بعضی شرکت‌ها موجودی خود را حتی المقدور در نزدیکی کارخانه نگه داشته و مابقی آن را در نقاط مختلف کشور انبار می‌کنند. شرکت‌ها می‌توانند خودشان انبار داشته یا از انبارهای اجاره ای استفاده کنند که در صورت اول نیاز به سرمایه گذاری بیشتر ولی در مقابل اعمال کنترل بیشتری صورت می‌گیرد.

در صورتی که انبار اجاره ای استفاده شود، می‌توانند از خدمات مختلف آن ها نظیر بازرسی کالا، بسته بندی کالا، حمل کالا و صدور فاکتور در مقابل پرداخت هزینه آن ها استفاده کنند. حسن این روش آن است که سازمان، آلتر ناتیوهای زیادی برای انتخاب انبار در سراسر کشور در اختیار دارد.

در سال‌های اخیر، تکنولوژی امکانات و تجهیزات انبار داری، پیشرفت زیادی داشته است. استفاده از انبارداری مدرن، میزان آسیب کارگران، هزینه های کارگری، دزدی و آسیب کالا را به مقدار قابل توجهی کاهش می‌دهد و امکان کنترل بهتر موجودی های جنسی را فراهم می‌سازد. کامپیوترها موجب شده اند که حتی بسیاری از تولید کنندگان که تولیدات آن ها جنبه صلی ندارد، از سیستم «تولید به موقع» استفاده کرد و بدین ترتیب موجودی مواد اولیه و کالای ساخته شده خود را به حداقل ممکن برسانند.

۲-۱-۹-۳-۳ : سطح موجودی جنسی :

میزان موجودی انبار نیز از عواملی است که در امر رضایت مشتریان مؤثر است. همه شرکت‌ها مایلند ذخیره کافی در انبارهای خود داشته باشند تا نیازهای خود را به موقع تامین کنند، ولی این امر مستلزم صرف سرمایه زیاد و در نتیجه هزینه بالا می‌باشد. ‌بنابرین‏ مدیریت باید بین دو عامل هزینه و خدمت به مشتری تعادل برقرار کند.

تصمیمات ‌در مورد موجودی، مستلزم دانستن زمان یا موقع سفارش و مقدار سفارش می‌باشد. سازمان باید ریسک پاسخ منفی به مشتری (کمبود مشتری) و هزینه نگهداری موجودی زیاد، تعادل ایجاد کند. همچنین باید بین هزینه هر سفارش و هزینه انبارداری، تعادل ایجاد کند (محبعلی، ۱۳۷۸: ۲۹۵).

۲-۱-۹-۳-۴: حمل و نقل کالا :

بازاریابان به تصمیمات شرکت درباره حمل و نقل کالا نیز علاقمندی نشان می‌دهند. نوع وسیله حمل و نقل، بر قیمت فروش کالا، سرعت تحویل و کیفیت کالا به هنگام تحویل تأثیر می‌گذارد. همه این عوامل به نوبه خود بر نحوه رضایت مشتری تأثیر بسزایی دارند.

یک شرکت برای حمل کالا به انبار یا برای واسطه فروش و مشتریان می‌تواند یکی از ۵ روش زیر را انتخاب کند : راه آهن – آبی – کامیون – لوله و هوایی. ویژگی‌های هر یک در جداول ۲– ۶ خلاصه شده است.

جدول شماره ۲- ۶ ویژگی های روش های اصلی حمل و نقل

روش حمل و نقل

۱۹۸۷

۱۹۸۰

۱۹۷۰

نوع کالای حمل شده

راه آهن

۸/۳۹%

۵/۳۷%

۵/۳۶%

محصولات کشاورزی ، مواد معدنی ، شن و ماسه ، مواد شیمیایی و انواع اتومبیل

کامیون

۹/۲۴%

۳/۲۲%

۳/۲۱%

پوشاک ، مواد غذایی ، کتب ، کامپیوتر و محصولات ساخته شده از کاغذ

آبی

۳/۱۶%

۴/۱۶%

۵/۱۶%

نفت ، غلات ، شن و ماسه ، سنگ معدن ، ذغال سنگ

لوله

۲۲%

۶/۲۳%

۲۲%

نفت ، ذغال سنگ ، مواد شیمیایی

هوایی

۱۷/۰%

۱۹/۰%

۳۴/۰%

ابزار آلات فنی ، محصولات فاسد شدنی ، مدارک و اسناد

به عبارت دیگر اصولاً در تقاضای تولید، مصرف اهمیت زیادی دارد، چون سطح تقاضای کل بستگی به حد آن دارد. در نتیجه تولیدات بیش از حد مصرف و مازاد بر احتیاج باعث می شود که کالا از بازارهای محلی به بازارهای گسترده تر منطقه ای و بین‌المللی وارد شوند و در آن جا به مصرف کنندگان نیازمند عرضه گردد و از این طریق رونق اقتصادی به وجود آید ( عجلی ، ۱۳۷۹ : ۳۵).

حال در انتخاب روش حمل و نقل کالا، صاحبان کالا باید ۶ معیار را مد نظر بگیرند. این معیار ها در جدول ۲- ۷ ارائه شده است :

جدول ۲- ۷ : درجه بندی روش های حمل و نقل ( روستا ، ونوس ، ابراهیمی ، ۱۳۷۹ ، ۳۲۲ )

معیار انتخاب

خط آهن

آبی

کامیون

لوله

هوایی

1. سرعت

متوسط

آهسته ترین

سریع

آهسته

سریع ترین

1. هزینه حمل ونقل

متوسط

پایین ترین

بالا

پایین

بالاترین

1. قابل اعتماد بودن در رسیدن به برنامه های تحویل

متوسط

ضعیف

خوب

عالی

متوسط

1. انعطاف پذیری (انواع محصولات حمل شده)

گسترده ترین انواع

گسترده ترین انواع

متوسط

بسیار محدود

قدری محدود

1. تعداد مناطق جغرافیایی تأمین شده

زیاد

محدود

غیرمحدود و بسیارانعطاف پذیر

بسیار محدود

زیاد

1. مناسب ترین محصولات

محصولات حجیم ، هنگامی که هزینه های بار با توجه به ارزش محصول بالا است

محصولات حجیم ، ارزش پایین (فاسد نشدنی)

حمل کوتاه مدت محصولات ارزشمند

نفت- گاز- پودر – مواد شیمیایی

محصولات فاسد شدنی ارزشمند در جایی که سرعت تحویل بسیار مهم است

۲-۱-۹-۴- مسئولیت سازمانی توزیع فیزیکی کالا :

تصمیمات مربوز به انبار داری، سطح موجودی جنسی، حمل و نقل به هماهنگی زیادی نیاز دارند. برخی شرکت‌ها کمیته های مرکب از مدیران در نظر گرفته اند. این کمیته ها اغلب برای سیاست گذاری در زمینه بهبود و اصلاح شیوه های توزیع کالا گرد هم می‌آیند. بسیاری نیز معاونت تعریف کرده‌اند که زیر نظر معاونت ‌بازاریابی، معاونت تولید یا حتی مدیرعامل فعالیت می‌کند. شرکت باید با هدف ایجاد حداکثر رضایت در یک سطح هزینه منطقی، فعالیت‌های بازاریابی و توزیع فیزیکی خود را هماهنگ سازد (مارتین کریستوفر و دیگران ، ۱۳۸۰ : ۲۲۸ ).

۲-۱-۹-۵ : جریانات توزیع:

در هر داد و ستدی که از وجود عوامل شبکه توزیع استفاده شود، جریانات مختلفی دیده می شود. این جریانات که به جریان مواد، جریان مالکیت، جریان پولی و جریان ارتباطات نامیده شده اند، به طور مستقل از منابع عرضه تا مشتریان نهایی عبور می‌کنند و موجب انتقال مواد، انتقال مالکیت، انتقال پول یا ایجاد ارتباط می‌شوند (بلوریان تهرانی ، ۱۳۷۸: ۱۴۴)

۲-۱-۹-۶ : مشکلات و نارساییهای شبکه توزیع :

1. 1. تأخیر در رسیدن محصول به دست مشتری با مشتریان و ایجاد نارضایتی

1. 1. رفتار بد فروشنده ( شرکت‌های عامل توزیع ) با مشتریان و ایجاد نارضایتی

1. 1. عدم بنیه مالی شرکت‌های توزیع و در نتیجه انحلال و جابجایی مداوم شرکت‌های توزیع

1. 1. عدم استفاده از یخچال، به خصوص در ۶ ماهه دوم سال توسط شرکت‌های توزیع

1. 1. ناوگان حمل و نقل قدیمی شرکت‌ها

1. 1. یخچالهای ناکافی مغازه داران و عدم اطلاع صحیح آن ها از تفاوت میان نگهداری محصولات استریل و پاستوریزه (محصولات استریل را به خاطر گرانتر بودن و تشکیل تر بودن در یخچال و محصولات پاستوریزه را خارج از یخچال نگهداری می‌کنند)

1. 1. فضای ناکافی انبارهای کارخانه و بعضاًتداخل تولید و توزیع و بارگیری

1. 1. تداخل ‌کامیون‌های شرکت‌های توزیع در محیط کارخانه و ایجاد ازدحام و بی نظمی به واقع مشکلات شبکه توزیع را می توان به سه عامل نسبت داد: