تحقیق حاضر به بررسی رابطه بین کارآفرینی سازمانی و آمیخته بازاریابی کارآفرینانه می پردازد که مبتنی بر بخشی از مدل بارت(۱۹۹۶) میباشد. در این مدل ارتباط بین کارآفرینی سازمانی و ۳P تبیین گردیده است. این مدل در سال ۱۹۹۶ پیشنهاد شده است.
این تحقیق به دنبال آن است که با اقتباس از این مدل و اضافه کردن P2 (شخص و توزیع) مدل مفهومی تحقیق را تشکیل دهد. بدین منظور در ادامه به بررسی مدل آمیخته بازاریابی بکارگرفته شده در این تحقیق پرداخته و سپس برای ارتباط احتمالی این P2 با کارآفرینی سازمانی دلایل زیر ذکر می شود. شرکتها بسته به اهداف خود، از مدلهای متفاوتی در آمیخته بازاریابی استفاده می کنند. در این تحقیق از آمیخته بازاریابی کارآفرینانه P5 که شامل آمیخته قیمت، محصول، توزیع، ترفیع و شخص میباشد.
عنصر شخص معادل واژه کارآفرین به صاحبان کسب و کار- اعم از واحد جدید و یا در حال فعالیت- گفته می شود که محصول یا خدمتی را به شیوه و روشهای جدید تولید کرده و یا کالا و خدمات موجود را با هزینه کمتری عرضه می کنند(بومول و همکاران، ۲۰۰۷). این افراد اکثرا تصمیمات مربوط به شرکتهایشان را به صورت شخصی و به کمک تواناییهای خود میگیرند. لذا به نظر میرسد این تواناییهای این افراد رابطه مستقیمی با میزان نوآوری، تغییرات و توسعه شرکت در بازار میباشد. همچنین عنصر توزیع معادل عنصر مکان یکی دیگر از عناصر آمیخته بازاریابی کارآفرینانه محسوب می شود. در واقع آمیخته توزیع آن دسته از فعالیتهای شرکت است که مدیران بازاریاب از طریق آن محصول را به مشتری میرسانند(رضوانی، گلابی، ۱۳۹۰؛ شیتال و همکاران، ۲۰۱۲؛ کاتلر، آرمسترانگ، ۱۳۷۹). لذا به نظر میرسد با توجه به محدودیتهای مالی این شرکتها و همچنین نیاز این شرکتها به بازگشت سرمایه باید بین توسعه این شرکتها با آمیخته توزیع رابطه معناداری وجود داشته باشد.
با توجه به آنچه که گفته شد به نظر میرسد P5 آمیخته بازاریابی کارآفرینانه با کارآفرینی سازمانی رابطه معناداری وجود دارد. لذا با توجه به هدف اصلی تحقیق، محقق مدل پیشنهادی خود را در قالب شکل ۲-۱ ارائه می کند.
آمیخته شخص
آمیخته محصول
نوآوری
کارآفرینی سازمانی
آمیخته توزیع
آمیخته بازاریابی کارآفرینانه
تجدید استراتژیک
آمیخته ترفیع
توسعه کسب و کار
آمیخته قیمت
شکل ۲‑۷- – مدل مفهومی تحقیق
فصل سوم
روش شناسی تحقیق
مقدمه
روشهای پژوهش در واقع ابزار دستیابی به واقعیت به شمار میروند. در هر پژوهش، پژوهشگر سعی بر آن دارد تا با مناسبترین روش که دقیقتر از روشهای دیگر است، واقعیت را کشف و روابط موجود بین متغییرها را نشان دهد. بنابراین شناخت واقعیتهای موجود و پی بردن به روابط بین آنها مستلزم انتخاب روش تحقیق مناسب است(دانایی فرد و همکاران، ۱۳۸۹).
در فصل حاضر، ابتدا روششناسی پژوهش با ملاحظه نوع و روش پژوهش مورد بررسی قرار گرفته، سپس فرایند تحقیق که شامل تبیین جامعه و نمونه است، بیان گردیدهاست. در ادامه فرایند تهیه پرسشنامه، روایی و پایایی آن محاسبه و در پایان به تکنیکهای بکارگرفته شده در انجام پژوهش اشاره شده است.
روش تحقیق
از نظر دانشمندان علوم اجتماعی، تحقیق عبارت است از فرایندی که پژوهشگر میکوشد تا با جمعآوری اطلاعات، پیچیدگیهای روابط متقابل بین متغییرها را درک، ارزیابی و ارائه دهد(سکاران، ۱۳۹۰). دانایی فرد و همکارانش(۱۳۸۹) در کتاب خود، برای فرایند پژوهش هشت گام درنظر گرفتند که محقق باید قبل از آغاز پژوهش به طور دقیق این گامها را بردارد.
-
- مبانی فلسفی
-
- جهت گیریهای پژوهش
-
- رویکردهای پژوهش
-
- صبغه پژوهش
-
- نوع پژوهش
-
- استراتژایهای پژوهشی
-
- اهداف اصلی پژوهش
-
- شیوه های گردآوری
همه پژوهشها، نوعی مبنای فلسفی دارند که یکی از آنها پارادایم اثباتگرایی است. پژوهشگران اثباتگرا با تکیه بر روشهای کمی و تجربی تحقیق، داده های کمی را که اغلب ناشی از تجربهها و بررسیهای آماری است، جستجو می کنند و با تاکید بر معیارهای دقیق و عینی، فرضیه ها را به وسیله تحلیل اعداد حاصل از این معیارها، اندازه گیری و آزمون می کنند(ابراهیم پور، نجاری، ۱۳۸۶). در این تحقیق نیز محقق با این مبنای فلسفی و با کمی کردن مفاهیمی چون کارآفرینی سازمانی و آمیخته بازاریابی کارآفرینانه و جمع آوری اطلاعات به کمک روشهای کمی و آزمون قرار دادن آنها گام به این تحقیق نهاده است.
در گام بعدی محقق باید جهتگیری کلی پژوهش خود را مشخص کند. این جهتگیری به معنای آن است که پژوهشگر از تحقیق خود چه قصد و نیتی دارد(دانایی فرد و همکاران، ۱۳۸۹). اصولا این جهتگیریها به سه بخش بنیادی، کاربردی و توسعهای تقسیم می شود(خاکی، ۱۳۸۲). هدف از تحقیقات بنیادی، ارتقای دانش در حوزهای خاص است؛ درحالی که هدف از تحقیقات کاربردی، بکارگیری نتایج یافتههای تحقیق برای حل مساله خاصِ متداول درون سازمان میباشد. تحقیقات توسعهای نیز به منظور افزایش دانش ما از مسائل خاص که عموما در محیطهای سازمانی اتفاق میافتد و چگونگی حل آنها، انجام می شود. از طرفی اگرچه هیچ پژوهشی نمیتواند به طور همزمان بنیادی و کاربردی باشد ولی پژوهشهای توسعهای میتوانند ماهیت بنیادی یا کاربردی داشته باشند(دانایی فرد و همکاران، ۱۳۸۹). این تحقیق نیز از آنجا که به دنبال یافتن رابطه بین آمیخته بازاریابی کارآفرینانه و کارآفرینی سازمانی میباشد، جهت گیریاش توسعهای و از آنجا که این مساله در شرکتهای کوچک و متوسط شهرک صنعتی فرامان کرمانشاه و در جهت یافتن راهکار برای این شرکتها انجام می شود، جهت گیریاش کاربردی است.
یکی دیگر از مراحلی که محقق باید طی کند، رویکرد او نسبت به تحقیق است. به طور کلی چهار رویکرد استقرا، قیاس، تطبیقی و قیاسی- استقرایی وجود دارد که در رویکرد قیاسی، پژوهش با مشاهده(شناخت مساله)، آغاز و با مطالعه بر روی مبانی نظری و تدوین تئوری و فرضیهسازی ادامه پیدا می کند. در نهایت نیز با جمعآوری اطلاعات، آزمون فرضیه ها، تحلیل و نتیجه گیری به پایان میرسد(خاکی، ۱۳۸۲). این تحقیق نیز با این رویکرد صورت گرفتهاست؛ به طوری در مرحله نخست با مسئولین شرکت شهرکهای صنعتی کرمانشاه، صحبت و معلوم شد که شرکتهای تابعه با مشکلات عدیده در زمینه بازاریابی و کارآفرینی مواجهند. در مرحله بعد با مطالعه بر روی مبانی نظری، اهداف و فرضیات تحقیق تدوین شد. در مرحله بعد با جمعآوری اطلاعات از طریق پرسشنامه، به آزمودن فرضیات پرداخته و در پایان تحلیل و نتیجه گیری شد.
نوع پژوهش نیز که ارتباط مستقیمی با روش جمعآوری اطلاعات دارد، به سه دسته کتابخانهای، میدانی و آزمایشگاهی تقسیم بندی می شود(دانایی فرد و همکاران، ۱۳۸۹). در این تحقیق اطلاعات مورد نیاز از شرکتها از روش میدانی و به کمک پرسشنامه جمعآوری شد و مبانی نظری تحقیق نیز به کمک روش کتابخانهای و با بهره گیری از اسناد، مدارک، مقالات و کتابها، بررسی و گردآوری شد(خاکی، ۱۳۸۲).
در این تحقیق، از دو استراتژی همبستگی و پیمایش استفاده شد. از استراتژی همبستگی برای آزمودن فرضیه اصلی و پنج فرضیه فرعی تحقیق- که به دنبال بررسی رابطه بین متغییرهای تحقیق بود- استفاده شد؛ زیرا این استراتژی، برای توصیف و اندازه گیری میزان رابطه بین دو یا چند متغییر استفاده می شود(سکاران، ۱۳۹۰). از استراتژی پیمایش نیز برای آزمودن سوال تحقیق -که بررسی جایگاه آمیخته بازاریابی در شرکتهای صنعتی شهرک صنعتی فرامان کرمانشاه بود- استفاده شد؛ زیرا در این استراتژی، پژوهشگر نوعی پیمایش را روی یک نمونه یا کلیت جامعه اجرا می کند تا نگرشها، خصوصیات و یا رفتارهای جامعه را توصیف کند(سکاران، ۱۳۹۰). بنابراین اهداف اصلی پژوهش توصیف جایگاه و تبیین رابطه بین متغییرهای تحقیق میباشد.
فرایند تحقیق
جامعه آماری
جامعه آماری عبارت است از تعدادی از عناصر مطلوب و مورد نظر که حداقل دارای یک صفت مشخص باشند(آذر، مومنی، ۱۳۸۱) که خود به دو بخش جامعه محدود و نامحدود تقسیم می شود(دانایی فرد و همکاران، ۱۳۸۷). با توجه به هدف تحقیق و همچنین تعریف وزارت صنایع و معادن از شرکتهای کوچک و متوسط، شرکتهایِ کمتر از ۵۰ کارکن جز شرکتهای کوچک و متوسط محسوب می شود(سایت وزارت صنایع و معادن) که با توجه به اینکه این تحقیق در شهرک صنعتی فرامان کرمانشاه انجام شد، لذا جامعه تحقیق، شرکتهای موجود در این شهرک صنعتی میباشند که زیر ۵۰ کارکن دارند. این تعداد با توجه به آمار شرکت شهرکهای صنعتی استان کرمانشاه[۱۲۳] به ۱۱۴ واحد میرسد که به تفکیک نوع صنعت در جدول ۳-۱ نشان داده شده است.
جدول ۳‑۱- فراوانی شرکتهای شهرک صنعتی فرامان کرمانشاه
گروه صنعت
فراوانی
فلزی