جدول شماره۶ : اسامی تعدادی از شاعران و تعیین انطباق شعر آنان با اصول بیان درست شعر از نظر روان شناسی
فصل پنجم
نتیجهگیری
آنچه از جمعبندی کلی و نتیجهگیری و آمار یافتههای این پژوهش به دست میآید در وهلهی نخست، ما را بر آن میدارد که بپذیریم، شاعران کودکانه سرا در کشور اسلامی ما که مستلزم توجه به مسائل مذهبی و تربیت اسلامی و دینی کودکان است، کمتر به این امر توجه میکنند.
با توجه به فراوانی کتابهای مذهبی کودک نسبت به کل کتابهای کودک متوجه میشویم که در دهه هشتاد، کتابهای مذهبی کل کتابها است و این میزان توجه بیشتر شاعران به این مسائل را میطلبد . با توجه به تعداد اشعار بررسیشده در شورای کتاب کودک و نمودار شمارهی ۳ متوجه میشویم، فراوانی اشعار در سالهای ۸۰ ، ۸۱ ، ۸۲ بسیار پایین است و در سال آخر این دهه نیز ، شاهد افت این نوع کتاب ها هستیم .
شاعران دیگر به مسائل مذهبی مانند گذشته اهمیت نمیدهند و به نیازهای کودکان در این کشور اسلامی توجه زیادی نمیکنند و سفارشی شعر میگویند ، درحالیکه تبلیغات و رسانههای خارجی در حال افزایش و کار بر روی افکار و اندیشههای کودکان ما هستند ، اندیشههایی که نویسندگان و شاعران و رسانههای اسلامی ما باید در فکر نهادینه کردن مفاهیم مذهبی و دینی در آنها باشند.
با توجه به گروههای گوناگون مذهبی و نمودار شمارهی ۳ مشخص میشود بیشترین فراوانی اشعار مربوط به بعد اعتقادی و مفاهیم خداشناسی ، نبوت و امامت است و کمترین آنهم مربوط به مفاهیم معاد و عدل الهی است که جزء همان بعد اعتقادی هستند و به دلیل اینکه به فرایند شناختگرای ذهن کودک مربوط میشوند ، مانند خداشناسی مهم و قابلتوجه هستند. متأسفانه به مسائل عبادی و اخلاقی نیز زیاد پرداخته نشده است مسائل از قبیل نماز، روزه، قرآن و … که هم مربوط به فرایند شناخت گرا و هم فرایند رفتارگرای ذهن کودک میشوند و انتظار میرود شاعران کودکانه سرا ، بیشتر به این مسائل توجه کنند. با توجه به اشعار سروده شده و بررسی نحوهی بیان آنها و تطابق آنها با مراحل درک شناختی کودک ازنظر ژان پیاژه و رونالد گلدمن ، متوجه تطابق نداشتن بیشتر اشعار سروده شده با معیارهای موردنظرمیشویم و شاعران معدود و انگشتشماری چون مصطفی رحمان دوست، شکوه قاسم نیا و مهری ماهوتی را میتوان نام برد که شعرشان بیشترین تطابق را با معیارهای موردنظر دارد و به مراحل تکامل درک دینی و مذهبی کودکان مخاطب خود توجه کردهاند. شاعران دیگر نیز یا شعرشان کاملاً مخالف با نظر روان شناسان بوده است و یا با معیارهای موردنظر تطابق کمی داشته است که با نگاهی به جدول شمارهی ۴ این موضوع مشخص میشود. اشعار بسیاری از شاعران با ایرادها و اشکالاتی روبرو بوده است که نتیجهی آشنا نبودن با استنباط کودکان از موضوعات و مفاهیم دینی و عدم آگاهی از برداشتهای کودکانه است. متأسفانه وقتی معارف دینی در سطوحی بیان شود که با فهم کودکان این گروههای سنی حساس ، یعنی گروههای سنی الف و ب که پیش از دبستان و سالهای اول تا سوم دبستان هستند، متناسب نباشد مایهی خستگی و دلزدگی آنان از این مفاهیم و معارف میشود و نهتنها کودکان ما را از تصورات و برداشتهای غیرواقعی از مفاهیم دینی نجات نمیبخشد، بلکه این تصورات دور از واقعیت را تقویت خواهد کرد. ازاینروی ضروری است شاعران و همینطوردستاندرکاران تعلیم و تربیت دینی با پژوهشهای انجامشده دربارهی برداشتهای کودکان و نوجوانان از مفاهیم دینی آشنایی پیدا کنند و یافتههای آنها را مدنظر داشته باشند.تا بتوانند آثار بهتری را برای تربیت نسلی آگاه ودانا به مسایل مذهبی تولید کنند.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
پیوست ها
پیوست شمارهی «۱»
فهرست کتابهای شعر دارای مضمون خداشناسی
۱-ابراهیمی ، جعفر و دیگران .(۱۳۸۵).اشعار « هدیه ، جای خدا و کی یاد داده در کتاباز آسمون تا اینجا از مجموعهیترانههای خانه ، تهران:کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان .
۲-رحمان دوست ، مصطفی .(۱۳۸۵). چند تا ستاره وای خدا . تهران :کتاب نیستان.
۳- _______________(۱۳۸۵).ترانههای نوازش . تهران:کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
۴- ______________(۱۳۸۶).اون چیه که؟اون کیه که؟ . تهران:کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
۵- _______________(۱۳۸۸).بازی بازی بازی از مجموعهی ترانههای خانه . تهران : موسسه نشر شهر.
۶- رحمان دوست ،مصطفی و دیگران .(۱۳۸۵).اشعار « چه رنگی و باغ قشنگ » در کتاب از آسمون تا اینجا از مجموعهی ترانههای خانه . تهران : کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
۷-رضوانی ، فاطمه السادات .(۱۳۸۶).ماجراهای شیرین علی کوچولو . قم : بوستان کتاب.
۸-رهنما ، شاهین .(۱۳۸۱).خندههای ماه . تهران : فرا سخن.
۹- ____________ (۱۳۸۳).ستاره بازی . تهران : منادی تربیت .
۱۰-ساعدی ، محمدابراهیم .(۱۳۸۵).من مسلمانم (۱و۲). مشهد : نشر واسع .
۱۱-شعبان نژاد ،افسانه و دیگران .(۱۳۸۵).شعر « خواب من » در کتاب از آسمون تا اینجا از مجموعهیترانههای خانه . تهران : کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
۱۲-شعبانی ، اسدالله .(۱۳۸۸).خدا خدای مهربان .مشهد: آستان قدس رضوی ، به نشر.
۱۳- __________________(۱۳۸۷). خرمن شعر خردسالان . تهران : توکا.
۱۴- __________________و دیگران .(۱۳۸۸). سه شعر از کتاب از آسمون تا اینجا. تهران : کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
۱۵-شکراللهی ، احسان .(۱۳۸۱). مثل ماه .تهران : فراسخن.
۱۶-قاسم نیا ،شکوه.(۱۳۸۷). شعر « فقط یکی» از کتاب یک بوس محکم .تهران : قدیانی .
۱۷- ______________و دیگران.(۱۳۸۵). شعر « خدا کجاس » از کتاب از آسمون تا اینجا. تهران : کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
۱۸-کشاورز ، ناصر .(۱۳۸۵). گازو کلاچو دنده شیمو شده راننده . تهران : پنجره.
۱۹- ___________ (۱۳۸۷). شعر « دویدم و دویدم » از کتاب اتلمتل ترانه . تهران : پنجره .
۲۰- ____________(۱۳۸۴). شعر « سنگ تمیز » از کتاب کلهکدو تو کوچه ، دنبال چند تا مورچه . مشهد : به نشر.
۲۱-محمدیان ، محمدرضا .(۱۳۸۷).شعرهای « خ-خ و ن-ن » از کتاب مهر اول .اصفهان نقش مانا .
۲۲-موسی پور ، ماهرخ .(۱۳۸۴).تاج عروس .تهران :اردین .
۲۳- _____________(۱۳۸۴).این تخم ریزهمیزه ،چرا برام عزیزه؟ تهران : اردین.
پیوست شمارهی «۲»
فهرست کتابهای شعر دارای مضمون نبوت
۱- تالشی ، مریم .(۱۳۸۵). آخرین پیامبر خدا(۱و۲) . مشهد : ایران جوان .
۲- تفقدی ، فاطمه .(۱۳۸۶). زیباترین فصل . مشهد : بنیاد پژوهشهای اسلامی .
۳- ساعدی ، محمدابراهیم .(۱۳۸۵). من مسلمانم (۱و۲) . مشهد : نشر واسع ، دامیته .
۴- عباسی ، علی .(۱۳۸۴). خوشاخلاقترین پدر دنیا . مشهد : منتظران ظهور.
۵- قصابی ، لیلی .(۱۳۸۵). کودکی بر لب آب ( داستان زندگی حضرت موسی (ع) ، مشهد : بنیاد پژوهشهای اسلامی.
۶- مشرف آزاد تهرانی ، محمود .(۱۳۸۵). خورشید خانم آفتاب کن . تهران : کارگاه آموزشی و سرگرمی فردا .
۷-معینی ، مهری .(۱۳۸۷). سلام بر آنها . تهران : قدیانی.
۸- مهاجرانی ، سید محمد .(۱۳۸۷). پیامبر عزیز ما(۱۴ جلد).تهران : مدرسه .
۹- هاشمی ، نجمه السادات .(۱۳۸۸). حضرت محمد (ص) . قم : حدیث نینوا.
۱۰- هاشمی ، سعید .(۱۳۸۵). بهار در بادیه (داستان منظوم کودکی پیامبر (ص)). تهران : کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
پیوست شمارهی «۳»
فهرست کتابهای شعر دارای مضمون امامت