۱-۳- اهمیت مسأله تحقیق
تحولات شگرف دانش مدیریت در عصر کنونی وجود نظام ارزیابی را اجتناب ناپذیر نموده است. به گونهای که فقدان ارزیابی در ابعاد مختلف، اعم از منابع، امکانات، کارکنان، اهداف، استراتژیها و طرحها و برنامه ها به عنوان یکی از علائم بیمیاری مدیریتی قلمداد میگردد. هر سیستمی به منظور آگاهی از میزان مطلوبیت و کیفیت فعالیتهای خود بهویژه در محیطهای پیچیده و پویا نیاز مبرمی در استفاده از نطام ارزیابی دارد.از سوی دیگر فقدان نظام ارزیابی و پایش در یک سیستم، به معنای عدم برقراری ارتباط میان محیز درونی و بیرونی آن است که کهولت و نهایتاً مرگ آن سیستم را در پی دارد. پدیده مرگ سیستمی ممکن است به علت عدم وقوع یکباره آن از سوی مدبران ارشد احساس نشود. همچنین فقدان نطام کسب بازخورد، امکان پردازش اطلاعات لازم برای رشد، توسعه و بهبود فعالیتها را غیر ممکن میسازد که سرانجام آن از بین رفتن و نابودی سیستم است.
از منظر دیگر با ملاحظه نظام آفرینش میتوان دریافت که ارزیابی در بطن آن قرار دارد. وجود نظم بسیار موزون در جهان خلقت حکایت از حلقه بازخورد کاملا حساب شدهای در آن دارد که نظام ارزیابی به عنوان یکی از عناصر این حلقه مطرح است. هر چند ممکن است بشر به علت نقص دانش و اطلاعات قادر به تبیین آن نباشد ولی اساسا قوام و دوام یک سیستم منوط به وجود نظام ارزیابی و کنترل آن میباشد.
بنابرین میتوان گفت استفاده از نظام ارزیابی سه امتیاز مهم را به ارمغان میاورد:
-
- تعیین استراتژی و اهداف بلند مدت مشتری مدار
-
- تهیه اطلاعات برای پاسخگویی به ذینفعان
- تأکید بر مشارکت عمومی
ارزیابی اثربخشی بر این دلالت دارد که آیا نتایج حاصل از اهداف تصریح شده در طرح محقق شده است یا خیر، به طور خلاصه ارزیابیهای اثربخشی جهت تعیین میزان تحقق اهداف مورد نظر، هزینه نیل به نتایج مطلوب، میزان نتایج مطلوب مرتبط با برنامه ها و میزان نتایج ناخواسته مخالف دستیابی به اهداف، استفاده میشود.
۱-۴- سوالات پژوهش
-
- معیارهای کلیدی جهت سنجش اثربخشی پروژه های تحقیقاتی انجام شده در شرکت برق منطقهای یزد کدامند؟
-
- با توجه به معیار¬های تعیین شده وزن و اهمیت نسبی هر کدام از این معیارها چه عددی میباشد؟
- با توجه به معیارهای تعیین شده کدام پروژه ها اثربخش ترند هستند؟
۱-۵- قلمرو تحقیق
۱-۵-۱- قلمرو مکانی و زمانی تحقیق
این تحقیق در زمستان سال ۱۳۹۲ و در شرکت برق منطقه ای یزد صورت گرفته است. از آنجا که هدف تحقیق سنجش اثربخشی پروژه های تحقیقاتی است، پروژه های تحت بررسی، پروژه های انجام شده در واحد تحقیقات سازمان میباشد.
۱-۶- جامعه و نمونه ی آماری تحقیق
در این تحقیق جامعه ی آماری را پروژه های تحقیقاتی انجام شده در شرکت برق منطقه ای یزد تشکیل میدهند، که به انتخاب سرپرست واحد تحقیقات سازمان، نمونه ی تحقیق، ۱۵ پروژه از پروژه های تحقیقاتی انجام شده در ۱ سال اخیر میباشد.
۱-۷- روش انجام تحقیق
روش تحقیق به کار برده شده در این تحقیق از لحاظ هدف کاربردی است زیرا هدف تحقیق شناسایی شاخص ها و بررسی هر یک از آن ها برای سنجش اثربخشی پروژه ها میباشد. این تحقیق از حیث روش جمع آوری داده های مورد نیاز یا به عبارتی طرح تحقیق، جز تحقیقات توصیفی -پیمایشی است و به منظور کسب داده های مورد نیاز از روش میدانی استفاده شده است.
روش گردآوری اطلاعات بدین صورت خواهد بود که پس از بررسی ادبیات موضوع و دستیابی به اطلاعات به درک بهتر چارچوب ارزیابی و، به جمع آوری معیارها، جز معیارها و شاخصهای مطرح در این زمینه پرداخته و سپس با برگزاری جلسات متعدد با خبرگان به موارد زیر دست خواهیم یافت:
-
- مطالعه ادبیات تحقیق، شناسایی و تعیین معیارهای سنجش اثربخشی پروژه های تحقیقاتی
-
- تعیین معیارهای مؤثر بر اثربخشی ( با بهره گرفتن از روش دلفی فازی)
-
- وزن هریک از معیارها و شاخصها (روش وزن دهی آنتروپی)
-
- جمع اوری داده ها
- تجزیه و تحلیل داده ها (با بهره گرفتن از تکنیکهای تصمیمگیری چند معیاره
۱-۸- کلید واژه ها
ارزیابی، اثربخشی، پژوهشهای کاربردی، تحقیق و توسعه، شرکت برق منطقهایی یزد
۱-۹- ساختار کلی تحقیق
مدل ارزیابی و سنجش طرحهای پژوهش کاربردی در سه گام طراحی میشود. در نمودار زیر فرایند طراحی و اجرای مدل نشان داده شده است.
با توجه به عنوان پروژه تعریف واژه های کلیدی از جمله ارزیابی، اثربخشی و پژوهش ضروری است. نمودار زیر فرایند طراحی و اجرای مدل ارزیابی و سنجش اثربخشی طرحهای پژوهشی کاربردی را نشان میدهد.
این پایاننامه از پنج فصل تشکیل شده است. در فصل اول کلیات پژوهش شامل تعریف موضوع، سوالات پژوهشی، قلمرو تحقیق، روش تحقیق و واژه های به کار رفته در تحقیق بیان میشود. در فصل دوم به بررسی مفاهیم و پیشینه ی پژوهش پرداخته شده و در ادامه در فصل سوم روش تحقیق و رویکردهای مورد استفاده به منظور ارزیابی اثربخشی پروژه های تحقیقاتی به تفصیل مورد بررسی قرار میگیرد. در فصل چهارم به تجزیه و تحلیل داده ها و ارزیابی نتایج پرداخته میشود و در نهایت، فصل پنجم به بررسی نتایج تحقیق و پیشنهاداتی برای پژوهشهای آتی اختصاص یافته است.
گام اول: مطالعات اولیه
– بررسی ادبیات موضوع
– انجام مطالعات تطبیقی و بهینهکاوی
– مطالعه و بررسی مدلهای ارزیابی اثربخشی پروژه ها با تمرکز بر طرحهای پژوهشی
گام دوم: بررسی و تدوین شاخص ها
– تشکیل جلسات با مدیران و خبرگان
– بررسی و تدوین مؤلفه ها با روش دلفی فازی
گام سوم: آزمون مدل
– تدوین پرسشنامه های نهایی با توجه به پروژهای مورد ارزیابی
– جمع آوری داده ها
– تجزیه و تحلیل و نتیچه گیری
– ارائه مدل برای سنجش اثربخشی پروژه ها
فصل دوم
ادبیات پژوهش
۲-۱- مقدمه