در دنیای امروزی آنچه موفقیت و یا شکست یک سازمان را رقم می زند، نحوه تعریف آن سازمان از ” تحقیق و توسعه” است. چرا که یک سازمان می‌تواند با شیوه‌ای تکمیلی و مشارکتی، در امر تحقیق و توسعه بر فناوری‌هایی سرمایه‌گذاری کند که جای نسل قبلی فناوری مورد استفاده را می‌گیرند. در این شیوه، پیشرفت‌های فنی از چندین حوزه فناوری که سابقاً از هم جدا بوده‌ا‌ند با هم ترکیب شده و به ساخت فرآورده‌ای می‌انجامند که بازارها را متحول می‌سازد. برای مثال، از پیوند بانکداری و IT، بانکداری الکترونیک به وجود آمد و این به پیدایش سیستم‌ اینترنت بانک انجامید(۳۱p،۲۰۱۰، Seiler).

معمولا” زمانی که بحث از برنامه های تحقیقاتی مشترک به میان می‌آید، بسیاری ترجیح می‌دهند که فقط با هم‌رشته‌های خود مشارکت داشته باشند؛ اما مشارکت تکنولوژیک، علوم گوناگون را به همکاری تحقیقاتی هدفمند فرا می‌خواند. اصل ” یک سازمان – یک فناوری” مدت‌ها ‌است که منسوخ شده و جای خود را به ” یک سازمان – ده‌ها فناوری” سپرده است. اگر سیستم بانکی بخواهد ‌بر اساس پیوند چندین فناوری شکل بگیرد؛ باید چشم خود را به روی همه پیشرفتها و نوآوری‌های تکنولوژیک، به ویژه در خارج از محیط تخصصی خود باز کند. آن ها را با فناوری‌های در حال استفاده خود پیوند داده و محصولات نوآورانه را روانه بازار کند. ادغام فناوری‌ها برخی اوقات تعصب بیش از اندازه نسبت به فعالیت‌های تخصصی در ” تحقیق و توسعه” ، امکان ترکیب فناوری‌ها را نادیده می‌گیرد. این امر ناشی از دلایل پیچیده‌ای همچون بی‌اعتمادی سازمان‌ها نسبت به نوآوری‌های خارجی، دوری جستن از آنچه در داخل سازمان ساخته نشده و بیزاری از دستاوردهای تحقیقاتی مشترک با دیگران می‌باشد. ادغام فناوری‌ها، از آن رو که به جای جایگزین کردن، ترکیب می‌کند، طرز تفکری متفاوت و مجموعه‌ای از حمایت‌های خاص مدیریت را می‌طلبد(۳p،۲۰۱۰، Seiler).

نوآوری نظام یافته( TRIZ) و کسب مزیت های رقابتی برای سازمان‌هایی نظیر بانک، همیشه نیروهایی وجود دارند که مزیت‌های رقابتی بازار را تهدید می‌کنند. لذا مدیران علاقمند هستند که بدانند چگونه با این تهدیدات و فشارها مقابله کنند. معمولا” برای مقابله با چنین تهدیدهایی، استراتژی‌هایی به شرح زیر ارائه می‌گردد (۳۲p،۲۰۱۰، Seiler).

رهبری بازار با داشتن کمترین هزینه؛

• • استراتژی ارائه محصولات متفاوت و متنوع؛

• • استراتژی ارائه محصولات خاص برای قسمت کوچکی از بازار؛

• • استراتژی تلاش برای افزایش سهم بازار( که موجب رشد سازمان می‌شود(؛

• • استراتژی همکاری با رقبا؛

• • استراتژی نوآوری؛

• • استراتژی بهبود عملیات؛

• • استراتژی مشتری مداری؛

• • استراتژی سرعت عمل بالا؛

• • استراتژی ایجاد مرز(یعنی با ارائه محصولات خاص و خلاقانه اجازه ورود رقبا را به بازار خود ندهیم)؛

• • استراتژی حفظ مشتریان و تامین کنندگان قدیمی؛

• استراتژی افزایش هزینه مراجعه مشتری به رقیب ( ایجاد روش‌هایی که مشتری و یا تامین کننده را از رجوع به رقبا تنها برای مسایل مالی منصرف کند).

در کنار این راهبردها، بسیاری از سازمان‌ها و شرکت‌ها از TRIZ به ‌عنوان یک ابزار برای تقویت مزیت‌های رقابتی بهره می‌برند. زیرا TRIZمی‌تواند کمک کند تا فضای خارج از تخصص کاری‌مان را نیز ببینیم؛ با راه‌ حل ‌های خوبی که در سایر تخصص‌ها وجود دارد آشنا شویم و از آن ها برای حل مشکلاتمان الهام بگیریم. TRIZ می‌تواند نشان دهد که بازار به کدام سمت می رود و چگونه می‌توانیم قبل از رقبا به آن برسیم؛ و نشان خواهد داد که چگونه محصول فعلی‌مان را بهبود دهیم، و تشخیص دهیم چه محصولات جدیدی وارد بازار می‌شوند که ممکن است محصول فعلی ما را منسوخ کنند(۷p،۲۰۱۲،Thompson).

تاریخچه پیدایش نوآوری نظام یافته (TRIZ) نوآوری نظام یافته (TRIZ) در سال ۱۹۴۶ توسط یک دانشمند روسی بنام گنریش آلتشولر کشف شد. وی بیش از ۴۰۰،۰۰۰ ثبت اختراع را در زمینه‌های مختلف مهندسی مورد بررسی قرار داد. آلتشولر آن اختراعاتی را مطالعه کرد که مؤثرترین راه حل ها را داشتند. از اینجا توانست اصل مسلم خود را بیان کند : تکامل سیستم های مهندسی ، یک فرایند تصادفی نیست و تابع قوانین معینی است(۷p،۲۰۱۲،Thompson).

۲-۸-۵-نوآوری نظام یافت^[۳۵]ه (TRIZ)

TRIZ یک جعبه سیاه نیست که همه راه ‌حل ‌ها را برایمان تهیه کند TRIZ کمک می‌کند تا فکرمان را در نقاطی متمرکز کنیم که ممکن است راه‌حل یا ایده مناسب در آنجا باشد. TRIZ فقط برای حل مشکلات نیست؛ بلکه شامل مهارتهایی است که برای سازمان‌ها بسیار ضروری و اثر بخش است TRIZ با کاهش هزینه ها و افزایش منافع، موجب بهبود سیستم‌های موجود می‌شود. می‌تواند کمک کند تا بدانیم که چه می‌خواهیم و چگونه به آن دست یابی. می‌تواند به ما کمک کند تا از راه‌ حل‌ هایی که در ذهن‌‌مان هست پرده برداریم ، و ‌راه‌حل‌های را بیابیم که هرگز از طریق معمول به آن دست نمی یافتیم می‌تواند همه را برای خلاق و نوآور بودن آموزش دهد (۳۵p،۲۰۱۲،Thompson).

با بهره گرفتن از چنین فرایندی، TRIZ آزمایش‌های لازمه را کاهش می‌دهد و مؤثرترین راه حل برای مسئله مورد نظر را که مستقل از سازمانی خاص است، ارائه می‌کند. روش سنتی ایجاد خلاقیت، تلاش برای پریدن از مسئله خاص به راه حلی خاص است. این در حالی است که راه بین مسئله خاص و راه‌حل خاص آن، راهی قابل تکرار نیست و تلاش‌های تصادفی بی پایانی برای یافتن آن لازم است. آن راهی که راه‌حل اصلی مسئله به نظر می‌آید، ممکن است با سالها آزمایش نیز فرد را به مقصد نرساند(۴۳۶p،۲۰۱۲،Thompson).

به کار بردن TRIZ در محیط‌های غیرفنی نظیر بانک تغییر و تحولات گسترده و افزایش رقابت‌های اقتصادی باعث شده است تا شرکت‌ها و سازمان‌ها ملزم به اتخاذ تصمیمات و سیاست‌های آینده‌نگرانه‌ای باشند. قطعا” تحقیق و توسعه خلاق نقشی اساسی در زمینه‌ هوشمندی آن ها بازی می‌کنند. به همین دلیل بسیاری از شرکت های بین‌المللی از TRIZ‌ برای بهبود سیستم ها و حل خلاقانه مشکلات خود استفاده می‌کنند، که در شکل زیر به برخی از آن ها اشاره شده است. امروزه محققین به دنبال استفاده از TRIZ در محیط‌های غیرفنی نظیر بانک‌ها می‌باشند و نمونه های بارزی همچون پروژه های کاربرد TRIZ‌ در مدیریت اجتماعی، در مدیریت خدمات مشتریان، در مدیریت کیفیت، در مدیریت آموزشی و اداری، و در صنعت شیر مؤید اثربخشی تحقیقات آنان در حل مشکلات بخش‌های گوناگون صنعت می‌باشد (۴۳۰p،۲۰۱۲،Thompson).

ما نیز به ‌عنوان بخشی از جامعه TRIZ ، به دنبال بکاربستن آن در محیط کاری خودمان می‌باشیم و امیدواریم با ورود این فناوری در محیط بانک، و صد البته با حمایت‌های مدیران لایق‌مان، گامی مؤثر در جهت تعالی و رشد بانک‌مان برداشته باشیم.