این پژوهش به بررسی عواملی می پردازد که باعث ناتمام ماندن این پروژه ها شده است. عوامل شکست و ناتمام ماندن پروژه به سه دسته تقسیم بندی شده است. اقتصادی فنی و سازمانی. نتایج این پژوهش نشان داد که عامل اصلی ناتمام ماندن پروژه های سیستمهای اطلاعاتی، عوامل سازمانی مانند عدم وجود اتفاق نظر میان مدیران، متخصصان سیستمهای اطلاعات و کاربران نهایی بوده و عوامل اقتصادی و فنی در این زمینه نقش کلیدی نداشته اند (سبحانی نژاد، ۱۳۸۶ ص ۳۱).
دلون و مک لین[۳۱]در سال ۱۹۹۲، یک مدل شش بعدی در زمینه عوامل موفقیت سیستمهای اطلاعات مدیریت ارائه کردند. آن ها در کار خود به بررسی ۱۸۰ مقاله پژوهشی و نظری درباره موفقیت سیستمهای اطلاعاتی پرداختند و برای انسجام بخشیدن به این پژوهشها، مدل شش بعدی خود را ارائه نمودند. بر اساس این مدل، اطلاعات به عنوان خروجی یک سیستم اطلاعاتی در سطوح مختلف قابل اندازه گیری است.
این سطوح عبارتند از: سطح فنی، سطح معنا شناختی و سطح اثر بخشی. این مدل در واقع بر مبنای مدل ارتباطات شانون و ویور[۳۲] و نظریه اطلاعات ماسون[۳۳] شکل گرفته است. شانون و ویور سطح فنی را صحت و کارایی سیستمی که اطلاعات را تولید میکند، سطح معناشناختی را موفقیت اطلاعات در تداعی و انتقال معانی مورد نظر و سطح اثر بخشی را تاثیر اطلاعات بر گیرنده، تعریف کرده اند.
بر اساس مدل دلون و مک لین، موفقیت سیستمهای اطلاعاتی، مفهومی چند بعدی است و کیفیت سیستم و کیفیت اطلاعات به تنهایی و با هم بر کاربرد و رضایت کاربران تأثیر گذاراند.
بعلاوه، میزان کاربرد میتواند بر میزان رضایت کاربران تاثیر منفی داشته باشد. کاربرد و رضایت کاربران از پیش نیازهای مستقیم تاثیر فردی بوده و در نهایت تاثیر برعملکرد فردی باعث تاثیر بر عملکرد سازمانی می شود (سبحانی نژاد، ۱۳۸۶ ص ۳۲).
کاربرد
کیفیت سیستم
تاثیر سازمانی
تاثیر فردی
رضایت کاربران
کیفیت اطلاعات
شکل (۲-۶): مدل عوامل موفقیت سیستمهای اطلاعات دلون و مک لین (سبحانی نژاد، ۱۳۸۶ ص۳۳)
در سال ۲۰۰۰، تیامیو[۳۴] به بررسی مسائل در زمینه فناوری اطلاعات در سازمان های فدرال نیجریه پرداخته است. یکی از مسائل مورد بررسی در این پژوهش، موانع اصلی استفاده مؤثر از فناوری اطلاعات در سازمانها بوده است. نتایج این پژوهش موارد ذیل را از جمله موانع اصلی کاربرد فناوری اطلاعات بر شمرده است:
-
- هزینه بالای فراهم آوری تجهیزات فناوری اطلاعات
-
- هزینه بالای نگهداری و تعمیرات تجهیزات فناوری اطلاعات
-
- خرابی مدام تجهیزات فناوری اطلاعات
- هزینه بالای آموزش فناوری اطلاعات به کارکنان (سبحانی نژاد، ۱۳۸۶ ص۴۵).
قاضی زاده در پژوهشی به بررسی عوامل انسانی مؤثر بر استقرار سیستم های اطلاعات مدیریت در سازمان های دولتی ایران پرداخته و در مجموع به ۷۵ عامل با تاثیر مثبت و ۱۶ عامل با تاثیر منفی اشاره کردهاست.
نتایج این پژوهش نشان داد که در مراحل تشخیص نیاز، برنامه ریزی، تجزیه و تحلیل و طراحی، اجرا، و بهره وری، نگهداری و بهبود سیستم، بیشترین موانع انسانی در مراحل طراحی و اجرا بروز کرده و عمدتاًً با ویژگیهای فردی و سازمانی راهبران مرتبط بوده اند. برخی از این عوامل عبارتند از:
۱-۱۵-۲- عوامل موفقیت
۱٫ مهارت ها، توان تخصصی و دانش طراحان، راهبران و مدیران
۲٫ باور و نگرش مدیران به کامپیوتر و سیستم
۳٫میزان مشارکت کاربران
۴٫ میزان جذابیت سیستم برای مدیران در جهت کار با آن و رفع نیازهای آن ها
۵٫ میزان آمادگی مدیران جهت تأمین هزینه های لازم برای طراحی و استقرار سیستم
۶٫ زیاد بودن سابقه و میزان تلاش در به کارگیری سیستم در سازمان
۷٫ وجود یک فرد متولی برای شروع و ادامه امر طراحی و پیاده سازی سیستم در سازمان
۸٫ وجود حمایت کافی مدیران از کارکنان
۹٫ وجود ضابطه، قوانین و دستورالعملهای مناسب و کارآمد
۱۰٫ وجود ثبات در مدیریت و عدم تغییر زود هنگام و سریع مدیران سازمان
۱۱٫ لحاظ نمودن شرایط فرهنگی و اجتماعی کشور ایران
۲-۱۵-۲- عوامل شکست
۱٫ وجود مخاطرات مربوط به بروز تغییرات ناشی از استقرار سیستم در سازمان
۲٫ وجود علاقه مدیران به ثبات نسبی و عدم وجود انگیزه در آن ها در جهت بروز تغییر در روشهای کاری سنتی سازمان
۳٫ احساس عدم وجود امنیت شغلی
۴٫ عدم آشنایی کارکنان با قابلیتها و ویژگیهای سیستم و پیامدهای ناشی از استقرار آن در سازمان (قاضی زاده فرد، ۱۳۸۸).
۱۶-۲- تحقیقات صورت گرفته در داخل کشور
خدمتی(۱۳۷۱) در پایان نامه کارشناسی ارشد خود با عنوان (( مطالعه و بررسی سیستم اطلاعاتی مدیریت منابع انسانی وزارت جهاد سازندگی)) نارسائیهای سیستم را شناسایی کرده که عبارتند از: ۱٫ عدم هماهنگی لازم بین مراکز آمار واطلاعات جهاد. ۲٫ عدم آموزش کارکنان واحدهای آمار پرسنلی ۳٫ چند پیشگی و محول نمودن وظایف و مسئولیتهای اضافی به مسئولین آمار در استان ها. ۴٫ نداشتن طرح اولیه در مورد انواع اطلاعات مورد انتظار سیستم فعلی. ۵٫ عدم پشتیبانی مسئولین از سیستم ۶٫ اشکالات در نرم افزار. ۷٫ جابهجایی بیش از حد مسئولین. ۸٫ کمبود تعداد کارکنان واحدهای آمار پرسنلی شهرستانها.
که برای اصلاح سیستم فعلی دو راه پیشنهاد میدهد که عبارتند از:
اول، انجام همزمانی اصلاحات وادامه کار با سیستم فعلی
دوم، طراحی و برنامه ریزی مجدد که با توجه به اینکه راه اول بروز نبودن اطلاعات وهزینه فوق العاده بالا را در پی دارد، سیستم جدید بهترین راه میباشد.
-
- قاضی زاده فرد (۱۳۷۵) در رساله دکتری خود با عنوان طراحی وتبیین الگوی بررسی و تحلیل موانع انسانی در استقرار و به کارگیری نظام اطلاعات مدیریت (با تمرکز بر سازمان های دولتی ایران) این موانع را در قالب چهار بخش شناسایی کرد که این چهار بخش عبارتند از: نیروی انسانی ،عدم ارتباط نظام های اطلاعاتی با یکدیگر، نظامهای بدون محتوی و مدیریت.
- استاد محمدی (۱۳۷۹) در پایان نامه کارشناسی ارشد خود با عنوان (( شناسایی موانع مرتبط با استقرار سیستم اطلاعاتی مدیریت در حوزه ستادی وزارت کشاورزی)) فرضیاتی به شرح زیر را مورد آزمون قرار داد که نتایج حاصل از تجزیه و تحلیلهای آماری، در این تحقیق نمایم فرضیه ها را تأیید می کند.
-
- آشنایی مدیران با قابلیتهای سیستم اطلاعات مدیریت با استقرار نظام اطلاعات مدیریت مرتبط است.
-
- استفاده از روشهای سنتی تأمین اطلاعات مورد نیاز با استقرار نظام اطلاعات مدیریت ارتباط دارد.
-
- مقاومت پرسنل وزارت کشاروزی با استقرار نظام اطلاعات مدیریت مرتبط است.