۱-۸-۱ تعاریف مفهومی متغیرها

۱-۸-۱-۱ گردشگری جنگ^[۴]

یکی از انواع خالص گردشگری که در دهه های اخیر مورد توجه قرار گرفته است، گردشگری جنگ می‌باشد. این نوع گردشگری برای اولین بار و در سال‌های دور مورد توجه قرار گرفته است. و به شکل بازید ازآثار و بقایای بر جای مانده از جنگ نمود پیدا ‌کرده‌است (رد، ۲۰۱۴). که قابلیت های گردشگری جنگ شامل موارد زیر است:

۱-۸-۱-۱-۱تفریح و سرگرمی های سیاه

محصولات این دسته شامل جاذبه هایی می شود که در یک کانون سرگرمی، رویدادهای مرتبط با جنگ

و مرگ را به صورت واقعی یا شبیه سازی شده ارائه می‌دهند و اغلب روشن ترین طیف را دربر می‌گیرد(رئوفی،۱۳۹۳: ۳۳).

۱-۸-۱-۱-۲ نمایشگاه و موزه های سیاه

این نمایشگاه ها مانند نمایشگاه های جنگی، فرصت‌های خوبی برای آموزش هستند، هرچند برخی از آن ها به طور کامل بر مباحث تجاری متمرکز هستند(محمودی، ۱۳۸۶: ۳۸).

۱-۸-۱-۱-۳مکانهای دارای سکون و ایستایی سیاه

مانند قبرستان های ویژه از جمله قبرستان، معابد و زیارتگاه ها برای گرامی داشت و ادای احترام به درگذشتگان و از بین رفتگان در حوادث ویژه، مانند کشته شدگان گمنام در یک جنگ(آقایی: ۱۳۸۸، ۵۲).

۱-۸-۱-۱-۴مکان جنگ های سیاه

این مکان‌ها شامل میدانهای جنگ، سنگرها و سازه‌های نظامی و مانند آن است و اغلب بر جنبه‌های آموزشی و یاد بودی متمرکز است(رد، ۲۰۱۲، ۲۸).

۱-۸-۱-۱-۵ اردوگاه های کشتار جمعی سیاه

اغلب سیاه ترین طیف از مجموعه طیف های گردشگری جنگ ‌به این گروه تعلق دارد و شامل تمامی اردوگاه های دفن و کشته شدن جنگ زدگان و رزمندگان است(باند و هینز^[۵]، ۲۰۱۳، ۴۰).

۱-۸-۲ تعاریف عملیاتی متغیرها

۱-۸-۲-۱ گردشگری جنگ

نمره ای است که بر اساس ‌پاسخ‌گویی‌ به سئوالات پرسشنامه محقق ساخته قابلیت های گردشگری جنگ استان کرمانشاه به دست می‌آید.

۱-۸-۲-۱-۱تفریح و سرگرمی های سیاه

نمره ای است که بر اساس ‌پاسخ‌گویی‌ به سئوالات ۱ تا۵ پرسشنامه محقق ساخته قابلیت های گردشگری جنگ استان کرمانشاه به دست می‌آید.

۱-۸-۲-۱-۲ نمایشگاه و موزه های سیاه

نمره ای است که بر اساس ‌پاسخ‌گویی‌ به سئوالات ۶ تا۱۰ پرسشنامه محقق ساخته قابلیت های گردشگری جنگ استان کرمانشاه به دست می‌آید.

۱-۸-۲-۱-۳مکان های دارای سکون و ایستایی سیاه

نمره ای است که بر اساس ‌پاسخ‌گویی‌ به سئوالات ۱۱ تا۱۵ پرسشنامه محقق ساخته قابلیت های گردشگری جنگ استان کرمانشاه به دست می‌آید.

۱-۸-۲-۱-۴مکان جنگ های سیاه

نمره ای است که بر اساس ‌پاسخ‌گویی‌ به سئوالات ۱۶ تا۲۰ پرسشنامه محقق ساخته قابلیت های گردشگری جنگ استان کرمانشاه به دست می‌آید.

۱-۸-۲-۱-۵ اردوگاه های کشتار جمعی سیاه

نمره ای است که بر اساس ‌پاسخ‌گویی‌ به سئوالات ۲۱ تا۲۵ پرسشنامه محقق ساخته قابلیت های گردشگری جنگ استان کرمانشاه به دست می‌آید.

۱-۹خلاصه فصل اول

در پژوهش حاضر ابتدا به بیان مقدمه، بیان مسئله و اهمیت و ضرورت پژوهش پرداخته شد و در ادامه به بیان متغیرهای پژوهش و تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرها اشاره شد و در نهایت به بیان قلمرو پژوهش پرداخته شد. درفصل بعدی به تشریح ادبیات نظری و پژوهشی متغیرهای پژوهش پرداخته خواهد شد.

فصل دوم

ادبیات و پیشینه پژوهش

۲-۱مقدمه

گردشگری مقوله ای است که بیش از هر چیز در تمام نمایه های بیرونی و ظاهری خود متوجه فرهنگ است و در این راستا اهدافی را به دنبال دارد.هر چند گردشگری در صورت فقدان دستاوردهای اقتصادی به شکست خواهد انجامید، اما جنبه‌های فرهنگی و توجه کافی به امور فرهنگی تقدم منطقی بر همه اهداف اقتصادی کار است. شاید هزینه های مورد نیاز برای تامین اهداف فرهنگی در امر گردشگری ظاهراًٌ گزاف باشد و در کوتاه مدت بازدهی مستقیم نداشته باشد.لیکن بازدهی اقتصادی آن در بدو امر غیر آشکار بوده و در متنوع ترین اشکال خود به صورت منافع اقتصادی که پایه معبر اصلی اقتصاد گردشگری هستند آشکار خواهد شد(سالمون^[۶]، ۲۰۱۴، ۱۷).

توریسم نه تنها صنعت پیشینه داری محسوب می شود ،بلکه به علت ویژگی های منحصر به فردی که دارد، مفهوم صنعت را توسعه داده ، تکنولوژی خاص خود را نیز مطرح ‌کرده‌است. به بیان ساده تر ، صنعت توریسم ، به مثابه یک مجموعه صنعت ، نیروی محرکه ای فراهم می‌سازد که با تکیه بر آن ، چرخهای صنایع حیاتی با شتاب بیش تری حرکت کنند و راه توسعه ی محلی و ملی هموار شود. تکنولوژی خاص مورد اشاره در این صنعت، متشکل از چهار عنصر حیاتی به هم پیوسته ای است که ما از آن ها به عنوان ابزار و تجهیزات،نیروی انسانی، اطلاعات و ارتباطات و سازمان و مدیریت یاد می‌کنیم(حسن پور: ۱۳۸۳، ۶۱).

امروزه بخش گردشگری یکی از مهم‌ترین عوامل اثرگذار بر اقتصاد دنیا‌ است و برای بسیاری از کشورها یکی از بزرگ‌ترین منابع ایجاد اشتغال و رشد بخش خدمات صادراتی محسوب می شود. درآمد گردشگری منبع مهمی برای جبران کسری حساب جاری و به طور خاص برای از بین بردن عدم تعادل‌های تجاری است. همچنین بخش گردشگری به لحاظ ساختاری از نوع کاربر بوده و می‌تواند منبع مهمی برای ایجاد فرصت‌های شغلی جدید و اشتغال باشد. گسترش بخش گردشگری علاوه بر نقش و تأثیر آن در ابراز هویت ملی و ایجاد امنیت اجتماعی، موجب ارتقای ابعاد وسیع اقتصادی از جمله ایجاد فرصت‌های شغلی، درآمدزایی، کاهش فقر و گسترش عدالت اجتماعی و رفاه در جامعه می شود و توسعه ی بخش گردشگری مقدمه ای برای توسعه ی سرمایه گذاری دیگر بخش‌های اقتصادی است که لازمه‌ آن حضور در زنجیره ی جهانی گردشگری و نظام‌های بزرگ سامان یافته است (درویش، ۱۳۸۵: ۳۶).

یکی از انواع خالص گردشگری که در دهه های اخیر مورد توجه قرار گرفته است، گردشگری جنگ می‌باشد. این نوع گردشگری برای اولین بار و در سال‌های دور مورد توجه قرار گرفته است. و به شکل بازید ازآثار و بقایای بر جای مانده از جنگ نمود پیدا ‌کرده‌است (سعادت: ۱۳۹۲، ۲۵).

الف) مبانی و چارچوب نظری

۲-۱-۱-تعریف گردشگری

گردشگری به مجموعه فعالیتی اطلاق می شود که در جریان مسافرت یک گردشگر اتفاق می افتد. این فرایند شامل هر فعالیتی از قبیل برنامه ریزی سفر، مسافرت به مقصد، اقامت، بازگشت و حتی یادآوری خاطرات آن نیز می شود. همچنین فعالیت هایی را که گردشگر به عنوان بخشی از سفر انجام می‌دهد نظیر خرید کالاهای مختلف و تعامل میان میزبان و مهمان را نیز در بر می‌گیرد. به طور کلی می توان هر گونه فعالیت و فعل و انفعالی را که در جریان سفر یک سیاحتگر اتفاق می افتد را گردشگری تلقی کرد(شاهینی، ۱۳۹۰: ۱۴). این تعریف چهار مرحله از فعالیت مصرف کننده را دربر می‌گیرد:

• • اقدامات اولیه نظیر کسب اطلاعات، پرس وجو از اقوام و دوستان، نگه داری جا یا برنامه ریزی برای یک بازدید روزانه و آماده شدن برای سفر.

• • مسافرت به مقصد و بالعکس که احتمالا شامل توقف شبانه در مسیر نیز می شود.

• • فعالیت هایی که در مقصد انجام می شود و ممکن است به صورت یکنواخت و معین یا بسیار متنوع باشد.