انسان ها گرفتار بیماریهای روحی بسیا ری می شدند.
«ثم بسط الله سبحانه له فی توبته»؛آن گاه خدای سبحان در توبه را بر روی آدم گشود (دشتی، ۱۳۷۶، ص۴). «من اعطی التوبه لم یحرم القبول»؛«با توبه از پذیرفته شدن[توبه محروم نباشد] (همان، ص ۲۰۱).
تائب محروم از پذیرش توبه نیست.
«و لم یمنعک ان اسات من التوبه»؛ودر صورت ارتکاب گناه درتوبه را مسدود نکر ده است» (همان ،ص۱۵۹).
۲ـ ۴ـ ۲ شرایط پذیرش توبه
رسول خدا صلی اله و آله و سلم در بارۀ تائب فرموده اند: تا زمانی که طلبکاران را راضی نکند؛ نمازهای قضا شده را نخواند؛ در بین مردم فروتن نباشد؛ از شهوات دوری نکند؛ گردنش را با روزۀ در روزلاغر نکند ، چهره خود را با شب زنده داری زردنکند، شکم خودرا با خوراک کم، فرو نبرد؛ پشت خود را از ترس آتش، خمیده نکند؛ استخوانهای خود را از شوق بهشت، آب نکند؛ دلش را از ترس ملک الموت، لطیف نکند و پوست خود را با یاد مرگ، خشک نکند، توبه نکرده است». (مجلسی، ج۶، ص۳۵، به نقل از جوامع الاخب
ار). پشیمانی از گناه توبه است. «کفی بالندم توبه» (مجلسی، بی تا، ج۶، ص۲۰) کسی که توبه می کندو گناه را ترک نمی کند، توبه را مسخره کرده است.
۲ـ ۴ـ ۳ توبه و ابلیس
۲ـ ۴ـ ۳ـ ۱ تأخیر در توبه
تائب با ید هر چه زود تر، توبه کند ؛ تأخیردر توبه، از وساوس شیطان است؛شا ید فردائی نباشد.
«و یمنیه التوبه لیسوفها»؛« [شیطان] انسان را در انتظار توبه نگه می دارد که آن را تأخیر اندازد« (دشتی، ۱۳۷۶، ص۲۶).
به تاخیر انداختن توبه، غرور است
«تاخیر التوبه اغترار» (مجلسی، بی تا، ۶، ص ۲۶).
۲ـ ۴ـ ۳ـ ۲ کوچک دانستن گناه
استخفاف گناه پسندیده ه نیست. «خداوند بنده ای را که از گناهان بزرگ توبه کند دوست دارد و بنده ای را که گناه کوچک راخوار وناچیز بداند دشمن دارد».
«ان الله یحب ان یطلب الیه فی الجرم العظیم و یبغض العبد ان یستخف بالجرم الیسیر» (کلینی، ۱۳۵۰، ج۵، ص۵۰۰)؛ به راستی خدا دوست دارد که بنده ای از جرم بزرگی طلب گذشت کند و بد دارد بنده ای را که جرم اندک را خوار و بی اعتبار شمارد.
۲-۴-۳-۳توبه وتوجیهِ گناهان
افرادی درجامعه هستندکه گناهانِ خود را توجیه می کنند که آن عذر ِ بدتر از گناه است زیرا گنهکار ممکن است توبه کند امّا توجیه گر توبه نمی کند چون خودش را گنهکار نمی داند مثلاً:برای این که هوا گرم یا سرد است از رفتن به جنگ خودداری می کندو می گوید:« فرزندان صغیر دارم،دیگران نمی روند من که چنین وچنانم بروم.اگر خدا بخواهدمی تواند دشمنان را نا بود کند»با نام هدیه دادن، رشوه می دهد.
واین گونه سخنان که عوامانه است: هر کا ری خواستی بکن آدم باید دلش را پاک کنه؛خواهی نشوی رسوا هم رنگ جماعت شو؛عروسیه دیگه! یک شبه هزار شب که نیست! ما خواهرو برادریم،بچه است ،جوونیه!؛زبان بسته، گناه داره؛ نبا ید قانون رابرای او اجرا کنند؛وبسیاری دیگرکه همه از القائات شیطان است ولازم است توبه شود؛ امام صادق (ع) فرموده است:
«بمثل هذا التأویل القبیح المستکره یَضلّون ویُضلّون…»؛به مانند این گونه توجیه های زشت وناپسند،مردم را گمراه می کنند وخود گمراه می شوند(قرائتی،۱۳۸۵،ص۱۷۹)
۲ـ ۴ـ ۴آسان تربودنِ ترک گناه
انسان به امید آن که بعداّ توبه می کند نبایدمرتکب گناه شود زیرا گنا ه نکردن ساده تر ازتوبه کردن است؛مثلاّ : اگرمواظب باشیم لباس ما کثیف نشود بهتر از آن است که کثیف بشود وبخواهیم آن را تمیز کنیم.
«ترک الذنب اهون من طلب التوبه »؛ ترک گناه آسان تر از درخواست توبه است». (دشتی، ۱۳۷۶، ص۲۰۴)
اگر بنده مومنی گناه بر او غلبه کند و مکرر گناه کند و مکرر توبه کند خداوند او را دوست دارد ولی اگر بتواند گناه نکند مقام او بالاتر است.