۳-۳) فرضیه های تحقیق

فرضیه اول: کیفیت گزارشگری مالی بر درصد مالکیت سرمایه گذاران انفرادی تاثیر دارد.

فرضیه دوم: کیفیت افشا بر درصد مالکیت سرمایه گذاران انفرادی تاثیر دارد.

۳-۴ ) مدل تحقیق و تعریف عملیاتی متغیرها

در این تحقیق به منظور آزمون فرضیه های اول و دوم از مدل رگرسیون خطی چند متغیره استفاده می شده است که در مدل اول کیفیت گزارشگری مالی به عنوان متغیر مستقل و در مدل دوم کیفیت افشا به عنوان متغیر مستقل مدنظر قرار گرفته شده است:

• مدل آزمون فرضیات اول

Individual Investors it = β_۰+β_۱ Financial Reporting Quality _it-1 + β_۲RET_VOL_it-1+β_۳ EARN_VOL _it-1 +β_۴ MTB _it-1 +β_۵Beta_it +β_۶LogAsset _{it-1 +}β_۷Leverage _it-1 +β_۸ROA _it-1 +ԑ_i,t

• متغیر وابسته

Individual Investors = میانگین نسبت سرمایه گذاران انفرادی شرکت در سال t. منظور از سرمایه گذاران انفرادی سرمایه گذاران حقیقی می‌باشند که در این تحقیق به منظور اندازه گیری سرمایه گذاران حقیقی از درصد سهام در تملک اشخاص حقیقی از کل سهام شرکت استفاده می شود.

• متغیر مستقل

Financial Reporting Quality= در این تحقیق مطابق با رج گوپال و ون کاتاچلم (۲۰۱۱) از دو شاخص: ۱) حجم اقلام تعهدی غیر عادی و ۲) کیفیت اقلام تعهدی برای ارزیابی کیفیت گزارشگری مالی به شرح زیر استفاده می شود:

۱٫ مدل کیفیت گزارشگری مالی مبتنی بر اقلام تعهدی غیر عادی

که در مدل فوق کیفیت گزارشگری مالی (EQ) مبتنی بر اقلام تعهدی غیر عادی ‌بر اساس جزء اخلال مدل زیر اندازه گیری و ارزیابی می شود.

در این مدل میزان اقلام تعهدی اختیاری به شرح زیر برآرود و پیش‌بینی می شود:

TA=NI-CFO

کهTAکل اقلام تعهدی،CFOوجه نقد حاصل از عملیات وNI سود خالص می‌باشد.سپس مدل زیر ‌در مورد کل اقلام تعهدی برازش می شود:

TA_it=α(۱/A_it-1)+β(∆REV_it/ A_it-1)+γ(PPE_it/A_it-1)+ε_it

که در این رابطه TA_it کل اقلام تعهدی در سالt برای شرکت i ،∆REV_itمبلغ درآمدهای سال t منهای مبلغ درآمدهای سال قبل برای شرکت i، PPE_itمبلغ دارایی های ثابت ناخالص در سالt، A_it-1کل دارایی هادر پایان سال قبل برای شرکت i،ضرایب α،βوγضرایب مدل جونز، و ε_itخطای مدل در سال tبرای شرکتi می‌باشد. اقلام تعهدی غیر اختیاری(NDAC)نیز از رابطه زیر به دست می‌آید:

NDAC_it= α (۱/A_it-1)+β(∆REV_it-∆REC_it/ A_it-1)+γ(PPE_it/A_it-1)

که در این مدل ∆RECitحسابهای دریافتنی سال t منهای حسابهای دریافتنی سالt-1برای شرکت iبوده وα،βوγنیز از طریق روش حداقل مربعات در مدل کل اقلام تعهدی(TA)به دست می‌آیند که در نهایت با توجه به معادلات فوق، اقلام تعهدی اختیاری (DAC) از طریق مدل زیرمحاسبه می شود:

DAC_it=TAC_it-NDAC_it

۲٫ مدل کیفیت گزارشگری مالی مبتنی بر کیفیت اقلام تعهدی

VAR _j,t = _۰β + _۱βEQ _j,t +_۲β INST _j,t-1 +_۳β CONC _j,t-1+₄β CFO _j,t+1 + _۵βCFO _j,t-1+ β_۶VCFO _j,t-1 +β_۷BM _j,t-1+β_۸SIZE _j,t-1+β_۹LEV _j,t-1+₁₀ βRET _j,t + ε _jt

که در مدل فوق کیفیت گزارشگری مالی (EQ) مبتنی بر کیفیت اقلام تعهدی ‌بر اساس جزء اخلال مدل زیر اندازه گیری و ارزیابی می شود.

• متغیرهای کنترل

RET_VOL = نوسان پذیری بازده سهام که از طریق انحراف معیار بازده روزانه سهام طی سال محاسبه می شود.

EARN_VOL = نوسان پذیری سود که از طریق انحراف معیار سود شرکت طی سال محاسبه می

MTB =نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام.

Beat = شاخص ریسک سیستماتیک که از طریق مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای(CAPM) محاسبه می شود.

LogAsset = اندازه شرکت که از طریق لگاریتم جمع دارایی های شرکت محاسبه می شود.

Leverage = نسبت اهرمی که از طریق نسبت جمع بدهی ها به جمع دارایی ها محاسبه می شود.

ROA = بازده دارایی ها که از طریق نسبت سود خالص به جمع دارایی ها به دست می‌آید.

• مدل آزمون فرضیه دوم

Individual Investors _it = β_۰+β_۱ Disclosure Quality _it-1 + β_۲RET_VOL_it-1 +β_۳ EARN_VOL _it-1 +β_۳ MTB _{it-1 +}β_۴Beta_it +β_۵LogAsset _{it-1 +}β_۶Leverage _it-1 +β_۷ROA _it-1 +ԑ_i,t

• متغیر وابسته

Individual Investors = میانگین نسبت سرمایه گذاران انفرادی شرکت در سال t.

متغیرهای مستقل

Disclosure Quality = کیفیت افشا. اطلاعات مایه حیات بازارهای سرمایه است. سرمایه‌گذاران مخاطره آوردن سرمایه های به زحمت به دست‌آمده خود را ‌به این بازارها پذیرفته و به اطلاعاتی که از طرف شرکت‌ها منتشر می‌شود تکیه می‌کنند. آن ها به اطلاعات معتبر، به موقع و قابل فهم، در قالب‌هائی که به‌راحتی قابل تجزیه و تحلیل باشد نیاز دارند به منظور بقا بازارهای سرمایه لازم است سرمایه‌گذاران اطلاعات شرکت‌ها را صحیح، کامل، قابل اطمینان و به موقع بدانند. ‌بنابرین‏ کیفیت افشا از طریق واکنش سرمایه گذاران و تاثیر بر قیمت سهام در قالب حجم معملات انجام شده توسط آن ها تبلور می‌یابد، لذا به منظور محاسبه کیفیت افشا طبق تحقیق ریب و ژائو^[۸۲](۲۰۱۳) از مدل زیر که مبتنی بر رابطه بین قیمت سهام ونیز حجم معاملات سهام می‌باشد، استفاده می شود:

P = قیمت پایانی سهم در هر روز

VOL = حجم معاملات روزانه

AGVOL = میانگین حجم معاملات روزانه در ۶ ماه قبل

پس از برازش معادله رگرسیونی فوق برای هر شرکت در هر سال، ضریب برآوردی β_۱ به عنوان معیار کیفیت افشا در نظر گرفته می شود.

• متغیرهای کنترل

RET_VOL = نوسان پذیری بازده سهام که از طریق انحراف معیار بازده روزانه سهام طی سال محاسبه می شود.

EARN_VOL = نوسان پذیری سود که از طریق انحراف معیار سود شرکت طی سال محاسبه می

MTB =نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام.

Beat = شاخص ریسک سیستماتیک که از طریق مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای (CAPM) محاسبه می شود.

LogAsset = اندازه شرکت که از طریق لگاریتم جمع دارایی های شرکت محاسبه می شود.

Leverage = نسبت اهرمی که از طریق نسبت جمع بدهی ها به جمع دارایی ها محاسبه می شود.

ROA = بازده دارایی ها که از طریق نسبت سود خالص به جمع دارایی ها به دست می‌آید.

۳-۵) جامعه و نمونه آماری

جامعه بزرگترین مجموعه از موجودات است که در یک زمان معین مطلوب ما قرار می‌گیرد. تحقیق علمی با هدف شناخت یک پدیده در یک جامعه آماری انجام می‌شود. ‌به این دلیل موضوع تحقیق ممکن است متوجه صفات و ویژگی ها، کارکردها و متغیرهای آن باشد یا اینکه روابط بین متغیرها، صفات، کنش و واکنش و عوامل تأثیرگذار در جامعه را مورد مطالعه قرار دهد. مجموعه واحدهایی که حداقل در یک صفت مشترک باشند یک جامعه آماری را مشخص می‌سازند و معمولا آن را با N نمایش می‌دهند (خاکی، ۱۳۸۲، ص۲۷۳).

جامعه آماری این تحقیق کلیه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۲ بوده که با بهره گرفتن از روش حذفی سیستماتیک نسبت به تعیین حجم نمونه بر اساس معیارهای زیر اقدام شده است: