بدین ترتیب موفقیت یا شکست در سرمایه گذاری بستگی به توانایی فرد در نفوذ به دروازه احساسی دارد . منظور از دروازه احساسی ، مرز بین تولید سیگنال های اطلاعاتی و استفاده از این سیگنال ها است به عبارت دیگر ممکن است سیستم اطلاعاتی خوبی وجود داشته باشد که به موقع سیگنالهای لازم برای خرید یا فروش سهام را نشان دهد ولی فرد نتواند بر عوامل احساسی ناشی از جو بازار و تعاملات اجتماعی غلبه و از این سیگنال ها استفاده کند.
باید توجه کرد که برخی از الگوهای اشاره شده در بالا ، با هم در تعارض هستند . به عنوان مثال ، الگوی لنگر انداختن باعث می شود سرمایه گذاران به اطلاعات جدید ، عکس العمل کمی نشان دهند . برعکس الگوی نمایندگی باعث می شود سرمایه گذاران به اطلاعات جدید ، عکس العمل بیش از اندازه نشان دهند . در این جا ممکن است این سوال پیش بیاید که کدام الگو صحیح است؟ در پاسخ به این سوال باید گفت این که کدام الگوی رفتاری در بازار غالب می شود ، به شرایط و زمینه ای که اطلاعات در آن پخش می شود بستگی دارد.
۲-۳ رفتار توده وار
در بازارهای مالی ، سرمایه گذاران زمانی که تصمیم به شرکت در بازار می گیرند که امنیت معاملاتی داشته باشند و یا در اتخاذ تصمیمات خرید یا فروش ،تحت تأثیر سایرین هستند . چنین تأثیراتی باعث می شود که رفتار سرمایه گذار همگرا شود .
برای توضیح این پدیده ، مدل های تئوریک مختلفی در موضوع رفتار توده وار منطقی پیشنهاد شده است .
برای مثال ، مدل های آبشاری نشان میدهند که سرمایه گذاران به طور مطلوب تصمیم به نادیده گرفتن اطلاعات خود و تقلید کردن از فعالیت های سرمایه گذاران قبلی هستند .(Bikhchandani;1992 Hirshleifer, و Welch, Banjeer, 1992).
مدل های عامل اصلی نشان میدهند که مدیران همان تصمیم سرمایه گذاری همانند دیگران اتخاذ میکنند تا زمانی که بازار به طور کامل شکل گرفت آبرو ( شهرت ) به دست آورده و یا آن را حفظ کنند.(۱۹۹۰- Scharfsteinو Stein)
مدل های فراگیری اطلاعات حاکی از آن است که سرمایه گذاران همانند یکدیگر رفتار میکنند زیرا علامت های اطلاعاتی مرتبط به هم دریافت میکنند (Froot, Scharfstein,1992و Steinو Hirshleifer, Subrahmanyam,1994 و Titman,)
۲-۳-۱ تعاریفی از رفتار توده وار
تعاریف مختلفی از رفتار جمعی سرمایه گذاران در بازار از سوی صاحبنظران و نظریه پردازان مالی رفتاری ارائه شده است که معروفترین آن ها عبارتنداز:
رفتار تودهوار به شکل وسیع اینطور تعریف می شود که سرمایه گذار از اقدامات دیگران تقلید میکند. بانرجی در سال ۱۹۹۲ در تعریف رفتار توده وار میگوید که هر شخص کاری را انجام میدهد که فرد دیگر آن را انجام داده است حتی اگر اطلاعات شخصی وی انجام عمل دیگری را ایجاب کند. دونو و ولچ در سال ۱۹۹۶ رفتار توده وار را به تبعیت افراد از تصمیمات سایرین تعریف میکند. نوفسینگر و سیاس در سال ۱۹۹۸ رفتار جمعی را معاملات هم جهت یک گروه از سرمایه گذاران در یک دوره معین تعریف میکند. بیخچندانی و شارما در سال ۲۰۰۱ رفتار جمعی را تمایل آشکار سرمایه گذاران به الگو برداری وتقلید از رفتار سرمایه گذاران دیگر تعریف کردهاند. و هات در سال ۲۰۰۶ اعتقاد دارد که رفتار جمعی زمانی صورت میگیرد که یک فعال بازار به صورت مثبت تحت تاثیر تصمیمات دیگر قرار گرفته و این تاثیر قوی تر از تاثیر اطلاعات شخصی وی باشد.
۲-۳-۲ رفتار توده وار سرمایه گذاران
منابع زیادی حدس میزنند که تمایلات (نیت) سرمایه گذار[۲۹] ممکن است یکی از فاکتورهای مهم در توضیح رفتار تودهواری سرمایه گذاران باشد. برای پرداختن به این موضوع، باید به نقش تمایلات سرمایه گذاران در بروز رفتار تودهواری بررسی شود.
الف) رفتار جمعی سرمایه گذاران حقیقی
شیلر(۱۹۸۴) و دلونگ، شیلر ، سامرز،والدمن(۱۹۹۰)اعتقاد دارند به اینکه نوسانات زودگذر و سبکها تاثیرات قابل ملاحظه ای بر تصمیمات سرمایه گذاران حقیقی میتواند داشته باشد اشلفر و سامرز(۱۹۹۰)اعتقاد دارند پنانچه سرمایه گذاران حقیقی به علائمی از قبیل توصیه های کارگزاران ،کارشناسان و تحلیل گران بازار و غیره به صورت مشابه واکنش نشان دهند ویا اگر به اخبار و رویدادای جدید اهمیت بیشتری نشان دهند در آن صورت شاهد بروز رفتار توده وار خواهیم بود. سیری و توفانو (۱۹۹۸)با انجام تحقیق مشابهی نشان ادند که رفتار جمعی انفرادی به بازده های قبلی اوراق بهادار ارتباط دارند بدین معنی که سرمایه گذاران انفرادی بر اساس بازده های گذشته یک سهم تصمیم گیری نموده و بازده بالای یک سهم در گذشته میتواند مبنائی برای خرید آن سهم بحساب آید. این قبیل معاملات اصطلاحا به معاملات بازخوردی معروف میباشند. در همین راستا لاکونیشوک و اشلیفر و ویشنی (۱۹۹۴)بیان میدارد که دلیل اصلی تمایل سرمایه گذاران حقیقی به رفتار جمعی و انجام معاملات بازخورد مثبت، تعمیم نرخ رشد قبلی سهامی که در گذشته بازده بالائی داشته اند ،اقدام به انجام معاملات بازخورد منفی میکنند.
لی، اشلیفر ،تالر(۱۹۹۱)و چوپرا ،لی ،اشلیفر و تالر (۱۹۹۳)با انجام مطالعات جداگانه ای به این نتیجه رسیدند که رفتار توده وار سرمایه گذاران حقیقی بر بازده سهام شرکتهای کوچک و شرکتهای سرمایه گذاری تاثیر قابل توجهی دارد زیرا که به اعتقاد آن ها بخش قابل توجهی از سهام این قبیل شرکتها در اختیار سرمایه گذاران حقیقی بوده و این گروه با رفتارهای جمعی خود باعث میگردند تا قیمت سهام این شرکتها و در نتیجه بازده سهام آن ها تحت تاثیر قرار گیرد.(Nofsiner,1996)
ب )رفتار جمعی سرمایه گذاران نهادی
رفتار سرمایه گذاران اغلب بر یکدیگر تاثیر میگذارد. سرمایه گذاران ممکن است، تحلیل مستدل خود را مقدم بدانند اما در عوض رفتاری که مشابه رفتار گروهی است، را بپذیرند. اخیراً، چند مطالعه مشخص کردهاست که این پدیده توده وار رفتار کردن (به صورت همزمان، سهام های مشابه با روش های مشابه، معامله میشوند) حتی در رفتار سرمایه گذاران نهادی وجود دارد (گروه Choe،۱۹۹۹؛ گروه Grinblatt، ۱۹۹۵؛ Kyrolainen و Perttunen،۲۰۰۳؛ گروه Lakonisshok، ۱۹۹۲؛ Wermers، ۱۹۹۹؛ Wylie، ۲۰۰۵).
سه اصل نظری، رفتار توده وار سرمایه گذار نهادی را اطلاع میدهد.
اول، زمانی که بازارها به صورت ناقصی آگاه هستند، جهت حفظ یا ساخت شهرت(خوشنامی)، مدیران باید اطلاعات خصوصی(محرمانه) خود را نادیده گرفته و در توده پنهان سازند. (BrandenburgerوPolak، ۱۹۹۶؛ Prendergast، ۱۹۹۳؛ Scharfstein وStein، ۱۹۹۰؛ Trueman، ۱۹۹۴؛ Bertin و Prathet، ۲۰۰۹).
دوم، ممکن است مدیران اطلاعات محرمانه را از فعالیت های قبلی عوامل استتنتاج کنند(تاثیر گروه همسالان) و به صورت بهینه تصمیم به فعالیتی مشابه آنان بگیرند(Bala and Goyal, 1998; Fung and Hsieh, 1999; Pound and Shiller, 1989, ).